Kleiglasboom
16
treffelijk gaan, hier maandenlang
onaangeroerd hangen blijven. Het is
ook een kwestie van wennen zo nu
en dan. Kunst moet je leren waarde
ren. Ik heb het zelf ervaren. Je leert
kijken. Eerst naar dingen die ge
makkelijk aanspreken. Op de duur
ga je door het contact met kunst al
les anders zien. Zelfs een stad of de
natuur.'
Weggegooid geld?
Hoeveel Rabobanken inmiddels de
weg naar een kunstuitleen hebben
gevonden, is niet bekend. Wel staat
vast dat vroeg of laat iedere bank te
maken zal krijgen met de mogelijke
toepassing van beeldende kunst.
Nieuwbouwplannen kunnen zo'n
aanleiding zijn. Zoals gezegd weet
men lang niet altijd waar men aan
moet kloppen, of wil men plaatselij
ke kunstenaars niet graag passe
ren. Het maken van verantwoorde
keuzen is lang geen eenvoudige op
gave, ook niet op dit terrein. Zo zal
het afleggen van een bezoek aan
ateliers van kunstenaars gemakke
lijk kunnen leiden tot ongewenste
morele verplichtingen. Terwijl het
uitsluitend de bedoeling was be
taalbare kunst te bemachtigen
waardoor mensen hun werkomge
ving als minder kil zullen beleven.
Beeldende kunst in een gebouw zal
- als het goed is - het werkmilieu
veraangenamen. Mits juist toege
past, zullen klimaat en sfeer er een
positieve invloed van ondergaan.
Helaas wijst de praktijk ook al te
vaak uit dat gebruikers van een kan
toor de manier waarop kunst is toe
gepast niet accepteren. Het spreekt
hen onvoldoende aan, hetgeen dan
uitmondt in opmerkingen als 'zonde
van het geld...'
Nogal eens zal een architect in de
arm worden genomen wanneer de
artistieke verfraaiing van een nieuw
bankgebouw ter discussie komt. In
voortdurende samenspraak kunnen
er soms verrassende resultaten uit
de bus komen, waarbij achteraf ie
dereen moet erkennen dat de toe
passing van kunst een gebouw goed
heeft gedaan. Belangrijk is wel de
kunstenaar te vinden die een ge
bouw of omgeving ook inderdaad
aan kan. Het kan gaan om meer dan
alleen het simpelweg toevoegen van
een of meer kunstobjecten. Deze zo
genaamde ruimtelijke vormgeving
dateert nog van betrekkelijk recen-
te datum. Het voorstellingsvermo
gen van een kunstenaar die bij
nieuwbouw ook in de praatfase al
meedoet, kan zo goede diensten be
wijzen. Het vermogen stelt hem in
staat meteen te doorzien hoe een
gebouw - eenmaal voltooid - eruit
gaat zien. Op zijn beurt zal zo'n kun
stenaar proberen iets tot stand te
brengen wat afwijkt van de bestaan
de orde, zelfs wanneer hij merkt dat
de aanvankelijke wensen bijvoor
beeld uitgaan naar de plaatsing van
een natuurgetrouw afgietsel van
koe, varken of paard. Het is 's mans
goed recht - afhankelijk van de
plaatselijke situatie - aanbevelin
gen te doen die afwijken van de
standaardoplossingen. Anderzijds
is er moed voor nodig de bestaande
'Tijdens de bouw zal deze of gene in stilte vast weieens de vraag 'Wat
hebben we ons toch op de nek gehaald?' hebben gesteld. Ook voor de
kunstenaar moet het karwei een beproeving zijn geweest. Maar achter
af zijn we hier allemaal toch vreselijk wijs mee.
Deze spontane bekentenis heeft betrekking op een reusachtige boom,
samengesteld uit klei en glas. Het gevaarte met z'n spanwijdte van elf
meter en een hoogte van 2,25 meter onttrekt in het kantoor van de Ois-
terwijkse Rabobank een aantal foeilelijke vensters aan het oog. Woord
voerder Verhoeven: 'We zaten met die saaie wand waar iedereen dag
in dag uit tegenaan moest kijken. Dat op te fleuren was onze bedoeling.
Maar eerlijk, toen we op papier de eerste ontwerpen zagen, hielden we
ons hart vast. Nu het werkstuk eenmaal is voltooid, valt van de aanvan
kelijke terughoudendheid geen spoortje meer te bekennen. Het is een
mooi gezicht, vooral als het zonlicht weerkaatst in de brokken glas.'
Maker van het Oisterwijkse kunstwerk is de Tilburgse glazenier Stef
Hagemeier (32). Bijna 800 kilogram klei verwerkte hij, om nog maar te
zwijgen van de benodigde 70 vierkantö meter glas. In totaal bestaat de
boom van klei en glas uit circa 1100 keramische segmenten. Alle on
derdelen moesten - eenmaal gebakken - als een soort legpuzzel weer
in en aan elkaar worden gepast. Al bij het bakprocédé van de brosse
klei in twee kameroventjes deden zich de nodige complicaties voor.
Dunne onderdelen vertoonden meer krimp dan andere stukken, met
als gevolg dat er heel wat opnieuw de oven in moesten... Stef Hage
meier daarover: 'Voor mij ligt in het overwinnen van dit soort proble
men nu juist de grootste uitdaging. Opdrachtgevers realiseren het zich
niet eens, maar het komt je creativiteit ten goede. Je bent gedwongen
oplossingen te zoeken die niet alleen esthetisch verantwoord, maar
ook praktisch uitvoerbaar horen te zijn.
