Werving orgaan
donors knelpunt
W
De nieren bijvoorbeeld. In Nederland wor
den ruim 1300 mensen van wie de nieren
niet of nauwelijks meer werken, met een
kunstnierbehandeling geholpen. Deze nier
patiënten zouden onherroepelijk sterven
als ze niet twee of driemaal per week zo'n
zes tot negen uur lang werden 'gespoeld'.
Met een donornier zouden zij weer een
normaal leven kunnen leiden.
Delen van de huid bijvoorbeeld. Bij ern
stige verbrandingen kan soms het leven ge
spaard en zeker veel pijn worden gelenigd
als er donorhuid in voorraad is. De meeste
verbrandingsslachtoffers die in het zieken
huis worden opgenomen (ruim 4 000 per
jaar) zijn kinderen. Het zal duidelijk zijn
dat juist bij kinderen door huidtransplanta
ties vaak ernstige verminking kan worden
voorkomen.
Hoornvlies bijvoorbeeld. Veel blinden en
mensen met ernstige oogproblemen kun
nen met hoornvlies worden geholpen. Ieder
jaar worden zo'n vijfhonderd mensen -
van jong tot zeer oud - door een hoorn-
vliestransplantatie aan blindheid geholpen.
De operatietechniek is de laatste paar jaar
zoveel verbeterd, dat patiënten die nog
maar kort geleden niet konden worden ge
holpen. nu vaak wel voor een behandeling
in aanmerking komen. En weer behoorlijk
kunnen zien.
Hersenaanhangsels bijvoorbeeld. Daaruit
wordt groeihormoon bereid, waarmee kin
deren van groeiproblemen kunnen worden
afgeholpen. Door gebrek aan dit hormoon
kunnen kinderen veertig tot vijftig centime
ter in hun groei achterblijven. Per jaar zijn
meer dan 20 000 van deze hersenaanhan-
sels of hypofysen nodig.
Steeds meer bloed nodig
Een ander soort donor is de bloeddonor.
Het geven van bloed is ook een vorm van
transplantatie. Grootste verschil met het
geven van nieren en hersenaanhangsels is,
dat het geven van bloed juist bij je leven
gebeurt. Sterker nog, een bloeddonor is
(zoveel mogelijk) op afroep beschikbaar.
Want bloed is maar enkele weken houd
baar, zodat er geen grote voorraden kun
nen worden bewaard. Het leven van pa
tiënten hangt daarom mede af van de be
reidheid van een groot aantal donors on
middellijk ter beschikking te zijn.
In ons land zorgen vele duizenden donors
jaarlijks voor ongeveer 500 000 bloeddo-
naties. Per bloedprik wordt bijna een halve
liter van dat kostbare rode vocht afgetapt.
Voor gezonde mensen maakt dat niets uit;
er blijft bij hen tussen de 4'A en 5 liter
over. Bovendien wordt die ontbrekende
halve liter binnen enkele weken weer aan
gemaakt.
Regionale bloedbanken, bloedtransfusie
diensten en het Centraal Laboratorium van
de Bloedtransfusiedienst van het Neder
landse Rode Kruis, verspreid over meer
dan honderd aftappunten in heel Neder
land, zorgen voor de inzameling van deze
levensvloeistof. De moderne geneeskunde
is ondenkbaar zonder het gebruik van
bloed. Behalve de transfusies met 'vol'
bloed is het door de nog steeds toenemende
kennis over de eigenschappen van bloed te
genwoordig mogelijk de verschillende on
derdelen ervan (rode en witte bloedcellen,
bloedplaatjes en plasma, elk met een eigen
functie) te isoleren en aan patiënten toe te
dienen die speciaal aan één zo'n onderdeel
een tekort hebben.
Omdat er ieder jaar veel meer dan 600 000
donaties nodig zijn om aan de (steeds stij
gende) landelijke vraag naar bloed te kun
nen voldoen, is het nodig dat het aantal
bloeddonors voortdurend toeneemt. In te
genstelling tot je bereid verklaren na je
dood organen en weefsels af te staan, moet
je je voor het geven van bloed (waarvoor je
uitgebreid wordt gekeurd) bij de regionale
bloedbank of de plaatselijke afdeling van
het Nederlandse Rode Kruis opgeven. Om
te voorkomen dat sommigen er een 'slaatje'
uit gaan slaan, krijgt niemand in Neder
land voor het afstaan van bloed, organen of
weefsels een geldelijke vergoeding. Maar
altijd geldt: je helpt een ander.
Natuurlijk horen bij dit artikel adressen waar je in
lichtingen kunt krijgen en waar je je als donor kunt
opgeven.
Voor een Donorcodicil, waarmee je te kennen geeft
dat je na je dood organen en weefsels aan anderen
afstaat, kun je terecht bij:
Werkgroep Donorwerving, p/a Postbus 30427,
2500 GK Den Haag, telefoon 070-46 95 95.
Voor het geven van bloed kun je adressen krijgen
bij: Centraal Laboratorium van de Bloedtransfusie
dienst van het Nederlandse Rode Kruis, afdeling
Bloedinzameling, Postbus 9190, 1006 AD Amster
dam.
Wat je moet doen als je op je besluit donor te willen
zijn, wilt terugkomen? Het staat nergens geregi
streerd dat je een codicil hebt geschreven. Het pa
piertje kan dus altijd worden vernietigd. En ben je
bloeddonor, dan hoef je alleen maar even de Bloed
transfusiedienst in te lichten. Maar waarom zou je?
