Pleidooi met
heimwee
als ondertoon
Wellen. Leden van de reddingsbrigade
noteerden nauwgezet het aantal ge
zwommen baantjes. Doordat de ploegen
aanvankelijk nauwelijks voor elkaar on
derdeden in kracht was het lange tijd de
vraag welk team met de eer ging strij
ken. Het kordate zwemploegje van de
Rabobank telde niet één uitvaller, ken
merkend voor de mentaliteit en de wed-
strijdmoraal, maar sneu voor reserve
deelnemer Luiting. Hij zat de gehele
nacht in de dug out, paraat om samen
met de als coach fungerende sportleraar
Van Meer nuttige adviezen uit te delen
en flesjes vol glucose-oppeppertjes.
Voor het nodige massagewerk ter revali
datie van stijver woordende ledematen
zorgde zwemleraar Hamstra. Behalve de
door directeur Reith geofferde champag
ne sleepte de ploeg ook nog twee wed
strijdpremies in de wacht. Verse kip en
een pot haring per man.
Voor de opzet van de Harderwijkse
zwemnacht bestond unaniem veel waar
dering, zodat het evenement zeker een
vervolg krijgt.
'Een traditie is gevestigd,' aldus een
zegsman tijdens de prijsuitreiking. De
Rabodeelnemers waren: onderdirecteur
Dekker, chef-assurantiën Haringsma,
Francis Eggink (reizenmedewerkster),
Wilma Strikwerda (medewerkster afde
ling spaarbank), kantoorbeheerder Fop
pen, Alida Vrijenhoek (medewerkster af
deling financieringen), Brigitte Barmes
(medewerkster afdeling Algemene Za
ken), Sportmedewerker Gebbink, Els van
Capelle (reizenmedewerkster) en de heer
Spijker (hoofd kas en kantoren Ermelo).
De nostalgie naar oude vormen en stij
len, naar meer fleur en franje, rust en
warmte duurt al jaren onverminderd
voort. De mensen zijn er weliswaar
niet wijzer van geworden (hooguit de
fabrikanten van toerfietsen, quasi-an-
tiek en frutjurken) maar sfeer en ambi
ance hebben oude rechten. In een om
hulsel van klatergoud, van fraaie
woorden en dingen kan men zich als
een poes verzaligd ronddraaien en zich
afzetten tegen het gejakker en gedram
van onze prestatie- en consumptie
maatschappij. Een lichtgewichtleugen
dus voor het welbevinden.
Maar waar blijft in dit heimweeretour
de dichter, die vroeger zo hoog op de
ladder stond, niet alleen in de litera
tuur maar in het gewone dagelijkse le
ven van iedereen?
De klemmende vraag hield collega
Piet Verschoof van Rabobank Tilburg
zodanig bezig dat ze hem ten slotte
dreef tot navolgende ontboezemingen.
De Britse TV-serie 'Lily' bood een tref-
fend voorbeeld van een geïntegreerde
dichter in de vertolking van Oscar Wilde,
een virtuoos, een taaimagiër. Maar wat
werd er uit hem? Afgeschreven is hij, en
overbodig gemaakt.
In Utrecht - zo las ik onlangs in Rabo-
band - kon er nog geen eenvoudig
beeldje af ter herinnering aan haar grote
zoon en dichter Jan Engelman: Onder
waardering en miskenning. Een Sinter
klaasrijm of een ijverig probeersel in een
Rabobank-personeelsblad kan nog net.
Maar voor de rest? 'Dichters zijn slor
dige, nutteloze vogels in onze zakelijke,
straf georganiseerde samenleving. Als je
zo'n zweverd om 'n boodschap stuurt,
komt-ie twee dagen later thuis met een
boeket bloemen in plaats van een pond
suiker.' Zo heet dat.
En toch, dichters moeten er zijn. Zij zijn
immers de laatsten die exploderen bij de
gratie van emoties, die hem in staat stel
len aan zijn aardse zwaartekracht te ont
snappen, en een dimensie aan zijn waar
nemingsvermogen toevoegen.
De dichter kan in afstandelijke waarne
ming jammeren om het menselijk ge
drag, in bewoordingen van samengeper
ste afschuw en bitterheid ons om de
oren ranselen of een spiegel voorhou
den, waarin een karikatuur voor belache
lijkheid en schijnheiligheid ons aan
grijnst. Hij kan evengoed nog jubelen om
eenvoudige vreugdevolle dingen, tedere
dromen en illusies als vogels in een
voorjaarslucht, bloemen van mededogen
en bewogenheid tot bloeien brengen.
Misschien dat de angst voor het verwijt
van aanstellerij en duffe braafheid zijn
taalgebruik voor velen onverstaanbaar
maakt. De dichter is ons wereldvreemd
geworden - zegt de publieke opinie. Zijn
gedrag past niet meer in ons tijdsbeeld,
in het profiel van een moderne, efficiën
te mens. Wij hebben, voorttobbend
langs onze drukke wegen geen behoefte
aan zijn opkikkers, adviezen en verge
zichten.
Kom, gun de dichter, al is het nog zo be
scheiden, zijn plaats in uw boekenkast,
tussen uw romans en detectives, tussen
studieboeken en financiële jaaroverzich
ten. Slikken Nederlanders inderdaad te
veel medicijnen? Pak dan eens in plaats
van valium de 'drugs' van een dichter, u
zult ervan opknappen I
