ITO
A
H Bfe
m -é* -L
iLlM
T sirT
T
Het silhouet van een paar machtige bo
men verheft zich op de noordelijke
Waaldijk. De eenzame wachtposten
flankeren twee verlaten bankjes. Waar
om zit er geen mens? Het uitzicht is fraai
genoeg. Ginds aan de overkant van het
gedisciplineerde water kondigt het land
van Maas en Waal zich aan, vlak en toch
knus. Achterom kijkend vanaf het verhe
ven standpunt, klimt uit de diepte allerlei
verkeer omhoog. De gestrenge wachters
op het dijklichaam roepen met hun na
tuurlijke grijparmen alles en iedereen
een onverbiddelijk halt toe. Hier is geen
vooruit meer mogelijk. Naar rechts of
links, meer keus blijft de weggebruiker
niet. Zorgvuldig onderzoek van de omge
ving leidt tot de verrassende ontdekking
van een bouwwerk dat je nederigheid
leert. Het vierkante gevaarte, pompeus,
vol tierelantijnen, en ontegenzeggelijk
een zekere allure uitstralend, zou in Am
sterdam niet misstaan. Soberheid ken
merkt de toegepaste bouwstijl niet be
paald. Wat doet zo'n paleis nu uitgere
kend te Tiel? Het knalt er in alle opzich
ten uit. In een van de gevels prijkt het
jaartal 1860. Een voorbijganger die om I
een praatje verlegen is, zorgt voor een A
nadere verklaring. Hier zetelde tot in de
jaren dertig de arrondissementsrecht
bank. Nu houdt de kantonrechter er zit
ting, terwijl de rest van het gebouw in
gebruik is bij de belastingdienst. Zo gaat
dat met zo'n onhandelbaar produkt, da
terend uit een tijdvak toen rijksarchitec
ten aan de overheid de prachtigste sta-
tusobjecten meenden verschuldigd te
zijn. Het voorbeeld is illustratief voor
heel Tiel. Op diverse plekken in het cen
trum liggen nog huizen als kastelen, vil
la's, stijlvolle patriciërshuizen, omgeven
door eerbiedwaardige tuinen en met een
solide hekwerk ter begrenzing van het
domein. Er straalt welvaart van af. Luis-
o terrijke voordeuren fungeren als blikvan
ger. Staaltjes van degelijk vakmanschap
zijn het, rijkelijk voorzien van koperbe-
slag. Hoeveel generaties zouden er in en
uit zijn gegaan? Wat zou er zich aan
menselijk lief en leed hebben afgespeeld
achter dat voorname hout? Hier en daar
vertoont zo'n deurpost een intrigerende
tekst: Armenzorg Vereeniging tegen Be
delarij.
Weer komt het verleden ongewild tot le
ven. Dit zijn sporen van een rijke, wellicht
ook veelbewogen historie. Je had het in
deze contreien niet direct verwacht. En
opnieuw rijst de vraag: Wat is er toch al
lemaal gebeurd? Waar zijn de oorspron
kelijke bewoners gebleven? In de tuinen
staan nu lichtbakken of naamborden van
een vergelijkbare opzichtigheid: make
laarskantoor, boekhoudbureau, accoun
tant Tegen de Waaldijk en in de di
recte nabijheid van het overweldigende
justitiebolwerk ligt een wat verlept Bel-
levue. Het bureau gemeentewerken nam
er zijn intrek.
Nadere informatie leert dat er ook hier
sprake is van een voormalige fabrikan
tenwoning. Het pand, verveloos en ver
waarloosd, ziet er naargeestig uit. An
dermaal een stukje vergane glorie. Zo
zijn er nogal wat zaken waarbij het ver
moeden bestaat dat ze betere tijden
hebben gekend. Op het gemeentehuis
«r ■««*?«-
