<Q>
Onzindelijk denken en discussie
18
een Goliath te maken. Over wat er daarna
gebeurt, maakte men zich in dat stadium
niet zo gek veel zorgen. Ook niet toen de
wapens waren neergelegd en kernenergie
voornamelijk voor vreedzame toepassingen
beschikbaar kwam. Maar ook toen ging de
ontwikkeling voornamelijk in het geniep
voort. De geleerden werden bovendien
aangespoord door een merkwaardig soort
competitiedrang waarin spionage een sleu
telwoord was en waarin het verlangen de
grootste, de krachtigste en de veelbelo-
vendste kerncentrale te bouwen een mys
tieke betovering vormde.
De discussie over atoomstroom-ja-of-nee?
komt eigenlijk wat als mosterd na de maal
tijd. In ieder geval hebben we al een flink
aantal gangen genuttigd. Of moeten we
zeggen dat de voorgerechten van het co
pieuze atoomdiner ons 'door de strot ge
duwd' zijn? Het heeft er veel van weg.
Want als we met ons allen op deze wereld
geweten hadden wat de ingrediënten van
die atomaire happen waren, als we ons
hadden gerealiseerd welk een gruwelijke
mondiale indigestie ons te wachten staat,
kelingen op atoomgebied afhankelijk ge
steld moeten worden van een Brede Maat
schappelijke Discussie (BMD). Dat is een
prima maatregel. Want het gaat niet aan
een paar mensen te laten beslissen over een
zo veelomvattend en ieder mens aangaand
probleem. Toch dreigt ook die BMD een
wassen neus te worden. Om ten minste
twee redenen. De eerste is dat de organisa
tie van zo'n gedachten wisseling vrijwel on
mogelijk is. Want waar begin je en op welk
moment? Die arme jonkheer De Braauw,
die van de Nederlandse regering de op
dracht heeft gekregen de BMD in goede
banen te leiden, heeft daarmee het bevel
ontvangen in een voortijlende sneltrein te
springen. En die trein is bovendien al een
flink poosje geleden vertrokken. Iedereen
discussieert nu al op allerlei niveau over
kernenergie en op basis van veelkleurig
objectief of bedenkelijk feitenmateriaal. De
tweede ondergraven pijler onder de BMD
is de territoriale beperktheid. Want laten
we eerlijk zijn; we kunnen in ons kleine
land nog zulke mooie afspraken maken,
ook al zou iedereen in Nederland zich in
dat elke natie de in het oog springende nei
ging heeft zijn eigen kernfabrieken zo on
geveer op de eigen - dus ook andermans -
grenzen op te trekken.
Op het moment dat de BMD in Nederland
begint, zijn er op onze aardbol al bijna 250
kerncentrales in bedrijf. Een even groot
aantal is in aanbouw of op de tekentafel.
Een duidelijker voorbeeld van een vliegen
de start is amper denkbaar. We moeten
dus ja of nee zeggen op het moment dat
kerncentrales een keihard en voor eeuwen
onuitwisbaar feit zijn. Nou is Nederland
van de rijke geïndustrialiseerde landen met
zijn twee kerncentrales nog een gunstige
uitzondering als het gaat over het aantal
kernfabrieken. Er staan er, zoals bekend,
maar twee van in ons land: één in Dode-
waard aan de Waal en één in het Zeeuwse
Borssele. Afhankelijk van atoomstroom
zijn we al evenmin. Van ons totale pakket
elektriciteit komt maar een paar procent
uit beide kerncentrales. Omdat er in ons
land door de teruggezakte produktiviteit
een stroomoverschot is, zouden we beide
centrales zelfs zonder problemen van het
hadden we ons splijtstofbordje niet zo
braaf leeggegeten.
Rijdende sneltrein
De Nederlandse regering heeft een paar
jaar geleden besloten dat verdere ontwik-
het vervolg van dit atoomtijdperk er aan
houden, dan nog zijn die afspraken zinloos
als de rest van de wereldbevolking er een
potje van maakt. De kernproblematiek is
een wereldzaak. Het atoom maakt lands
grenzen belachelijk en dat niet alleen om-
net kunnen afkoppelen. Dat ze blijven
draaien komt voornamelijk omdat de Ne
derlandse geleerden ervaring willen blijven
opdoen met opwekking van kernenergie,
maar ook omdat bepaalde contracten moe
ten worden nageleefd. Atoomenergie is on-
