H£LP£N KLAPP£N
Buoeopvoemc?
'Ik heb vroeger als kind heel wat slaag ge
had,' vertelt menige grootvader met lichte
trots. 'Daar ben ik groot van geworden.'
Of: 'Als mijn vader sloeg, sloeg-ie hard.
Maar dan had ik het ook verdiend.' En bij
belvaste 'geslaagden' citeren graag: 'Wie
zijn zoon liefheeft, spaart hem de roede
niet
Is dat zo? Hebben kinderen (lichte) licha
melijke kastijding nodig om 'groot' te wor
den? Helpt het bij de opvoeding?
Vroeger gold slaan als een normale straf.
Ook voor volwassenen. Wie een overtre
ding beging, kon een hoeveelheid harde
stokslagen krijgen. Een baas kon zijn
knecht met de zweep slaan, een veldwach
ter ranselde er op eigen gezag met zijn sa
bel op los en wie zijn vrouw over de knie
nam, gold als een echte man. Vaders die
hun kinderen nooit sloegen, werden voor
'slappeling' uitgemaakt. Want: van stoksla
gen werd je groot
Opa's jeugd
In opa's jeugd was het pak slaag de alge
meen erkende, lichte straf voor kinderen.
Wie niet horen wilde, moest voelen. Daar
om deelde de meester aan stoute leerlingen
fikse draaien-om-de-oren uit; daarom ook
kreeg je van de veldwachter of buurman
krachtige 'billenkoek', als je betrapt werd
in andermans boomgaard. Voor je eigen
bestwil.Je had het verdiend Je had
erom gevraagd! Maar de grens tussen
'het opvoedende pak rammel' en pure mis
handeling was soms moeilijk te trekken.
Deze vorm van educatie is officieel afge
schaft en menige oudere betreurt dat. Er
zijn ouders die zeggen: 'Ik had liever dat de
politie onze zoon maar een pak slaag had
gegeven, toen ze hem betrapten. Dan
was-ie in elk geval niet bij de kinderrechter
terecht gekomen.'
Eerlijk gezegd is het verschil tussen opa's
jeugdavontuur (appels pikken bij de buren)
en de winkeldiefstal van zijn kleinzoon niet
groot. Het enige wezenlijke verschil is, dat
opa een 'echte jongen was' en zijn betrapte
kleinzoon een 'jeugdige delinquent'
Meestal is het alternatief minder extreem.
In de meeste gezinnen bestaat niet de
vraag: slaan of voor de rechter? Maar wel:
slaan of niet slaan?
Buitenland
In Engeland wordt nog altijd flink gesla
gen; dat hoort bij een goede opvoeding.
Het is ook het recht van de kostschoolle
raar en velen zien het ook als een 'recht'
van de jongen om zo'n pak slaag te 'mogen'
ontvangen. Het moet hem harden, als een
positieve waarde vbor het latere leven.
Ook in West-Duitsland hoort het pak slaag
er nog altijd bij. Volgens een onderzoek
(Allensbach) keurt slechts 16% van de
Duitse ouders slaan als opvoedkundige
maatregel af; 46 zei: 'Slaan mag als laat
ste redmiddel, als werkelijk niets anders
meer helpt.' En 36 vond, dat slaan bij de
opvoeding behoort: 'Daar is nog nooit ie
mand minder van geworden.' Een ander
Duits onderzoek (prof. Lückert) onthulde,
dat 47 van de jongens tussen 12 en 14
jaar thuis gestraft werd met oorvijgen en
57 met stokslagen. De meisjes maakten
minder kennis met de stok (37 meer
oorvijgen (50
Experts
Interessant is in dit verband de reactie van
een aantal Duitse experts, die door het op
voedkundig tijdschrift Eltern de vraag kre
gen voorgelegd: 'Zijn er momenten waarop
een vader geen andere keus heeft en zijn
kind moet slaan?' Hun meningen verkort
weergegeven:
prof. H. Heinrichs, pedagoog: 'Ik vind, dat
ik mijn kind zou moeten slaan, wanneer hij
mij zou aanvallen - of om een zwakker
kind tegen hem te beschermen. Verder is
een kleine klap bij het kleine kind geen
lichamelijke straf, maar een opvoedings
middel.'
prof. Th. Hellbrügge, kinderarts: 'Nergens
blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat
lichamelijke straf in wezen slecht is. Het
komt er maar op aan, hoe en wanneer dat
gebeurt. Als een kind nog te jong is om in
te zien, dat het een bepaald iets beslist niet
mag doen (bijv. een gloeiende kachel vast
pakken), helpt een kleine klap beter dan het
herhaaldelijk verbieden. Ik ben wél tegen
slaan, als de straf pas na enige tijd gegeven
wordt.'
prof. W. Metzger, psycholoog: 'Volgens
mijn onderzoeken is het nooit goed, een
kind een echt flink pak slaag te geven.
Maar wanneer er een goede verhouding
tussen ouders en kind bestaat kan een klei
ne tik geen kwaad, integendeel. Het ideale
zou natuurlijk een opvoeding zonder licha
melijke straffen zijn, maar daar is de hui
dige mens nog niet aan toe. Overigens gaat
het ook zónder pijn. Een klap heeft ook
effect als-ie geen pijn doet.'
De meningen zijn verdeeld, maar men is
het er wel over eens dat het ouderwetse pak
slaag uit den boze is, dat een lichte tik wei
nig kwaad kan of zelfs aan te bevelen is.
Ook in ons land wordt het slaan als op
voedkundige maatregel steeds meer afge
keurd: 'Met slaan leer je niets af. Je leert al
leen maar iets aan,' zeggen tegenstanders
van dit handwerk. Toch is het
'nooit-slaan'-principe (als reactie op het 'ge
zonde pak slaag') bezig terrein te verliezen.
'Een stevige tik is in bepaalde gevallen
noodzakelijk,' zeggen opvoeders nu ook.
We zijn kennelijk aangeland in het tijdperk
van de corrigerende tik. En dat tikt lekker
