meente, maar ook een Gereformeerde
Gemeente in Nederland. Aan een poging
de onderlinge verschillen weer te geven
waagt de Nunspeetse bankman zich
maar niet. 'Dat is niet zo makkelijk in een
paar woorden aan te geven,' geeft hij
toe. Elders echter valt desgevraagd te
vernemen dat het meer gaat om eerver-
schillen dan om leerverschillen. Met
name in Elspeet blijken de onderlinge
scheidslijnen tussen de diverse groepe
ringen nog vrij sterk. Het komt tot uiting
in de keuze van middenstandszaken
waaraan de bevolking haar klandizie
gunt. Ook proberen de groeperingen zo
veel mogelijk hun eigen onderwijsvoor
zieningen in de wacht te slepen, bijvoor
beeld scholen waar kinderen gevrij
waard blijven van gezangen waartegen
hun ouders zijn gekant. Ook het gebruik
van schooltelevisie stuit begrijpelijk op
verzet bij het deel van de gemeenschap
dat principieel bezwaar aantekent tegen
het medium als zodanig. Het is dezelfde
bevolkingscategorie die ook op grond
van bijbelse motieven pertinent weigert
verzekeringen af te sluiten. Liever aan
vaardt men allerlei risico's. Het treffen
van assurantievoorzieningen legt men
dan uit als een niet toelaatbare uiting
van 'vooruit grijpen'. Men beschouwt
het als een gebrek aan vertrouwen in
God. In de praktijk van de Rabobank
Nunspeet betekent het dat de bank bij
het verstrekken van hypotheken nu zelf
voorzorgen neemt in de vorm van een
hypothecaire belangenverzekering. En
kele verdere gegevenheden welke voort
vloeien uit religieuze overtuigingen die
zo kenmerkend zijn voor de gemeente:
de twintigduizend inwoners moeten het
ondanks hun fikse belangen in de toeris
tenindustrie stellen zonder een bio
scoop, terwijl op zaterdagen de cafés
om half twaalf sluiten. Zodat een ieder
'voor de zundag thuus kan wezen'.
Er bestaat op diverse fronten zeker wel
begrip voor mensen die leven uit hun
strenge overtuiging. 'Ze hebben hun mo
tieven en daar kan ik respect voor heb
ben. Laat die mensen in hun vrijheid' is
een in Nunspeet alom gehoord geluid,
alhoewel een en ander ook veelvuldig
vergezeld gaat van de opmerking: 'Men
moet alleen niet proberen dat ook dwin
gend voor te schrijven aan de rest. Laat
men zich niet bemoeien met de wijze
waarop anderen de zondag wensen door
te brengen. Ik kan het niet hebben dat
men mij naar de hel praat.' Volop aanlei
ding tot wrijvingen dus te Nunspeet. Ge
makkelijk roept de aanwezigheid van
massa's toeristen 'in de zware hoek' irri
taties op. Men heeft het moeizaam leren
ervaren, maar er resteert voldoende wat
ergernis verwekken kan. Ook op be
stuurlijk gebied blijken de machtsver
houdingen danig geïnjecteerd door reli
gieuze opvattingen, constateren de
voorvechters van het toerisme. Terwijl
hij er nog eens goed voor gaat zitten,
waagt de Nunspeetse Rabobankdirec-
teur een bedachtzame poging tot nuan
cering van het totaalbeeld: 'Men moet
geen zaken uit hun verband rukken, dat
is een van de moeilijkste dingen. De
kunst is het evenwicht te bewaren. Maar
voor zijn naam. Aan het eind van elke
bladzijde is een kort gebed opgenomen.
Een bijna Nunspeetse specialiteit binnen
de evangelische boekenkraam vormen
de tegeltjes met religieuze opdruk. De in
Nunspeet vervaardigde produkten vin
den wijd en zijd aftrek. Enorm gevraagd,
zo blijkt, is Geeske Wiersma's Gebed
voor mijn kinderen. 'Als ik er geen 10
van verkoop per week, is het weinig' ge
tuigt de Deventer boekverkoper trots
terwijl hij het bewuste tegeltje laat zien:
'Leg de namen van mijn kinderen in uw
handen/ Graveer gij ze daar met onuit
wisbaar schrift/ Laat altijd uw kracht bo
ven hun zwakheid staan'.
Amper zijn de regels weggeëbt temid
den van het onbestemde marktrumoer,
of de aandacht wordt onbedwingbaar
getrokken door het metalen geluid van
een carillon dat over de zeildoeken
daken buitelt. Snel wordt het klokkenspel
gelokaliseerd: boven de ingang van de
plaatselijke Rabobank. De klokkenmast
blijkt het resultaat te zijn van naarstig
speurwerk naar een passend gemeen
schapsgeschenk toen de bank in 1974
hier het onderkomen inwijdde ter onder
steuning van drie bijkantoren en eenzelf
de aantal zittingen waarmee behalve
Nunspeet ook de dorpen Elspeet, Vier
houten en Hulshorst en het onder Har
derwijk ressorterende dorp Hierden be
streken worden. Afhankelijk van het sei
zoen worden passanten van de Nun
speetse Rabobank nu ieder halfuur ge-
tracteerd op een welluidend Merck toch
hoe sterk. Grootvaders klok, dan wel een
gedragen Land of hope and glory. De
verkondiging van Kerst- of Sinterklaas
liedjes behoort ook tot de mogelijkhe
den, evenals een bloemlezing uit de va
derlandse muziekfolklore: In een groen
groen knollenland, daar was laatst een
meisje loos, al in een blauw geruite
kiel Een toegankelijkheid die ook
voor invaliden niets te wensen overlaat,
kenmerkt de ingangspartij van het Nuns
peetse bankgebouw. Het achterwege
laten van stoepjes, drempels en andere
hindernissen blijkt een stukje doelbe
wuste planning met het oog op de aan
wezigheid van vele gehandicapten die
doorlopend verblijven in de talrijke Nun
speetse herstellingsoorden, tehuizen of
vakantiecentra.
'De Veluwe staat nogal als kerks bekend
ja,' bevestigt bankdirecteur Lokhorst als
hij hoort van de ontmoeting met de
evangelische boekverkoper. 'Katholiek
en protestant, daar is het hier niet mee
uit. Zelfs in de hervormde gemeente zijn
diverse modaliteiten vertegenwoordigd,
leder laten ze eigen predikanten voor
gaan, maar wel verenigd binnen de Her
vormde Kerk. Er zijn hier wel 4 hervorm
de predikanten. Je hebt de gereformeer
de bondsrichting en de confessionele
vereniging met daarnaast de pastorale
bijstand. Bovendien heb je de Gerefor
meerde Kerk, de Christelijk Gereformeer
den, de Gereformeerde Gemeente en de
Nederlandse protestantenbond. De Ge
reformeerde Kerk vrijgemaakt (te split
sen in binnen- en buitenverband) com
pleteert het geheel. Minder gecompli
ceerd is het religieuze beeld dat Elspeet
biedt. Er bestaat een Gereformeerde ge-
