'Via automatisering
naar tijdwinst
en minder sleurwerk'
Hoofddirectielid:
Veranderingsbereidheid van mensen
als leidraad gebruiken
Van Konrad Lorenz, groot geleerde op
het gebied van de gedragingen van
dieren, las ik: 'Als een mens gevraagd
wordt drie taken te verrichten - een af
stand van 35 km op één dag lopen, vijf
meter in een touw klimmen en 15 me
ter zwemmen op een diepte van 4 me
ter en daar een paar voorwerpen in
een bepaalde volgorde op te
pakken - dan zullen heel veel ook
niet-atletische personen dat zonder
moeite kunnen doen. Maar er is geen
enkel dier, die het je kan nadoen!
Ik wil maar zeggen, een mens kan heel
wat hebben. Toch is het goed de boog
niet te strak te spannen. IMiet bij atle
tische hoogstandjes, maar ook niet in
het bankbedrijf. De een meer, de ander
minder, we hebben allemaal tijd nodig
om veranderingen te verwerken. Het
beste is als je er naar toe kunt groei
en, doordatje het nieuwe tijdig ziet
aankomen, 'er omheen kunt lopen' en
je er mee vertrouwd kunt maken,
voordat je zelf dat nieuwe concreet
moet aanpakken.
Zo willen we het allemaal graag. Ge
lukkig wordt die methode ook in onze
organisatie de laatste jaren conse
quent gevolgd. Het ligt ondanks ons
zelf weieens moeilijk, maar dan kan er
gewaarschuwd worden, zoals drs. Van
Eldik onlangs heel eerlijk voor de le
denraad van de VPR waarschuwde,
dat bij de automatisering de sociale
aanpassing in het algemeen langza
mer zal verlopen dan de technologi
sche ontwikkeling. Dat kan spanning
geven en de heer Van Eldik stelde dui
delijk, dat het aanpassingsvermogen
niet straffeloos kan worden over
vraagd. Juist omdat we het weten,
moeten we dat zien te voorkomen.
Wie een goed opmerker is, weet dat er
wel meer aanpassingen in de lucht zit
ten. Denk aan alles, wat we dan maar
voor het gemak de 'sociale ontwikke
lingen' noemen. Dit zijn zaken, zo zei
de heer Mertens op de Algemene Ver
gadering van de centrale bank, waar
onze bestuursorganen zich beslist ern
stig mee bezig moeten houden. Voor
de medewerkers geldt, dacht ik, het
zelfde.
Gelukkig is onder ons de bezinning op
dit terrein al aan de gang, in commis
sies, verenigingsverband en op be
leidsniveau. Ook al weet je nog niet
hoe het precies zal worden, we voelen
allemaal dat die 'sociale ontwikkelin
gen' ook bij ons een 'goede vorm en
plaats' {woorden van Mertens) moe
ten krijgen. Door er nu reeds over na te
denken of er aan te werken, hebben
we de gelegenheid er mentaal op
in te spelen. Als je daarin slaagt,
wordt als het over korte of lange tijd
zo ver is, de 'aanpassing' niet moeilijk.
Wie weet, ga je je zelfs graag aanpas
sen..
We kunnen lopen, klimmen en duiken,
O maar het is ook maar goed, dat we een
beetje vooruit kunnen denken en ons
zelf geleidelijk op de komende dingen
kunnen voorbereiden!
JRH
Een bedrijf heeft de maatschappelijke
plicht hoogwaardige goederen of dien
sten zo goedkoop mogelijk te leveren.
Het vergt van ons een dusdanige doel
matigheid dat versterkte mechanisering
en automatisering in de naaste toe
komst onontkoombaar zijn. Ontplooien
we zelf geen initiatieven, dan dwingen
overigens de concurrerende banken ons
daar wel toe. Onder de mensen die de
veranderingen moeten ondergaan zijn er
die de ontwikkeling opvatten als een uit
daging en een nieuwe kans waar gretig
op ingespeeld kan worden. Maar het
neemt niet weg dat anderen het indivi
dueel totaal anders kunnen ervaren.
Heel wat spanningen en onevenwichtig
heden kunnen eruit voortvloeien. Juist
omdat wij ons bewust zijn van de ingrij
pende consequenties, gaat iedere fase
van het automatiseringsplan gepaard
met een begeleidend sociaal plan. Aldus
ontstaan mogelijkheden de zaak bij te
sturen of het invoeringstempo te ma
tigen. De veranderingsbereidheid en de
aanpassingscapaciteit van het personeel
zullen daarbij mede dienen als leidraad.
Drs. Van Eldik, hoofddirectielid bij de
Centrale Rabobank, vond in de Beatrix-
hal van het Utrechtse jaarbeurscomplex
een zeer aandachtig gehoor tegenover
zich, toen hij daar onlangs op uitnodi
ging van de Vereniging Personeel van
Rabobanken een voordracht hield onder
het motto Automatisering en Sociaal
Beleid. Woorden van een strekking als
vermeld in de aanhef bepaalden in grote
lijnen het boeiende betoog dat een on
derdeel vormde van de eerste ledenraad
uit het bestaan van de VPR. Hoewel hij
ruiterlijk erkende nog niet in staat te zijn
tot een preciese beschrijving van sociale
en personele gevolgen die met het auto
matiseringsproces verband houden, wil
de drs. Van Eldik eventuele vervelende
bijkomstigheden niet onbesproken laten.
We moeten, vond hij, geen kiekeboe
spelen met onszelf.
Voor een goed begrip begon de heer Van
Eldik zijn uiteenzetting met het schetsen
van de ontwikkelingen in het moderne
bankbedrijf: De computercentra van de
Rabobankorganisatie verwerken mo
menteel voor de banken per nacht niet
zelden 3 miljoen mutaties. Een werkelijk
slagvaardige beleidsvoering echter
vraagt meer dan verwerkte gegevens.
Via een druk op de knop moet allerlei
beleidsinformatie voor het uitstippelen
van een veilige koers ogenblikkelijk op
gelepeld kunnen worden. Automatise
ringsdeskundigen willen stapsgewijs ko
men tot de inrichting van zogenaamde
regionale computereenheden, waarmee
de plaatselijke banken door middel van
beeldschermapparatuur zijn verbonden.
Op hun beurt zijn de regio's verbonden
met grotere computers, zoals thans in
Eindhoven en Zeist.
Al in de aanvangsfase worden kas- en
giromutaties bij de banken voortaan ge-