Waarom moet nou telkens weer die werkge-
legenheidsproblematiek in schrille kleuren
nageschilderd worden?
Eenmaal op dit punt aangeland gaan ook de
aanvankelijke zwijgers in de gelagkamer zich
roeren. Bij aanvang van het gesprek hebben
ze zich als stugge toehoorders de reputatie
verworven dat elk woord eruit getrokken
moet worden. De bravourhouding van 't col
lectief volgt zodra het ijs gebroken is. Elkaar
aanvullend komen ze tot een verbluffende
mededeelzaamheid. Winschoten, daar moet
men niet te gemakkelijk over denken. Is er
een andere plaats met 22 000 inwoners die
een eigen, volwaardig en volstrekt onafhan
kelijk dagblad op de been weet te houden?
Nee toch zeker. En gaat er bij het horen van
de naam Stikker geen lampje branden? Nou,
dat is dan gebrek aan algemene ontwikke
ling, want deze mr. Derk Uipko Stikker wenst
men wel gerekend te zien tot de zonen van
Winschoten. Ereburger van de stad is hij toe
vallig ook nog, deze ex-minister van Buiten
landse Zaken, onze vroegere ambassadeur in
Londen. Eens was hij trouwens ook secreta
ris-generaal bij de NAVO. De monumentale
hervormde kerk ter plaatse heeft hij zowaar
nog een gebrandschilderd raam cadeau ge
daan na het ereburgerschap. Dat er een
straatnaam naar de excellente inwoner werd
genoemd, kon niet uitblijven. Maar dan iets
anders. Zijn her en der in de stad geen schut
tingen opgevallen, voorzien van ronde uit
sparingen in diverse formaten? Buiten
schooltijd zijn ze het frequente mikpunt van
de voetballende jeugd. En wie zal zeggen of
straks een van die pillende knulletjes niet ook
zal uitgroeien tot een nieuwe Jan Mulder,
een tweede Arie Haan of een crack die net
als Klaas Nuninga tot een begrip werd in de
voetballerij. Stuk voor stuk waren het toch
maar coryfeeën die Winschoten heeft voort
gebracht. Los van deze en dergelijke per
soonlijkheden heeft de plaats een veelvoud
te bieden aan zaken die de moeite waard
zijn. Of de drie molens in het stadssilhouet
als zodanig in aanmerking komen, dreigt
even een twistpunt te worden. Een zegsman
herinnert zich dat de drie toch moeilijk als
getuigenis van eerbied voor het verleden op
gevoerd kunnen worden, waar onomstotelijk
vast staat dat ze niet meer dan een armzalig
restant zijn vergeleken bij het respectabele
aantal van 17 molens dat de stad eens heeft
gekend. Maar ongeacht zulke dubieuze za
ken resteert er nog genoeg om trots op te
zijn. Winschoten, dat is duidelijk, heeft door
zijn ligging op een knooppunt van drie gebie
den waar de grondsoorten klei, zand en veen
voorkomen, heel logisch kunnen uitgroeien
tot de centrumplaats. Er konden velerlei be
drijven gedijen.
Een groot deel van de streek is voor het
openbaar vervoer op Winschoten aangewe
zen. Heel het gebied Westerwolde moet het
doen met Winschoten als station en de voor
tekenen wijzen op een nog groeiende bete-
mentele karakter van de inrichting adviseren
de stamgasten als om strijd er geen melding
van te maken. In de gelagkamer komt de
waard inmiddels handen tekort. Desondanks
besluit hij op zeker moment een serveerster-
tje permanent achter de tap te stationeren,
zodat hijzelf alle aandacht bij de discussies
over Winschotens wel en wee kan houden.
Hebben we al gehoord over het fraaie
schouwburgcomplex met zijn evenementen
hal? Op avonden dat er wat cultureels te
doen is worden mensen met bussen opge
haald in de hele regio. De koffie na afloop is
gratis en in het streven om een zo groot mo
gelijk deel van de bevolking met de theater
cultuur vertrouwd te maken werd heel de
mocratisch besloten bij de kaartverkoop het
rangenstelsel af te schaffen. Deze en derge
lijke gevechten tegen de drempelvrees ble
ven niet zonder succes. Voor het organiseren
van massamanifestaties in de evenementen
hal beschikt het theater over een complete
batterij tribunes. Verrijdbaar en inschuifbaar.
Net als de kastelein ten onder dreigt te gaan
in een verhit dispuut over het vermeend aan
tal toeschouwers dat De Klinker kan bergen,
reikt een dorstige jeneverklant hem een hel
pende hand. Heeft iemand al gewezen op
camping De Burcht, ginds met dat theekoe
peltje gelegen aan Winschotens noordkant?
Nee verdraaid, da's waar ook. Daar moet op
gedronken worden. Eens maakte het pronk
stuk deel uit van een luisterrijk buitenverblijf
zoals de streek er heel wat kent. Om hun uit
gestrektheid aan te geven zijn er de vergeel
de documenten in oude archieven. Die spre
ken over de verkoop van enorme lappen
grond of de levering van 400 bomen per jaar.
Nu de kern van het domein gemeentelijk ei
gendom is, overnachten zomers op de histo
rische grond tientallen Scandinaviërs en
Duitsers, op doortocht naar zuidelijker oor
den. Winschoten bofte toen het werd uitver
koren tot pleisterplaats langs de groene kust
weg, de 1750 kilometer lange vakantieroute
tussen Scandinavië en West-Europa. Hij
voert door de meest karakteristieke land
schappen van Zuid-Noorwegen, Jutland,
Noord-Duitsland en Nederland. Automatisch
komt zo de stad in de belangstelling. Voor-
kenis. In Nieuweschans zijn treinkaartjes nog
uitsluitend in een winkel verkrijgbaar. Als
straks ook het station Scheemda opgeheven
wordt, breidt het bereik van Winschoten zich
opnieuw uit. Een nietig vlekje als het dorp
Oostwold mag er dan weliswaar aanspraak
op maken het geografisch centrum van Oost-
Groningen te vormen, voor de oprechte Win-
schoter staat het vast dat hij veruit de beste
papieren in handen heeft. Waar komen alle
buslijnen van het streekvervoer bijeen? Nou
dan. Waar staat het moderne streekzieken
huis? En was het niet de plaatselijke garage
houder De Grooth die een ultramoderne am
bulancedienst voor heel de streek op poten
zette? En passant fungeert het bedrijf buiten
kantooruren ook nog als een soort alarmpost
en telefooncentrale voor de gezamenlijke ge
neesheren. De streek heeft op tal van fronten
de centrumfunctie van Winschoten maar te
accepteren en over het algemeen heeft nie
mand het daar moeilijk mee. Wel rijzen er
hier en daar stekelig wat haartjes wanneer
de stad zich het predikaat 'roos in de regio'
aanmatigt. De Winschoters haasten zich dan
echter te verklaren dat daarmee voorname
lijk wordt gedoeld op de onloochenbare be
tekenis die stad en streek door hun unieke
bodemgesteldheid voor de rozencultuur be
zitten. Driehonderd ha lenen zich door hun
grondsamenstelling bij uitstek voor de kweek
van rozenbodems. Deze onderstammen wor
den in hoofdzaak naar angelsaksische landen
geëxporteerd. Om de reputatie als 's werelds
grootste kweekcentrum voor rozenonderla-
gen waar te maken, exporteren stad en
streek jaarlijks 75 miljoen van deze zaailin
gen die worden gebruikt als basismateriaal
voor het veredelen van allerlei soorten.
Steeds nieuwe verhalen moeten de beteke
nis en functie van Winschoten als streekcen-
trum bewijzen. Onder de cafébezoekers gaat
een besmuikt gegrinnik op als iemand atten
deert op de aanwezigheid van strafgevange
nis De Noorderschans. In het hart van de
stad zitten gemiddeld zo n 20 langgestraften
hun vrijheidsstraf uit. Ondanks het experi-
