prw 18 I §tË$£&É nodige omwegen leidde het in 1654 tot de voltooiing van het slot. Zeven ge slachten hebben er de scepter gezwaaid. Op de kop af honderd jaar bestond kas teel Renswoude toen het in bezit kwam van de familie Taets van Amerongen. Tot op de dag van vandaag zetelt er een telg uit dit geslacht op Renswoude. Op een gedenkplaat terzijde van de hoofd ingang staan in dit verband gedenk waardige regels gebeiteld: 'De in 1960 aangevangen restauratie van dit kasteel werd door Jan Joost Carel baron Taets van Amerongen, hiertoe geleid door God en bijgestaan door velen, met grote lief de en volharding op 2 september 1976 voltooid.' Het is klare taal. Wie zijn ogen in deze omgeving de kost geeft, ont waart spoedig nog wel een tweede ju weeltje van restauratiekunst: een koe pelkerk, gebouwd naar het voorbeeld van St. Paul's Cathedral in Londen. Wanneer hervormde dorpsbewoners vertellen dat zij 'van de grote kerk' zijn, dan is het duidelijk dat de volksmond dit uitzonderlijke bouwwerk bedoelt. Met de restauratie die onlangs haar beslag kreeg waren ruim drie ton gemoeid. Een windwijzer in de vorm van een vis be kroont het monument dat karaktertrek ken van Italiaanse bouwkunst in zich draagt. De sierlijke koepeltoren, van ver re oprijzend tussen het geboomte, ver leent de omgeving een bijzondere beko ring. Vanuit het dorp gezien, bevindt de ingangspartij zich aan de achterkant van het gebouw. Wie verneemt dat aan die zijde het kasteel ligt, zal het nauwelijks nog verwonderen. Eeuwenlang hoorden kerk en kasteel bijeen. Zonder op voor noemde restauratieprojecten te willen afdingen, attenderen de aanhangers van Oud-Renswoude eerst en vooral op een project waar ze zelf de borst voor over eind hebben gezet. Het betreft een com plex arbeidershuisjes, eens deel uitma kend - inderdaad - van het landgoed, maar momenteel toch merendeels in handen van de gemeente. De raad had afbraak reeds goedgekeurd. Een buiten staander met verstand zou de deplora bele bouwseltjes nog geen gulden waard keuren. De vrijwillige brandweer hield er oefeningen en nagenoeg heel Renswoude stemde in met de gedachte er maar een bulldozer tegenaan te zet ten. Met het monumentenjaar in zicht schrok toen Oud-Renswoude wakker: 'Na afbraak,' aldus een zegsman, 'zou Renswoude niet meer zijn wat het was. Wij hebben het dorp zo meegemaakt en onze kleinkinderen hebben er recht op dit dorpsstukje zo ook nog te zien. Het nageslacht zou ons die sloop hoogst kwalijk nemen. De plannen betekenden onherstelbare schade. Er waren parkeer- terreintjes en bungalows gedacht, vast en zeker keurig, maar vierkant en zonder kraak of smaak. Huizen zoals je ze ziet in alle uithoeken van dit land. Gelukkig hebben wij de gemeenschap toen bij tijds tot inkeer weten te brengen en mo menteel wordt aan de opknapbeurt de laatste hand gelegd.' Eensklaps is daar dus toch het bewijs van betrokkenheid bij de eigen historie geleverd. Op vragen naar kenmerken van de plaatselijke bevolking kwam eer der niets in deze geest naar voren uit het dorp dat zo opvallend veel makelaars borden in zijn voortuintjes doet. De schildjes 'Te koop' zijn er haast talrijker dan de straatnaamborden. Het houdt verband met de centrale ligging en de aantrekkingskracht die Renswoude dien tengevolge uitoefent op vertegenwoor digers en andere ambulante baasjes. Met de eigenlijke bevolking heeft die groep natuurlijk zelden echt iets ge meen. Het getrouwe bevolkingsdeel, zo werd verzekerd, was niet gesteld op leu genachtigheid en overdrijving. Een enke ling praatte hooguit 'wat ruim' als het de eigen belevenissen, activiteiten of wa penfeiten betrof. En voor de rest moest nog een ding goed onthouden blijven: er werd in Renswoude principieel nooit ge lachen om grappen van eigen fabrikaat. Eerbiedig respect voor het dorpsverle den is dus een karaktertrek die daar op de valreep aan toegevoegd wordt. Enige vasthoudendheid op dit punt wordt in derdaad dikwijls beloond met nieuwe feiten, bijzonderheden betreffende de in nige relatie tussen kasteel en gemeen schap. Enkele voorbeelden: vanuit het kasteel, ervan gescheiden door de grote verkeersweg, kijkt men uit over een kaarsrechte waterloop met halverwege een zwaaikom plus fontein. Terwijl haar man uitrukte met de legers van Napo leon, bedacht de achtergebleven baro nes in Renswoude het project om pa bij diens thuiskomst te verrassen. Werkloze inwoners voerden het werk uit naar mo del van zo'n waterpartij bij het paleis van Versailles Menige freule van het kas teel beijverde zich bij de verkondiging van het evangelisch woord via de zon dagsschool. Een terrein vol zomerhuisjes bij de dorpskern staat bekend als 'De Kweek'. De naam herinnert aan het feit dat ter plaatse vroeger de benodigde jonge bomen voor het landgoed werden gekweekt. Ander feit: sommige wegen zijn sinds kort pas eigendom van de ge meente; de bermen echter behoren nog 'aan het kasteel'. Sommige dorpsbewo ners spreken openlijk over de 'neergang van de adel' als ze het feit memoreren dat sinds de restauratie de zijvleugels van het kasteel zijn onderverdeeld in ap partementen voor diverse families. An deren bekennen ruiterlijk dat die zoge naamde liberale kasteelheren vroeger meer sociaal gevoel voor de medemens toonden dan de socialisten van tegen woordig. Een bejaarde boer op zijn beurt: indirect bepaalde de heer van het kasteel zelfs wat er door een arbeider in heel de streek verdiend werd. Ook een vrije boer kon maar beter niet meer betalen dan wat op het kasteel gebruikelijk was. In het recente verleden, dat staat vast, is de algehele restauratie een karwei ge weest dat diepe indruk maakte. De ver halen die opgedist worden variëren van de schilder die bij de aanvang van het werk drie weken nodig had om alle ver nielde ruiten te vernieuwen, tot de karre- vrachten vol vergeten oorlogstuig die boven water kwamen toen als sluitstuk van het project de grachten een grote schoonmaakbeurt kregen. Het dorp ver liest zich meestentijds in gefluisterde gissingen omtrent het totale kostenbe- loop. Een veelzeggende opmerking in dit verband: 'Vijf miljoen heb ik gehoord. Maar hoe lang hebben we daar nou weer plezier van? En vergelijk het eens met de aanschaf van een luchtmacht straaljager die binnen enkele jaren naar de schroothoop moet Het wordt tijd voor een babbeltje met Jan Joost Carel (roepnaam Hans) baron Taets van Amerongen. De huidige hoofdbewoner van kasteel Renswoude is als conservator werkzaam bij het Cen traal Museum te Utrecht. Aanvankelijk opgeleid voor de buitenlandse dienst heeft hij niet geaarzeld zijn leven aan te passen aan de omstandigheden toen die de mogelijkheid inhielden van vestiging te Renswoude. Hij: 'De restauratie be gon in 1960 na het vertrek van mijn tan te. Ze vond het hier te eenzaam; twee jaar was dat na de dood van haar man, oom Max. De zaak zag er aanvankelijk niet zo ernstig uit. Eenmaal aan de gang, constateerden we de aantasting van het houtwerk in alle hevigheid. Er was zwam. Mij stond voor de geest zoveel mogelijk alles te laten zoals het gegroeid was. De aanwezige stijlkenmerken in de diverse kamers zijn bewaard gebleven. Wat bestond werd alleen gecombineerd met maximale gebruikskansen. De ver deling in appartementen resulteert in een huuropbrengst ter bekostiging van ÉÈÊtJiÊmifa

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Raboband' | 1978 | | pagina 24