j
'~Z
KoTIësBf
.bul"
16
1111
punten waar de fundering minder diep
ging bevonden zich vroeger in het ge
bouw zandkamers voor de stevigheid.'
Er volgt een klautertocht tot bijna in het
topje van het 53 meter hoge gebouw.
Van nabij kunnen we de oorspronkelijke
plafondschilderingen op linnen bewon
deren. Ze worden weer helemaal in de
oude staat teruggebracht. Via een koe
pel waarin 10 ton glas is verwerkt valt
het daglicht naar binnen. Uit de hoogte
biedt het bouwterrein een fascinerende
aanblik. Her en der staan of liggen de pi
laren, de koekoeken, de osse-ogen, de
kolommetjes, de schelpen en andere
versierende elementen. Eigentijdse
bouwmaterialen als beton en kunststof
genieten de voorkeur. Kleurstoffen zor
gen voor een perfecte camouflage.
'Knoeien is ook een vak' stelt ergens een
steenhouwer vast.
Aan alles is merkbaar dat het hier gaat
om een prestige-object, een parade
paardje. Dit Kurhaus is tot symbool ge
maakt voor de totale wederopbouw van
de badplaats, zoals het markante silhou
et ook de gloriedagen van weleer en
de ondergang van Scheveningen eens
uitstraalde, ledereen kende toch zeker
de contouren van het majestueuze ge
bouw waar de groten der aarde het tij
dens de zeewaterbaden geen moment
hoefden te stellen zonder de kundige be
geleidingen van artsen? Het Kurhaus, in
1884 door twee Duitse architecten ont
worpen in opdracht van een groep za
kenlieden en vervolgens in een jaar tijd
opgetrokken voor de toen kapitale som
van zes ton, gold als een hotel en mu
ziekcentrum van internationale faam.
Een keur van internationale artiesten op
het gebied van de (klassieke) muziek
koesterde zich er in het applaus van de
beter gesitueerden die zich al die rijk
dom konden permitteren. De uiteinde
lijke ontluistering hield verband met de
veranderde mentaliteit van de vakantie
ganger in de jaren zestig. De massale
trek naar het Europese zuiden kwam op
gang. Bovendien ontstond er gebrek aan
personeel met de bereidheid te knippen
als een scheermes voor publiek dat goed
geld uit kon geven. Aanpassingen in de
accommodatie en dus grote investerin
gen leken het enige redmiddel. Scheve
ningen kwam er niet aan toe; het verloe
derde, inclusief zijn illustere blikvanger.
In 1972 wordt het Kurhaus gesloten -
voorgoed naar het schijnt. De toenma
lige eigenaar (Zwolsman, eens de keizer
van Scheveningen geheten) doet pogin
gen het geheel te verkopen. Mogelijkhe
den daartoe lijken inderdaad aanwezig,
maar in eerste aanleg alleen wanneer
het Kurhaus gesloopt kan worden. Dan
komt het Nederlandse volk massaal in
het geweer. Het wereldberoemde bouw
werk mag niet verloren gaan, hoe aan
nemelijk de sloopfilosofie ook wordt ge
presenteerd. Dank zij acties uit de bevol
king wordt het Kurhaus kort nadien in
derdaad tot beschermd monument ver
klaard met als gevolg dat de zakelijke
belangstelling van de aanvankelijke ko
pers wegvalt. Als echter de overheid be-
reid blijkt het Kurhaus nog een kans te
gunnen, keert het tij. Nieuwe gegadig
den melden zich; er volgen afspraken.
De ontwikkeling en het badplaatsbeheer
van het nieuwe Scheveningen zijn thans
een gezamenlijke aangelegenheid van
de gemeente 's-Gravenhage en het Con
sortium Scheveningen bv. Bredero Vast
Goed neemt er voor 50 in deel naast
de Nationale Nederlanden, de Friesch-
Groningsche Hypotheek Bank en de Am-
fas Groep. De Maatschappij voor Pro
jectontwikkeling EMPEO zorgt voor ont
wikkeling en verwezenlijking van het
plan.
De exploitatie van de verschillende pro
jecten als Pier, Circustheater, strand,
Golfslagbad Scheveningen, winkels en
iE'iyi; a:
kantoren berust bij het Beheerskantoor
Scheveningen. Men gaat er vanuit dat
een straks weer volledig geoutilleerd
centrum aan 5000 mensen werk zal ver
schaffen, inclusief 1400 kantoorbanen.
De wederopbouw neemt in totaal 10
jaar in beslag en zal omstreeks 1985 vol
tooid zijn. Het herstelprogramma is op
gedeeld in een aantal fasen die telkens
de afronding van een zelfstandig functio
nerend onderdeel vormen. Zo wordt
voorkomen dat de badplaats gedurende
de periode van opbouw ontoegankelijk
wordt en verandert in één grote bouw
put. Het bouwprogramma beslaat een
gebied van ongeveer 12 ha. Naast de re
creatieve voorzieningen zullen er zo'n
1000 woningen verrijzen en enkele kan
toorgebouwen.
In eerste aanleg is het herstel van het
zeefront aangepakt, daarna volgt de op
bouw meer landinwaarts.
De badplaats is dus heel wat van plan. Er
zijn folders, royaal van opzet en uitge
kiend van tekst. Nieuwe maatjes met
Scheveningen. Scheveningen als recrea
tieve badplaats, bruisend van leven.
Het immense complex van het Palace-
hotel dat tot de zomer van 1978 het Kur
haus flankeerde, sneuvelt zoals het voor
malige Grand Hotel al plaats moest ma
ken voor een eigentijds recreatief cen
trum. Midden volgend jaar zullen de eer
ste van de jaarlijks te verwachten
400 000 bezoekers er terecht kunnen.
Een golfslagbad zal er komen, een wer-
velbruisbad, maar ook twee sauna's, so
laria, een speelhal en sportruimte. Ruim
22 miljoen kost het totaal. Ten einde 'het
visuele contact tussen binnen en buiten
zo groot mogelijk te maken' zullen gevel
en dak een doorgaande glasconstructie
vormen, gevat in houten spanten. Het
verwarmde golfslagbad, vloeiend van
