Voornemens
<TN HET SPIONNETJE
iFji
Nog een paar dagen en we zitten weer mid
den in de specifieke sfeer van de laatste we
ken van het jaar. Met Kerstmis en oude
jaar zijn het vooral de geuren die op de
voorgrond treden. Als je een huis binnen
gaat, ruik je welke tijd van het jaar het is:
de kruidige geur van het sparregroen of de
vettige lucht van oliebollen hoort bij die da
gen.
Die laatste weken van het jaar zijn ook de
tijd van de grote voornemens. De meeste
mensen verlagen hun enerverende tempo
in de dagen rond kerst en oud en nieuw en
komen in een duidelijk andere stemming
dan in de andere maanden van het jaar.
Het traditionele 'terugblikken' hoort er bij
evenals het peinzende staren in rustige
kaarsvlammetjes.
Naast een gevoel van ontspanning ontstaat
ook de hoop op een betere toekomst.
Straks, als het nieuwe jaar begint, dan zul
len we het gaan maken. We weten heel
nauwkeurig wat er anders moet en als dat
gebeurt zullen we een gelukzalige toestand
bereiken. Tot op dit ogenblik deden we nog
niets, maar dat komt nu.
Er mankeert een heleboel aan onszelf. We
zijn te dik, zeker na alle kerstkrans en ap
pelbeignets en dus starten we in 1980 met
een heel nieuwe eetgewoonte. Geen dieet,
want dat houd je toch niet vol, nee echt een
nieuw, evenwichtig eetpatroon. Met het ro
ken moet het ook afgelopen zijn en aan
onze ellendige slordigheid komt vast ook
een eind. In het nieuwe jaar geen eindeloos
gezoek meer naar dingen, die we beslist no
dig hebben, maar die in geen velden of we
gen te vinden zijn. Het lijstje kan nog best
heel wat langer worden, maar te veel goede
voornemens werken alleen maar verwar
rend.
Op 2 januari zal de start zijn; Nieuwjaars
dag mogen we nog freewheelen. In een
gloednieuwe agenda, die we in het nieuwe
jaar keurig zullen bijhouden (alweer een
goed voornemen), zetten we nog even een
geheugensteuntje, zodat we ook na de eer
ste week nog weten wat we allemaal van
plan waren.
Maar dan, na de tweede week, ja dan
neemt het leven weer zijn gewone loop. Na
drie weken vraag je je af: wat was het nu
toch ook weer wat ik me had voorgeno
men? En je haalt berustend je schouders
op. Het is vreemd, maar al die goede voor
nemens rond kerst en oudejaar schijnen te
gelijk met de vuurballen en de kleurige pij
len uiteengespat te zijn.
Mien
Holthuizen
Toch heb ik eens met eigen ogen kunnen
zien hoe het in praktijk brengen van een
goed voornemen een leven radicaal veran
derde. Yvonne, een collega van mij, is een
goed journaliste. Ze is getrouwd met een
aardige man en moeder van drie gezonde,
al grote kinderen. Bovendien ziet ze er leuk
uit, heeft geen financiële zorgen en zo op
het oog heeft ze dan ook alles wat wense
lijk is.
Op een middag kwamen we elkaar tegen
bij een persconferentie. Ik schrok. Ze zag
er uit of alles haar te veel was. Haar huid
was vaal en ze had donkere kringen onder
haar ogen. Na afloop van de bijeenkomst
namen we samen nog een drankje. 'Moe?'
vroeg ik. Ze bleef even stil en keek wat on
zeker voor zich uit. 'Och was alles wat
ze zei. Ze was blijkbaar niet van plan om
er over te praten. Maar opeens scheen ze
een besluit te nemen. 'Ik weet niet wat ik
heb, maar ik kan er niet meer tegen op. Ik
slaap slecht, ben nerveus, ik snauw tegen
Henk en de kinderen en heb het gevoel dat
ik ieder moment kan afknappen.' Haar
hand, die een sigaret vasthield, trilde.
'Weet je, ik ga kapot aan mijn eigen onze
kerheid. Als iemand maar één woord van
kritiek uit, maalt dat de hele dag door mijn
hoofd heen. Ik ben onmiddellijk gekwetst
en beledigd en ik blijf daar dan dagen lang
over tobben.' Het was haar aan te zien. We
praatten nog een poosje en ik zei vaag dat
we toch allemaal wel van die buien van on
behagen hadden. Toen ik terugging naar
huis wist ik dat ze door ons gesprek geen
stap verder was gekomen. Er gingen een
paar maanden voorbij en toen zag ik haar
weer. Ze was leuk gekleed, goed opge
maakt en zag er veel evenwichtiger uit. Er
was duidelijk ook iets wezenlijks in haar
veranderd. 'Hallo, hoe gaat het?' vroeg ik,
verrast naar haar kijkend. 'Prima.' zei ze,
'ik heb er weer plezier in.'
Natuurlijk was ik erg benieuwd hoe die
verandering gekomen was. 'Door een goed
voornemen en niet eens op oudejaars
avond,' lachte ze en ze vertelde over haar
ontmoeting met een oudere schrijfster, die
ze voor haar blad moest interviewen. 'Tij
dens dat gesprek vertelde ze mij dat ze ja
ren geleden eigenlijk niet meer kon schrij
ven. Ze werd gewoon vernield door de kri
tieken. Iedere op- of aanmerking trok ze
zich hevig aan en ze ging zo aan zichzelf
twijfelen dat ze alle plezier in haar werk
verloor. Nou, ik herkende die situatie vol
komen. Toen heeft ze me verteld hoe ze
daar overheen gekomen is.'
De schrijfster had Yvonne toen uitgelegd
dat alle kritiek, alle gevoel van onvermogen
je alleen maar kunnen vloeren als je zelf
het licht op groen zet. Je laat dan eenvou
dig toe dat een ander je kwetst. Pas als je je
voorneemt het spelletje van gekwetst wor
den en gekwetst zijn niet meer mee te spe
len, houdt de negatieve uitwerking daarvan
op.
Natuurlijk kan kritiek terecht zijn. Die kun
je dan gebruiken. Als je gevoelens van on
zekerheid een gevolg zijn van het feit dat je
je werk niet beheerst of er iets aan je relatie
tot anderen ontbreekt, kun je daar iets aan
doen. Maar in alle andere gevallen laat je je
negatieve gevoelens gewoon passeren. Een
nare opmerking komt je ene oor in en gaat
het andere weer uit. Die doet je niets want
jij bepaalt of je je gekwetst voelt of niet.
Het leek me eerlijk gezegd wel een simpele
voorstelling van zaken en Yvonne voelde
ook onmiddellijk dat ik niet erg overtuigd
was. 'Het werkt echt, maar je moet wel
steeds op je hoede zijn. Als die negatieve
gevoelens op je af komen kun je ze zelf de
toegang weigeren en zeggen: ga maar te
rug, ik heb geen zin in getob. In het begin
is het erg moeilijk, maar het gaat steeds be
ter.'
Niet meer onnodig piekeren. Niet meer
tobben met gevoelens van onzekerheid. Ik
zag duidelijk hoe goed die nieuwe le
venshouding Yvonne gedaan had. Toch ei
genlijk niet gek om met zo'n voornemen
het nieuwe jaar in te gaan. Wie weet, mis
schien is dit voornemen wel zó belangrijk
dat het ons op 15 januari nog heel helder
voor de geest staat.