17
lawaai gewend en dan heb je er geen last
meer van,' zeggen ze dan. Helaas zullen
veel van deze mensen na een aantal jaren
terecht komen bij oorspecialisten of andere
doktoren. Onderzoeken hebben namelijk
aangetoond dat in de ergste gevallen bij
een blootstelling aan te hoge geluidsni
veaus rekening moet worden gehouden
met een hele rij van minder erge tot zéér
ernstige nadelige effecten: hoofdpijn, vaat-
vernauwing, verhoogde bloeddruk, slaap
stoornis, neurose, communicatiestoornis en
beschadiging van de gehoororganen.
Wet Geluidhinder
De laatste jaren is de ernst van geluidshin
der (een milieuhygiënisch probleem) enorm
toegenomen. Onderzoeken hebben uitge
wezen dat zo'n tien tot vijftien procent van
alle Nederlanders ernstig door lawaai
wordt gehinderd. En dat één op de twee
landgenoten geregeld last heeft van een of
ander geluid, aldus meldt het Ministerie
van Volksgezondheid en Milieuhygiëne.
Sinds 16 januari van het vorige jaar heb
ben we in ons land de Wet Geluidhinder.
Want een speciale wet bleek de enige ma
nier om écht iets te doen aan het probleem
geluidshinder. Deze wet maakt een gecoör
dineerde en integrale aanpak ervan moge
lijk. Eén van de eerste resultaten zal de in
voering van een geluidsheffing zijn. Op de
brandstof voor motorvoertuigen zal in de
loop van dit jaar een extra toeslag komen
om een 'potje' te gaan vormen waaruit de
bestrijding van geluidsoverlast zal worden
betaald. En waaruit ook het onderzoek
werk zal worden gefinancierd. De wet zal
tussen nu en 1986 volledig in werking ko
men. Met Algemene Maatregelen van Be
stuur zullen telkens nieuwe onderdelen van
de wet van kracht worden. Het verkeersla
waai zal daarbij het eerst worden aange
pakt.
Geluidszones
Het belangrijkste van de Wet Geluidhinder
is wel het instellen van geluidszones. Dit is
een ruimte die langs of rond een geluids
bron ligt en waarbinnen extra aandacht
moet worden besteed aan geluid.
Voor we daar verder op ingaan, eerst iets
over geluid en over decibels, de rekeneen
heid waarmee de sterkte van geluid wordt
gemeten. Wanneer een apparaat voor het
meten van geluid wordt gebruikt met een
filter dat de lage tonen wat minder doorlaat
dan de hoge, wordt er gesproken over deci
bel A, kortweg dB (A). Die meetttechniek
komt goed overeen met de oorgevoeligheid
van de mens.
Wanneer spreken we nu over geluidshin
der? Als het windstil is en je alleen de vo
gels, het ruisen van de bomen en heel in de
verte een passerende trein hoort, wordt er
20 dB (A) gemeten. Een plaatje achter
grondmuziek zachtjes in de huiskamer le
vert al tussen de 50 en 70 dB (A) op. Een
normaal gesprek tussen twee mensen meet
60 dB (A) en een harde passage in een mu
ziekstuk in de concertzaal geeft wel zo'n
100 dB (A) aan. Maar ook de machines in
een fabriekshal kunnen zoveel herrie ma
ken, hoewel de Arbeidsinspectie eigenlijk
niet meer dan 80 dB (A) toestaat. Moet je
langdurig zoveel geluid aanhoren, dan
wordt dat hinderlijk en kan het zelfs pijn
gaan doen en schadelijke gevolgen hebben.
De Gezondheidsraad, een adviesorgaan
van de regering, heeft uitgerekend dat een
gemiddeld geluidsniveau van 50 dB (A)
overdag en van 40 dB (A) 's nachts een vrij
goede woonsituatie garandeert. Dan wordt
het niet als hinderlijk ervaren. Rondom en
langs een geluidsbron moet er dus worden
gemeten hoeveel decibels er worden gepro
duceerd en hoe ver er vandaan die aange
geven grenzen worden bereikt. Die ruimte
is dan de geluidszone.
Soms helpen geluidswerende voorzienin
gen: wallen, schermen, overkappingen.
Het meeste resultaat, en voor de overheid
het voordeligst, levert geluidsbestrijding
aan de bron op. Want als alle auto's en mo
toren nu eens wat minder herrie gingen
maken, dan hoeven er minder geluidswal
len en -schermen te worden aangelegd.
Begin dit jaar zijn al ongeveer vierhonderd
autobussen van Nederlandse streekver-
voersmaatschappijen aan nieuwe eisen van
geluidshinder aangepast. Daarbij gaat
het vooral om bussen die in grote ste
den rijden. Het geluidsniveau van die bus
sen wordt met behulp van een geluidsisole-
rende omkapping van 89 decibel terugge-
advertentiecampagnes in de krant, op radio
en op televisie probeert de stichting be
kendheid te geven aan leuzen als 'herrie
hindert', 'geloei kost slaap', 'geblaf ergert',
'geschetter maakt geknetter' en 'rumoer is
terreur'.
Eén dezer dagen komt een door de stich
ting gemaakt 'prentenboek' uit. Daarin ko
men de winnende inzendingen van een
door de Nederlandse Stichting Geluidhin
der georganiseerde prijsvraag, waarvoor
ontwerpen voor geluidswallen en -scher
men werden gevraagd. Uit die wedstrijd
zijn enkele erg leuke variaties gekomen op
de nu bekende typen wallen en schermen.
Want iets helemaal nieuws bedenken om
het verkeerslawaai bij de weg en de spoor
baan te houden is nauwelijks mogelijk. Er
werd door zo'n 2500 mensen om nadere
inlichtingen over de prijsvraag gevraagd.
bracht tot 83 dB (A). Als je dan bedenkt,
dat elke keer als het gemeten niveau 10 dB
(A) zakt, het lijkt alsof het geluid is gehal
veerd, betekent dit al een hele stap in de
goede richting. Het Ministerie van Volks
gezondheid en Milieuhygiëne heeft voor
deze operatie flinke subsidiebedragen be
schikbaar gesteld.
Geluidbewust
Geluid en geluidshinder. In steeds meer
plaatsen in ons land komen actiegroepen in
beweging om te proberen er iets aan te
doen. Iets aan te laten doen dan, want als
persoontje alléén begin je erg weinig. De
verschillende overheden zullen maatrege
len moeten nemen om de geluidsoverlast
binnen de perken te houden. Gelukkig ge
beurt dat ook steeds meer.
Een particuliere organisatie, de Nederland
se Stichting Geluidhinder, probeert de
mensen 'geluidbewuster' te maken. We
kennen allemaal wel de onlangs gevoerde
actie 'Laten we zacht zijn voor elkaar'. Met
behulp van brochures, folders, stickers en
Uiteindelijk voldeden een kleine 170 inzen
dingen aan de voorwaarden; bijna 60 in de
professionele en ongeveer 110 in de niet-
professionele categorie.
Goede ideeën
Met het prentenboek in de hand kunnen
belanghebbenden kijken wat er zoal moge
lijk is met geluidsschermen en -wallen.
Want nu wordt zo'n geluidswerende voor
ziening vaak van de hand gewezen, omdat
het 'esthetisch niet verantwoord is'. 'En in
derdaad,' zegt de Stichting, 'de wallen en
schermen die nu worden opgericht zijn niet
de meest ideale oplossingen. Vandaar onze
wedstrijd. Wegenbeheerders, gemeentebe
sturen, actiegroepen en omwonenden kun
nen nu in ons boek ideeën opdoen, met de
nadruk op de vormgeving. De wegenbou
wers moeten dan de technische mogelijk
heden bekijken.'
Dit jaar gaat de Nederlandse Stichting Ge
luidhinder vooral in op de situaties en la
waaioverlast zoals die zich bij ons in de
buurt voordoen. 'We willen de mensen met
concrete voorbeelden laten zien wat er mis
is. Ze kunnen er zichzelf in vinden en er
zich mee identificeren. En dan gaan we
aangeven hoe de mensen er iets aan kun
nen doen.'
De Stichting krijgt steeds meer positieve
reacties op haar werk om in ons land de ge
luidshinder wat te verminderen. 'We zien
wel wat verschuivingen. Er wordt over ge
praat en de bereidheid er iets aan te doen is
er. Maar het gaat allemaal erg langzaam; je
ziet nog maar heel weinig veranderingen.'
Dus: kijk eens om je heen en probeer ook
'geluidbewust' te worden
