Het begint min of meer met de komst van de eerste buitenlandse
vakantiegangers. Amsterdam, Vo/endam en de overige
toeristische trekpleisters dienen als gangmakers. Maar ook in
ternationale evenementen als de vierdaagse leveren een
aanwijsbare bijdrage. En in minder dan geen tijd wast de eerst
kabbelende stroom travellers-cheques aan tot een ware lawine.
In het Utrechtse kantoor van de
Rabobank Nederland draven dage
lijks tientallen hulpkrachten en va
kantiewerkers op. Snel en (vrijwel) feilloos
verloopt de administratieve verwerking
van die onafzienbare massa verzilverde
reischeques. Sorteren naar muntsoort,
naar grootte van de coupures en op naam
van de 36 organisaties die hun bestaan
ontlenen aan het in omloop brengen van
travellers-cheques. Tot zover de verwer
kingskant. Maar gelijktijdig vraagt de 'ver
koopkant' eveneens aandacht van de afde
ling chequeverkeer. Daar heeft men te ma
ken met Rabobanken die reislustige klan
ten op hun wenken willen bedienen.
Ten slotte is er nog de 'alarmcentrale'. Vrij
wel geen dag gaat er in het hoogseizoen
voorbij of via de Utrechtse telefoonnum
mers 362237 of 362306 meldt zich wel
een landgenoot wiens travellers-cheques
zijn gestolen. Wanneer aan de formalitei
ten is voldaan levert vervanging als regel
geen problemen op, maar in een uithoek
van de aardbol leert de praktijk soms an
ders. 'We hebben het zeer recent nog be
leefd,' aldus een insider, 'dat een bestolen
zakenman zich tamelijk ontdaan via de te
lefoon meldde. We hebben zijn gegevens
genoteerd, en in minder dan een uur had
de man vervangende cheques beschikbaar
op het kantoor van een door ons ingesein
de bankrelatie. In dat geval was het geluk
met ons. Het duurt ook weieens langer na
tuurlijk, maar dan spelen onderlinge tijds
verschillen in de diverse werelddelen ons
parten. Wat later hoorden we dat de on
derneming waar die onfortuinlijke toerist
directeur was, volledig ging bankieren via
de plaatselijke bank. Puur op grond van dat
stukje service. Kleine dingen kunnen reuze
belangrijk zijn. En wat de travellers-che
ques betreft hebben we bovendien nog te
kampen met terughoudendheid en onbe
kendheid bij het grote publiek. De meesten
weten weliswaar dat de cheques verzekerd
zijn, maar veel minder bekend is dat je bij
verlies of diefstal zelfs de kosten voor tele
foon of telex vergoed krijgt als het ter
plaatse niet meteen lukt vervangende
cheques te verkrijgen.'
Statistische gegevens tonen aan dat van
de Nederlanders ruim veertig procent de
voorkeur geeft aan bankpapier als men op
reis gaat. Eurocheques en girobetaalkaar
ten zijn respectievelijk bij 1 6 en 25 procent
van de reizigers favoriet, terwijl de reste
rende 8 procent kiest voor travellers-
cheques.
Propagandisten van de travellers-cheques
zijn van mening dat de belangstelling voor
cheques niet genoeg kan worden aange
wakkerd: 'Houdt een bank vreemde valu
ta's in voorraad, dan wordt ze daarvoor on
middellijk bij bestelling belast. En dan
maar wachten of er zich eens een belang
stellende aandient. Daarentegen kan'elke
bank zonder meer een bepaald rantsoen
cheques in voorraad krijgen. Men wordt
pas op het moment van verkoop belast
door Rabobank Nederland. 'Toch bestaat
de indruk dat bankpersoneel het publiek
niet altijd als daar aanleiding toe is atten
deert op de mogelijkheid reischeques aan
te kopen. Een mogelijke verklaring? Bij
vreemde valuta hoeft alleen een ver
koopnota te worden uitgeschreven. Bij tra
vellers-cheques komt daar het 'applica-
tionformulier' bij waarop de nummers van
verkochte cheques dienen te staan. Een
kopie van het lijstje is bij eventuele vermis
sing van de cheques naderhand onmisbaar
voor de klant. Hoewel de directe vervang
baarheid sterk pleit voor het gebruik van
travellers-cheques, blijken de Nederlan
ders toch een tamelijk voorzichtig volkje.
Het 'boter-bij-de-vis'-idee leeft sterk.
Daarna pas komen de cheques. Ze worden
min of meer als 'reservegeld' beschouwd.
Dat karaktertrekje komt heel treffend tot
uiting in het verhaal van de Nederlandse
toerist die een bezoek brengt aan de Ver
enigde Staten. Amper heeft hij voet op
Amerikaanse bodem gezet of hij koerst
naar het dichtstbijzijnde bankgebouw ter
verzilvering van de eerste meegevoerde
travellers-cheque. Het is een handeling die
onder Amerikanen zeker verbazing maar
misschien zelfs wel argwaan oproept.
Want in een land waar cheques gemeen
goed zijn, wisselt toch zeker geen zinnig
mens verzekerde waardepapieren in voor
contanten die niet zijn verzekerd?
Het feit dat uitgevende instellingen als
American Express en Thomas Cook hun
produkten wereldwijd tot een begrip wis
ten uit te bouwen, bezorgde de travellers-
cheque veel van zijn populariteit. Ze reali
seerden een uitgebreid apparaat van ac
cepterende instanties en verkoopagenten.
Een waterdicht vergoedingssysteem bij
vermissing deed de rest. Dagelijks gaat er
in zakenwereld en reisindustrie voor enor
me kapitalen aan travellers-cheques van
hand tot hand. En dan te bedenken dat dit
alles is voortgekomen uit de behoefte aan
een universeel betaalmiddel. Dat bracht de
reis-organisator Thomas Cook in 1874 in
New York op het idee 'circular notes' te
gaan uitgeven. Bij wijzevan service aanzijn
klanten.
De gigantische organisatie die uit dit kleine
nevenbedrijfje is gegroeid brengt sinds dit
voorjaar in samenwerking met de geza
menlijke Nederlandse banken ook travel
lers-cheques in guldens op de markt. Tot
op dat moment waren er via de Rabobank
travellers-cheques leverbaar in elf ver
schillende muntsoorten. De lancering van
een guldens-cheque heeft alles te maken
met de koersontwikkelingen van de diverse
munteenheden in Europa. Zolang het mo
gelijk is iemand travellers-cheques te ver
kopen in de gangbare valuta van het land
van bestemming is er geen probleem. Lukt
dat niet, dan doet zich de voor een klant on
voordelige situatie voor dat er twee keer
geld gewisseld moet worden, en de gehan
teerde provisietarieven liegen er in sommi-
**-
