maanden na de plaatsing werd het sonore
geluid dat opklonk uit de fluitgaten volle
dig gesmoord tijdens een hevige storm. De
herbouw, ditmaal in een storm- en water
vaste uitvoering kreeg mede dank zij het
Anjerfonds zijn beslag.- Inmiddels werd
duidelijk dat het monument op de Vlissing-
se boulevard mensen trok. De fluitende
bamboestengels riepen reacties op en pre
cies dat is de drijfveer waarom de groep
Mass Moving telkens weer opnieuw de
strijd aandurft tegen bureaucratie en in
geroeste gewoonten. Raphael van Opstae-
le is nog de enige oorspronkelijke Mass
mover binnen de groep. Dat de ploeg nogal
wat verwarring teweeg brengt ontkent hij
niet. Het hindert ook niet, zolang men maar
voor ogen houdt dat alles wat Mass Mo
ving onderneemt blijft binnen de lijnen van
wat de groep beoogt: het opengooien van
nieuwe terreinen. 'Wij zijn voor solidariteit
en tegen verdeeldheid,' aldus de initiatief
nemer. Over de wijze van ontstaan kan hij
kortzijn: ieder project groeit'in het wild'. Er
is een voortdurende reeks van concepten.
Die zijn in beweging, die leven. Alles heeft
zijn eigen wilde vaart, totdat tenslotte een
groep die ermee bezig is vat krijgt op zo'n
zaak en in beweging komt. Interne en ex
terne solidariteit zijn voorwaarden voor het
slagen van een project. Met onze ideeën
kunnen we nauwelijks in de gevestigde in
stituten als schouwburgen en musea te
recht. We moesten wel de straat op. Daar
ontmoet je mensen. Van de ene stad kom
je in de andere en van het ene land ga je
naar het andere. Zo kom je de hele wereld
door. Soms is er bijval of succes, soms ook
agressie. Positieve reacties krijg je zodra
mensen in ons doen en laten iets van zich
zelf ontdekken of iets vreemds durven op
nemen in hun eigen ervaringswereld. Van
Opstaele doet al sinds 1 968 aan Mass Mo
ving. Als filmer en publiciteitsman begon
hij toen een experimenteel theater samen
met een architect en een actrice. Hun acti
viteiten groeiden uit naar aandacht trek
kende straatactiviteiten. Tot de niet alle
daagse projecten behoorden de bouw van
een kweekstation voor 10000 vlinders op
het San Marcoplein in Venetië, speur
tochten naar absoluut zuiver water, de
bouw van een kartonnen autobus tijdens
de oliecrisis en het ontwerp voor een ma
chine die bedoeld was om het saaie asfalt
van onze wegen op te fleuren met (kunst
zinnige) voorstellingen. Hetwindorgel ging
de geschiedenis in als project 94 van de
voortdurend van samenstelling wisselende
groep. En ook ditmaal bleef het gevecht te
gen de plaatselijke normen niet uit. Maar
de vereiste toestemming kwam er uitein
delijk toch en Vlissingen behoefde er geen
spijt van te hebben. Totdat in april vorig
jaar het windorgel andermaal op de tocht
kwam te staan. Van de twintig pijpen wer
den er acht weggezaagd en bij een begro
tingstekort van 3,5 miljoen gulden behoef
de niemand te verwachten dat de gemeen
te wel weer voor de reparatie op zou
draaien. Gelukkig sprong op dat moment
de Rabobank in de bres. De bank beloofde
een duit van maximaal f 10 000 in het zak
je te doen als zou blijken dat de Vlissingse
bevolking iets voor het herstel zou over
hebben.
Het was koren op de molen van Leon Riek-
wel uit Middelburg. Als functionaris in
dienst bij de culturele raad herinnerde hij
zich dat op het magazijn bij de dienst
openbare werken nog een aantal bamboe-
pijpen voorradig waren van het windorgel
dat de Zeeuwse stormen niet wist te trotse
ren. En aangezien hij wel inzag dat het
ophalen van oud papier of het organiseren
van een collecte voorde wederopbouw van
het windorgel weinig zoden aan de dijk zou
zetten, besloot hij de resterende bamboe-
pijpen te verzagen tot stukken van wisse
lend formaat en ze te voorzien van een sok
kel. Met deze handel stond hij vervolgens
als standwerker op een braderie van de
plaatselijk middenstand. En jawel hoor, de
zaak liep. Uit alle lagen van de bevolking
werd belangstelling getoond. Ook vakan
tiegangers waren maar wat graag bereid
geld neer te tellen voor zo'n eenmalig sou
venir. Leon Riekwel: 'Marktkoopman spe
len is ook mijn beroep niet, maar het heeft
gewerkt. Wildvreemde mensen vroegen
om toelichting. Je kon gewoon aan het
werk blijven met verduidelijken wat precies
de bedoeling was. Het publiek voelde zich
aangesproken en men was bereid de por
temonnee te trekken. Daar ging het ten
slotte om De Zeeuwse wapenspreuk
Luctor et emergo kreeg opnieuw inhoud,
en hoe
