vage bericht over plannen tot wegen
aanleg,' meent een volgende volksverte
genwoordiger. 'Er is dan geen redden
meer aan. Nu hebben we de gelegenheid
snel te handelen als reactie op daden
van mensen die eigenlijk in overtreding
zijn.' De gemeentesecretaris veert over
eind. Hij fleurt helemaal op, totdat de
aap uit de mouw komt en opnieuw het
beoogde handelend optreden blijkt neer
te komen op een pleidooi voor het in
stellen van een sloopverordening. 01-
denzaals burgemeester kijkt wel op van
een en ander: 'Wanneer ik de discussies
goed heb beluisterd en daarin een te
neur ontdek tot een beleid dat meer dan
in het verleden gericht moet zijn op be
ver reikt. Brandende vliegtuigen ver
schenen er genoeg boven de stad, maar
er gebeurde niets rampzaligs. Zijn won
derlijke behoud destijds schrijft het ka
tholieke Oldenzaal toe aan de schutspa
troon van zijn basiliek, Sint Plechelmus.
Aan de voet van diens kostbare beelte
nis deponeerde de bevolking na de be
vrijding uit dankbaarheid heel wat goud
en zilver in de vorm van sieraden. Zoiets
illustreert enigszins de centrumfunctie
die de basiliek letterlijk en figuurlijk in
neemt binnen deze gemeenschap. Lange
tijd gold Oldenzaal na Deventer als
tweede plaats van Overijssel. Van Hen
gelo, Enschede of Almelo had niemand
nog weet, toen deugnieten uit heel de
Anno 1865 sneuvelde de laatste stads
poort, toen een stoomketel voor een van
de weverijen anders niet op de plaats
van bestemming kon komen. Waar de
voormalige Steenpoort was gesitueerd,
bevindt zich thans een speelse variant,
uitgevoerd in baksteen en meer kunstig
dan kunstzinnig zoals de bedoeling was.
Terwijl heden en verleden elkaar in be
paalde steden op aantrekkelijke wijze ra
ken, vestigt Oldenzaal de indruk alsof ze
elkaar voor de voeten lopen. Het meest
wanstaltige voorbeeld ervan wordt gele
verd op het plein waar zich de stoere
Plechelmuskerk verheft. Precies in het
verlengde daarvan bouwde de stad haar
ultramoderne gemeentehuis. Deze uiting
houd en het zorgvuldig omspringen met
bestaande bebouwing, dan zullen we
toch eens fundamenteel moeten gaan
praten over bepaalde plannen waaraan
uw raad in het verleden zijn goedkeuring
hechtte.'
Loopt het in Oldenzaal werkelijk alle
maal zo'n vaart dat er aanleiding bestaat
tot schampere klachten als 'Wat tijdens
de oorlog bleef gespaard, slaat mèn nu
eigenhandig tot puin.' De woorden heb-
ben ter plaatse een draagwijdte die extra
streek al te Oldenzaal gekerkerd werden.
De imposante Plechelmus verleende het
vestingstadje allure. De kerk zelf vertelt
haar levensverhaal: een romaans begin
met een gotische voortzetting, inclusief
feestelijke glas-in-loodramen, een mo
numentale preekstoel en de nodige
kunstschatten. Het cirkelvormige stra-
tenpatroon, getrokken naar middel
eeuws model, is duidelijk op de Plechel
mus afgestemd. Oldenzaal blijft er her
kenbaar door als het vestingstadje van
weleer.
van eigentijdse bouwtrant vloekt op een
verschrikkelijke manier met de omge
ving. Wat bezielde de ontwerpers? Wa
ren ze toe aan vakantie? Gezien de tijd
die verstreek met de besluitvorming kan
dit onheil niet aan een vlaag van ver
standsverbijstering geweten worden.
Onder meer vanuit dit Oldenzaalse stad
huis vinden tegenwoordig fraai ogende
brochures en vouwbladen hun weg. Aan
ferme taal ontbreekt het niet en zelfs
moet er hier en daar wat worden gejokt:
