21
)bank in Utrecht.
vermengd met een speciale vloeistof zorg
de ervoor dat de gleuven niet instortten. De
gaten werden volgestort met beton, waar
na begonnen kon worden met het uitgra
ven van de bouwput. Op deze manier zijn in
het totaal 350 palen en wanden in de
grond gezet en is 1 50 000 kubieke meter
grond verplaatst. Zo is voor de fundering
de meest geavanceerde techniek toege
past, die vooral in het buitenland zijn be
trouwbaarheid heeft bewezen. Gelukkig
maar, want het is een enorm gewicht dat
deze fundering moet dragen: bijna 200
miljoen kilo. Overigens komt de prijs van
één kilo gebouw dan neer op iets meer dan
één gulden: de totale investering bedraagt
ruim 200 miljoen gulden.
Voordat dr. A. J. Verhage, oud-voorzitter
van de hoofddirectie, officieel de bouw kon
starten, was er al veel voorbereid. Aan het
definitieve ontwerp van het complex is
door verschillende architekten gewerkt,
terwijl op hoogtijdagen ruim honderd te
kenaars aan hun tafels zitten om de schet
sen verder uit te werken. Wanneer alle te
keningen op een grote stapel zouden wor
den gelegd, zou deze een respectabele
hoogte bereiken.
Hoe gedetailleerd de schetsen zijn, blijkt
wel uit het feit dat al bij het betonstorten
rekening is gehouden met de plaats van elk
stopcontact en iedere leiding. Ondanks de
gedetailleerdheid moeten de plannen en
j de tekeningen tijdens de bouw voortdu
rend worden bijgesteld. Tot nu toe is dat
steeds zonder al te veel moeilijkheden ge
lukt. De belangrijkste tussentijdse veran
dering is geweest op het gebied van de kli
maatbeheersing en de energievoorziening.
Toen de tekeningen werden gemaakt,
voorzag men nog niet de enorme ontwik
keling op het gebied van de automatise
ring. Dat betekende dat er onvoldoende re
kening was gehouden met het plaatsen
van computerapparatuur, die bijzonder
veel warmte vrijgeeft en bovendien het
best gedijt in ruimten met een speciale
temperatuur. Gelukkig kon deze ingrijpen
deverandering nog net op tijd zonder grote
gevolgen voor de rest van de bouw worden
bijgesteld.
Het spreekt vanzelf dat planning een enor
me rol speelt bij het realiseren van dit gi
gantische bouwproject, dat een van de
grootste in Nederland op dit moment is.
Wanneer het hoogste punt van het ge
bouw is bereikt, zijn de bouwvakkers op de
onderste lagen al lang bezig met het mon
teren van allerhande leidingen, zoals de in
totaal 25 kilometer lange luchtkanalen en
de afwerking van de gevel. Het vereist een
