Schijnheilig
21
IN HET SPIONNETJE
Mien
Holthuizen
Soms vraag ik me af waarom we nog
Kerstmis vieren. Is het zo langzamerhand
niet een lege vorm geworden? We weten
niet beter, op 25 en 26 december is het
Kerstmis, je plakt er nog een paar vrije da
gen aan vast, dan heb je Oud en Nieuw.
Een fijne gelegenheid om naar de sneeuw
of de zon te gaan.
Voor veel mensen zal dat het eerste zijn
waaraan ze denken als ze het woord Kerst
mis horen: vakantie, skiën of zonnen en ge
zellig eten. Allemaal belangrijk, dat geef ik
toe, maar daar hoeven we geen Kerstmis
voor te vieren.
De religieuze mens zal naar de kerk gaan
en denken aan het kind dat in de kerst
nacht geboren is met de belofte dat het het
licht der wereld zou zijn. De niet-religieuze
mens beleeft Kerstmis misschien als de te
rugkeer van het licht. De dagen beginnen
een snippertje langer te worden en we zeg
gen tegen elkaar dat we toch de goede kant
weer opgaan. In januari merk je immers al
dat de dagen iets langer worden.
Misschien denkt een ander aan dat oude
volksverhaal waarin verteld wordt dat in de
kerstnacht het water in beken en plassen in
wijn verandert. De bloemen bloeien, de bij
en zingen in hun korf en terwijl de onder
aardse klokken luiden zijn de dieren in
staat in de taal der mensen met elkaar te
praten.
Een mooi, heel oud verhaal en soms zou ik
wel eens willen gaan kijken naar dat won
der in de kerstnacht. Waarom zou het ei
genlijk geen werkelijkheid kunnen zijn en
misschien zou de mens die daadwerkelijk
naar het wonder van de bloemen, de wijn
en de dieren zoekt ook dat kleine kerstkind
wel ergens ontmoeten.
Maar helaas, al trekt het wonder aan de
vooravond van de kerstnacht, ik ga niet het
stille bos in. Ik zoek wel de wijn, maar dan
in een glas en ik zit bij de open haard.
Zo zijn wij mensen, we willen er niet te
veel moeite voor doen. Misschien zegt u
dat u toch naar de nachtmis gaat of naar de
late dienst in de protestantse kerk, maar
die diensten zijn ook al ten gerieve van de
kerkgangers wat vroeger in de avond.
Vroeger was een nachtmis een nachtmis.
Nu is dat veel te lastig en is het een late
avondmis.
Wellicht vindt u dat allemaal niet zo be
langrijk, maar het feit dat Kerstmis geen
echt feest meer is. maar een gewoonte, illu
streert de degeneratie van vele waarden.
Ik weet het, door de hele geschiedenis heen
hebben de mensen elkaar er van beschul
digd dat ze slecht waren en dat ze elkaar
naar de ondergang voerden en dat ze de
werkelijke waarden in het leven verloren
lieten gaan.
Dat zie je duidelijk als je in oude kranten
en tijdschriften kijkt. Ook daar lees ik som
bere verhalen. In 1807 was men al van me
ning dat de wereld aan slechtheid ten onder
zou gaan en voorspelde men het bittere
einde.
En toen in 1818 Joseph Mohr Stille Nacht,
Heilige Nacht dichtte op muziek van zijn
organist zal hij misschien ook zorgelijk ge
dacht hebben aan de situatie waarin de we
reld toen verkeerde.
Maar nog nooit hebben we zo dicht bij de
afgrond gestaan als nu. Wie na een dag
hard werken de televisie aanzet, wordt om
vergeworpen door alle ellende. Werkgevers
en werknemers zijn het nooit met elkaar
eens maar knokken fel voor hun belangen,
de olie die de mensheid ten dienste zou
moeten staan is de inzet van een vernede
rend politiek spel. Moorden, het stukslaan
van materiële en het ondergraven van gees
telijke waarden komen dagelijks voor.
We hebben met z'n allen het vrolijke uit
zicht op een totale nucleaire vernietiging en
wie kinderen en misschien kleinkinderen
heeft, zit voortdurend met de hand aan de
keel van pure ellende.
En zijn het altijd de anderen? Welnee, we
barsten zelf toch ook van afgunst als een
collega promotie maakt, we ergeren ons
voortdurend aan de nieuwe auto, die bij de
buren voor de deur staat. Waarom zij wel
en wij niet?
Mensen, wat moeten we nog met Kerst
mis? Het meest onzinnige is nog wel dat
men ieder jaar daar, waar oorlog woedt,
probeert om althans in de kerstnacht een
wapenstilstand te forceren. Als het lukt is
men uiterst tevreden. Mooi, heel mooi, echt
passend bij de kerstsfeer. Daarna begint
men elkaar met frisse moed uit te roeien.
Halleluja.
Soms, denk ik, maar dat weet u al, wat
doen we nog met Kerstmis? We hebben al
leen het woord nog over, de inhoud is ver
loren gegaan. Houden we het alleen in
stand uit historische waardering? We zou
den Kerstmis kunnen afschaffen, precies
zoals het in het jaar 330 in Rome werd in
gesteld toen men besloot op 25 december
de geboorte van Christus te herdenken. En
waarom doen we het toch niet, dat afschaf
fen?
Denkt u niet dat ik hier een soort preek zit
te schrijven. Beschouw het maar als de
noodkreet van een mens, die zich aan de
schijnheiligheid van een paar dagen Kerst
mis vieren stoot. Kerstmis exit? Wat vindt
u?
