Bankpresident als
pleitbezorger.
Binnen de
administratieve sector van het
bedrijfsleven in ons land
beschikt De Nederlandsche
Bank over een uitmuntend
eigen ideeënbussysteem.
Drie jaar op rij kwam 'het
Frederiksplein' in Amsterdam
met de beste resultaten uit de
bus. Dat succes kan geen
toeval zijn.
Er ligt wel degelijk een bepaalde fi
losofie aan ten grondslag:
Ideeënbussen activeren de sluime
rende inventiviteit in bedrijven, en niet
zo zuinig ook.
Daarbij zijn ze een prima instrument om
snel, direct en democratisch veranderin
gen te bewerkstelligen.
Bankpresident Duisenberg heeft toen het
nieuws over de resultaten bekend werd, in
een toespraak er nog eens op gewezen hoe
de ideeënbus kan helpen op maatschap
pelijk aanvaardbare wijze de wederople
ving van onze volkshuishouding te realise
ren. In een toespraak die hijzelf te beschei
den afdeed met de omschrijving 'vrijblij
vende gedachtenspinsels' viel o.m. het vol
gende te beluisteren: 'In de meeste bedrij
ven, instellingen, ondernemingen, kanto
ren en bureaus waar mensen samenwer
ken is sprake van een bepaalde hiërarchie,
van rangenstelsels, van een opbouw van
laag naar hoog en andersom. Vaak krijgt de
hoger geplaatste problemen en vraagstuk
ken op te lossen die hij graag met anderen
bespreekt, ledereen heeft wel eens stafver
gaderingen meegemaakt of ervan ge
hoord, al zal dat niet altijd in positieve zin
zijn geweest; menigmaal houdt dergelijk
overleg na de 'staf' op.
Binnen afdelingen wordt meestal gewoon
het dagelijkse werk gedaan zonder dat de
leden van de afdeling een duidelijk beeld
hebben van de problemen en vragen waar
hun chefs mee zitten. Is het nu zo gek te
adviseren dat die chef eens in de zoveel tijd
zijn onopgeloste kwesties eens met zijn
mensen bepraat? En dan bedoel ik juist ook
met die mensen die in de dagelijkse routine
niet bij zulke gedachtenwisselingen wor
den betrokken. Dat hoeft niet veelvuldig te
gebeuren, want vergaderziek zijn we toch
al, maar wel zo nu en dan, gewoon ter in
formatie van alle betrokkenen. Ik wil be
paald niet beweren dat hiervan meteen op
lossingen kunnen worden verwacht, maar
waar zulk overleg nog niet bestaat zal het
ongetwijfeld het gevoel van de betrokken
heid verhogen, en tot meedenken prikke
len.'
Onderling begrip
De heer Duisenberg gelooft dat het onno
dig is de medewerkers uitdrukkelijk aan te
sporen. Alleen het verklaren en verduidelij
ken van hangende kwesties en vraagstuk
ken zal voor de meesten voldoende uitda
ging vormen om de geest aan het werk te
zetten. 'Het gaat,' aldus Duisenberg 'niet
om grote baanbrekende denkbeelden; de
wereld gaat het meest vooruit door het be
scheiden kleine idee. Meer openheid van
hoger geplaatsten, de durf om te laten blij
ken dat men ook niet alwetend is en met
vraagstukken worstelt, behoeft niemand in
achting te laten dalen. Er kan respect, ver
trouwen en begrip mee worden gewonnen,
want 'de baas is ook maar een mens'. Over
al waar mensen in vertrouwen en begrip
samenwerken is de voedingsbodem aan
wezig voor onderlinge hulpvaardigheid en
met elkaar meedenken. En als de geest be
zig is, komen de ideeën vanzelf.'
Binnen De Nederlandsche Bank wordt de
ideeënbus ook beslist niet uitsluitend be
schouwd als een bron voor kostenbespa
rende denkbeelden. Verbeteringen die
weliswaar geld kosten maar het arbeidskli
maat ten goede komen en bijdragen tot
verhoging van de produktiviteit kunnen
evenzeer van betekenis zijn. Bij innovatie
wordt doorgaans gedacht aan de vruchten
van noeste arbeid in researchlaboratoria,
aan inventieve gedachtenkronkels van be
roepsuitvinders, aan inspirerende experi
menten van beginnende ondernemers of
nieuwe initiatieven van bestaande onder
nemingen, weloverwogen begeleid door
