WÊÊË-
12 banken gezamenlijk zitten. Maar de
De waterpassende
reiziger
nauwkeurig te schatten. Alvorens hij op
zijn vaste plekje nabij de bar in het zaal
tje van een hotel neerstrijkt, weet de di
recteur van 'llpendam' precies wat er
gaande is die dag. De vraag 'Hoe is de
markt?' blijkt essentieel. De zitting zelf
lijkt op een informeel spreekuur. Iemand
die een stapeltje betalingsopdrachten
brengt, vraagt om een vuurtje. Mensen
van contanten voorzien of ze ervan af
helpen, behoort hier tot het routinewerk.
Jan Boon: 'Laten we maar precies zeg
gen hoe het is, de markt vraagt altijd nog
contant geld. Zo n koe wordt door een
boer overgegeven en daar wil hij geld
voor.' De levendige handel brengt met
zich mee dat in dit Purmerend met z'n ei
gen Rabobankkantoor nog eens acht Ra-
bobanken uit de omtrek zitting houden
op de veemarkt. De een neemt voor en
kele uren zijn intrek in het kleedhok ach
ter een toneelpodium en de andere
strijken zomaar op een vertrouwd plekje
in een horecagelegenheid neer, geflan
keerd door handelaren in landbouwma
chines, leveranciers van mollenklemmen,
kunstmestverkopers en andere nering
doenden. leder voor zich hebben de zit
tinghouders hun vaste klanten onder de
marktgangers. Daar blijft het bij. Het ge
sprek over een samenwerking lukt wat
moeilijk, al ziet men in dat bij de huidige
toestand menigeen op de trek zit wat
veiligheid betreft. Maar het blijft een ha
chelijke materie, vol haken en ogen. De
Rabobank llpendam is vertegenwoordigd
in de commissie van drie die studeert op
de problematiek. De gedachten gaan uit
naar een centraal kantoor waar de acht
vraag is onder andere hoe daarop klan
ten zullen reageren die hun financiële
belangen in de vorm van spaarbank
boekjes hebben verspreid over twee of
-i - -
ting ook. En er komt een heleboel praat-
werk bij, dat wel.'
Dick de Haan benut de wintermaanden
voor een algehele opknapbeurt van de
uiteenlopende automaten en een verde
re perfectionering van het elektriciteits
werk. Zijn echtgenote mengt zich in het
gesprek om duidelijk te maken dat het
publiek de kermisklanten ten onrechte
nog zo vaak als woonwagenvolk be
stempelt. Ze kan er zich oprecht kwaad
om maken. 'Menigeen mocht willen dat
hij de tegenwaarde van zo'n zaak op het
spaarbankboekje had.' Gelukkig zijn wer
kelijk nare ervaringen een uitzondering.
Ze beperken zich voornamelijk tot de ca-
fékermissen, waar het aanbeveling ver
dient ook 's nachts maar bij de tent te
blijven.
Die avond zal in het gemeentehuis de
raad van llpendam vergaderen. Op weg
erheen valt op hoe zeer het wegennet in
de dorpskom een aaneenschakeling is
van oneffenheden. Een kardinaal pro
bleem van de gemeente is ermee gelo-
Het karakter van de streekbevolking
komt even aan de oppervlakte in een ge
schiedenis als deze. Hetzelfde thema
aangesneden in aanwezigheid van Dick
de Haan, komt de bezoeker op een ware
stortvloed van verhalen te staan. Gedu
rende de wintermaanden met zijn gezin
in een grote caravan bivakkerend op een
landje aan de zuidrand van llpendam,
reist De Haan gedurende de zomer
maanden heel Noord-Holland door. Zijn
amusementsautomaten vormen een vast
bestanddeel op menige dorpkermis: 'Het
begint met de Paas, maar onze kinderen
blijven hier logeren. Een heel gemak in
verband met de school. Ze raken anders
hun vriendjes ook maar kwijt. Wij moe
ten het vooral hebben van de kleine dor
pen. Sta ik tenminste niet in de zenuwen.
Als het weer nu te mooi is of te slecht,
kan dat me de kop niet kosten. Idioot ge
woon, zoveel als sommigen in een grote
plaats verstaan. Een tent waarvoor je
vroeger 5 000 gulden pacht per kermis
neer moest tellen, doet nu rustig 18 mil
le. De autoscooter op de Nieuwmarkt
moet 25 000 gulden opbrengen. Dan
komt je elektriciteit nog, de verzekerin
gen. De reizigers vroeger, het waren vro
lijke klanten. Je hielp mekaar. Dat ging
verloren. Door alle lasten zijn het nu
zware concurrenten. Wij staan met drie
rijdende tenten doorgaans. Een heel
werk, telkens dat opbouwen. Je moet
waterpassen, alles netjes ophangen. Een
schiettent, daar hebben we eerst mee
gereisd. Grijpkraantjes, rotors, klokken
spel en bumpers vormen nu onze specia
liteit. Je krijgt van alles. Ook bezeten
gokkers. Het zijn vaste klanten die rustig
een paar uur staan te spelen. Verkopen
hun prijzen onmiddellijk door. Werken op
bestelling zelfs. De kermis hoort bij het
levenspatroon van velen. Ze laten eerder
een schouwburg schieten dan een ker
mis. In de attracties zie je een modieuze
verschuiving. Je werkt met meer verlich-
