11
2 Om het inzicht in de personele en sociale gevolgen
van de automatisering te vergroten en op hun juiste
waarde te schatten, zal het werkgebied Sociale Za
ken van de centrale bank vertegenwoordigd zijn in
stuur-, project- en werkgroepen.
3 Het werkgebied Sociale Zaken zal worden betrok
ken bij de besluiten, die worden genomen over elke
fase van de automatiseringsplannen.
Daarbij zal het vooral gaan om het onderzoek naar
toepasbaarheid van de plannen en het punt waarop
moet worden beslist of tot het ontwerpen van een
automatiseringssysteem kan worden overgegaan.
Wanneer niet voldoende kan worden vastgesteld
wat de sociale en organisatorische gevolgen van
een nieuw automatiseringssysteem zijn, zal worden
gestreefd naar 'nabootsing' daarvan in de praktijk.
Mochten daartoe de mogelijkheden (door techni
sche of bedrijfseconomische oorzaken) ontbreken,
dan zal worden geprobeerd dergelijke onderzoekin
gen te realiseren in proefsituaties.
4 Het beleid zal zeer zorgvuldig worden gevoerd,
waarbij van geval tot geval afspraken worden ge
maakt hoe aanwezige ondernemingsraden en me
dewerkers bij de zaak worden betrokken.
5 Voor elke fase in de ontwikkeling van de automati
sering zal een plan worden opgesteld, waarin de
organisatorische en sociale gevolgen van de uitvoe
ring van de fase zijn opgesteld. Zo'n faseplan zal na
dere gegevens bevatten over de manier waarop, de
termijn waarin en voor welke (groepen van) mede
werkers, acties zullen worden ondernomen. Bedoeld
zijn hier acties die de sociale en sociaal-organisato
rische aspecten van de automatiseringsplannen mo
gelijk en aanvaardbaar maken. In de faseplannen
zullen de ervaringen uit eerdere fasen worden ver
werkt.
Bij de toetsing van de sociale gevolgen wordt onder
meer gekeken naar veranderingen met betrekking tot:
- de sociale aspecten van eventuele veranderingen in,
c.q. het voortbestaan van functies;
- werkomstandigheden, waarbij met name het wer
ken met beeldschermen speciale aandacht heeft;
- informatie aan en begeleiding van personeelsleden
die bij de veranderingen betrokken zijn.
De personeelsadviseur in het gebied waar de aange
sloten bank is gevestigd, maakt deel uit van het team
specialisten dat de bank bij de invoering begeleidt. Hij
zal samen met de leiding van de bank en de betrokken
personeelsleden de sociale consequenties in iedere
fase van automatisering bij de bank vaststellen en
eventuele problemen helpen voorkomen c.q. oplossen
op basis van het sociale begeleidingsplan.
Speciale aandacht wordt gewijd aan de betekenis en
invloed van verschijnselen waarvan verondersteld
wordt dat zij als gevolg van automatisering kunnen op
treden. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan de spe
cifieke aspecten van de zogenaamde mens-machine
relatie.
Sociale begeleiding bij fusies: Het aantal fusies van
aangesloten banken is sinds 1974 afgenomen. De ver
wachting bestaat echter dat een aantal kleine banken
om diverse redenen in de komende jaren tot een fusie
zal overgaan.
In 1978 heeft een werkgroep, voor het grootste ge
deelte samengesteld uit leden van de Adviescommis
sie Sociaal Beleid Rabobanken, zich bezig gehouden
met een evaluatie van de sociale begeleiding van
reeds tot stand gekomen fusies.
De doelstelling van de werkgroep was fusies in de toe
komst beter te doen verlopen en te begeleiden. In het
verleden is de begeleiding in sociaal opzicht niet in alle
gevallen optimaal geweest vanwege het feit dat de
personeelsadviseurs niet in staat waren voldoende
aandacht te besteden aan het grote aantal fusies.
Bij deze studie heeft de werkgroep speciale aandacht
gegeven aan de bijstelling van het onderdeel 'sociale
begeleiding' dat deel uitmaakt van de fusieleidraad.
Voortaan dient voor iedere fusie een sociaal plan te
worden opgesteld waarin de sociale aspecten aan de
orde dienen te komen die direct of indirect met de fu
sie samenhangen. De voornaamste onderdelen van
een dergelijk plan zijn:
- Een goede procedure voor de informatieverstrekking
aan en door de aangesloten banken.
- Indien medewerkers elders in de organisatie een ge
schikte functie moeten gaan bekleden, zal de cen
trale bank een adviserende rol vervullen, teneinde
een gelijkwaardige functie te vinden.
- Binnen het kader van de fusie zal aan alle medewer
kers een redelijk te achten functie worden aangebo
den. De positie van de medewerkers, van wie de
functie zal wijzigen of verdwijnen, zal zo weinig mo
gelijk worden geschaad door minimaal het behoud
van het bestaande salaris, door het aanbod van een
vervangende functie van ongeveer gelijkwaardig ni
veau en door het in aanmerking laten komen voor
om-, her- of bijscholing.
- De fusie mag geen directe aanleiding vormen tot
ontslag van medewerkers.
- Er dienen gedetailleerde functiebeschrijvingen per
functie en per afdeling te worden opgesteld.
- Er zullen opleidingsplannen worden opgesteld om
de ruimte tussen de te stellen opleidingseisen en de
feitelijke opleidingsniveau's op te vullen.
- De verschillen in arbeidsvoorwaarden tussen de
banken zullen worden geüniformeerd.
- Het intensief begeleiden van medewerkers, die in
sociale problemen raken door de fusie.
- De deelname van de personeelsadviseur van de
centrale bank in het gehele fusieproces.
