s Macht Een actie waar muziek in zat Knor kreeg commentaar 10 Zolang als de aarde wordt bevolkt door levende wezens komen we het woord Macht tegen. Onder alle geledingen van het levende spul, behalve onder de plan ten. Want hebt gij weieens meege maakt, dat een erpelstruik de macht ging uitoefenen over een veld mangel- wortelen? Welnee, planten leven en ha len adem, maar dat is het dan ook wel zo ongeveer op de grootste helft na. Bij de dieren staat de machtszaak er al wat meer gekleurd op. Legio boerinnen hebben u weten te vertellen, dat ze het hennenkot niet durfden te betreden, ten zij ze een riek bij zich hadden. De zowel tegenover zijn hennen, alsook tegenover ieder willekeurige derde de absolute macht uitoefenende haan deed diksen- tijd zo lelijk, dat de voornoemde riek hard nodig was uit louter lijfsbehoud. Varkensboeren zuilen u wellicht verha len weten te vertellen van pa varken, die zich gedraagt als de ongekroonde en stinkende sheik over zijn eveneens on welriekende zeugenharem. Stinken is te enen male de varkens eigen, voor zover ge dat nog niet wist. Waarbij we hopen, dat ge toch met even veel smaak als voorheen uw koteletten of hamlappen zult blijven nuttigen. Aan u als mens is immers de macht over de dieren gege ven. En zo zijn we dan ongemerkt bij de mens aangeland om eens te kijken, of en hoe die de macht kan uitoefenen. Maar daar op gaan we niet tot in de finesses in. Lie ver concluderen we, dat zoiets in elke mens ingebakken zit. Bedoeld wordt, het macht uitoefenen over anderen. Kijkt u zelf eens terug. Naar uw schooljaren wellicht. Had u het toen niet in uw macht het getal 5 tot de zesde macht te verheffen, dan kwam uw leraar, die over u toentertijd de absolute macht uit oefende, u een machtige waai tegen de oren verpatsen. Ziet: deze man gaf het een zekere voldoening, macht te heb ben. Later zijt ge gaan werken onder een baas. Toevallig is het de Rabobank ge worden. Die is, naar ons de Raiffei- sen-Boerenleenbankoverleveringen wil len doen geloven, ontstaan vanuit het streven een ijzeren vuist te maken tegen ongewenste machtsuitoefening. Uiteraard was het daarbij nodig interne organisatie toe te passen. Er kwam alzo een bestuur van een man of zes, zeven, dat een kassier aanstelde. De bestuursleden van toen, gehaaid als eïerwezels, hadden het door. Een kassier was nodig. Een man, die goed uit de kop kon tellen, bij de meeste dorpelingen goed gezien was, wat op de ribben had en de Tien Geboden Gods net zo goed onderhield als Mijnheer Pastoor. Zulk een man kwam voor dit erebaantje in aanmerking. Wat is er sedertdien alle- maal gebeurd? De bank groeide als slaat na een onweersbui, onder deskundige I begeleiding van de centrale bank. Let wel: er staat 'Begeleiding' en geen 'Be tutteling'. Neem dus niet dat laatste woord in de mond, want dan krijgt ge poppenkast met de mensen van de cen trale. Die zijn toch zeker niet op macht uit? Daartoe zijn ze statutair niet eens bevoegd! Of wel soms? Dat ze het som- keren zo kunnen plooien, dat ge precies doet wat zij zeggen, omdat het u maar geraaien is, is gewoonweg een toeval lige samenloop van omstandigheden en anders niks. De opvolger van de opvol ger van de kassier uit het eerste uur is ook niet op macht uit. Dat kan tegen woordig ook niet meer. Hij vindt het ech ter wel lollig, dat, als het er duvels- nauwt, HIJ de enige is, die zeggen zal, wat er te gebeuren staat. Maar dat is toch zeker geen machtsuitoefening. Dat is gewoon functioneel. Af uit. Wel heeft hij diverse mensen onder zich, die hij weer de macht heeft moeten geven over een legertje anderen. En die mensen nu, die hij onmiddellijk onder zich heeft, gaan de zaken eens efkes erg goed rege len. Wat voordien tot stand gekomen is, is immers nodig aan vervanging toe. Ge poogd wordt nu onder meer inspraak en werkoverleg van de grond te krijgen. Heel goed, heel goed. Maar hier en daar ziet ge er ene, die het niet in de hand houdt. Jammer. De menigte stenigt hem weldra. Ook wordt wel getracht een dic tatoriaal schrikbewind te vestigen. Maar weten we dan nog niet, dat gezag iets rs, wat de drager verdienen kan, doch zich nooit kan toeëigenen als ware het een hoop verwaaide oude todden? Ten slotte bestaat de mogelijkheid met ruim denkend hart aan een ieder dikke boe ken over te reiken, waarin staat hoe het precies moet. Vervolgens houdt men zich afzijdig tot het werkelijk goed mis is ten gevolge van menselijk falen. Een an der zit dan al klaar met inmiddels ver gaarde bevoegdheden in zijn fikken om gloefende kolen op uw lankmoedige kop te stapelen. Om moedeloos te worden! Hoe moeten we dan potverzweetvoeten de macht over iemand anders uitoefe nen? Want dat is toch, wat alle mensen eigenlijk graag willen, functioneel of niet. Misschien lijkt het wel moeilijker dan het in werkelijkheid is. Mogelijke oplossing: er hoeft helemaal geen macht uitgeoe fend te worden. 'Mijne notenboom,' zo placht een oude, erg wijze boer eens te zeggen 'is niks beter as de note, die d'r an komme.' Waarom kunnen wij dat woord macht niet gewoon eens vervan gen door respect voor anderen op te brengen, te luisteren en eerlijk gehoor te geven aan wat bruikbaar is? Dat zal veel machtsbeoefenaars lang niet meevallent Zo maar gaan luisteren naar iemand, die ge makkelijk de nek kunt breken. Heel moeilijk zal dat zijn. De Knipbeurs De inschakeling van muzikale varkens in het kader van een landelijke spaaractie heeft geleid tot een hoeveelheid reacties die niemand voor mogelijk had gehou den. Honderdduizenden exemplaren van de vrolijke Rabo-knor gingen er in enkele weken tijds over de balies en de belang stelling nam plaatselijk zulke overstel pende vormen aan dat er tot twee keer toe nieuwe voorraad besteld moest wor den. Vast staat wel dat de populariteit maar gedeeltelijk viel terug te voeren tot de aanwezigheid van de bekende gleuf op de rug van het dier. Bekendheid als symbool van de spaarzin geniet het var ken reeds sinds mensenheugenis, maar het ingebouwde radiootje verhief dit spaardier mijlenver boven de soortgeno ten die slechts in staat zijn tot het in ont vangst nemen van muntstukken. Op zeer uiteenlopende manieren lieten perso neelsleden bij de Rabobanken merken zich bij de actie betrokken te voelen. Marlies Geurts uit Heeze bracht een van haar bevindingen als volgt onder woor den: 'We waren nog maar net begonnen met die spaarvarkenactie. Twee varkens maakten ons met hun muzikale geknor af en toe horendol (of moet ik zeggen: varkensdol). Ze trokken echter ook de aandacht van een groezelig knaapje dat samen met z'n moeder kwam. Hij be keek het varken nauwkeurig en had daarbij zichtbaar moeite zijn handen op z'n rug te houden, zoals z'n moeder hem bevolen had. Hijzelf durfde blijkbaar niets te vragen, maar de blik in z'n ogen was overduidelijk. Zo n varken moest-ie hebben! Ik zag de verlangende blik in z'n

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Raboband' | 1978 | | pagina 10