Amsterda Een deprimerende aanblik, de onafzien bare autostoet over het glimmende as falt. Na wat laatste stuiptrekkingen komt de stapvoets voortkruipende lichtproces sie dan helemaal tot stilstand. Een mon sterlijke glimworm. Het is weer zover. Uit de autoradio kraakt extra verkeersin formatie: op de weg Amsterdam-Purme- rend moet het verkeer reken ng houden met filevorming en vertraging. De om- roepster legt een toon van medelijden in haar stem. Of is het leedvermaak? De chauffeur hijst berustend zijn schouders. 'Je kunt er vergif op nemen. Zodra Am sterdam leeg komt, sta je hier te houden, 's Morgens als de intocht vanuit Purmer- end begint, sukkelen we in omgekeerde richting. De golfslag in het Noordhol lands Kanaal ken ik van buiten. Je hebt alle tijd er een studie van te maken.' Dit is dus wat F-61 heet, alias de Jaag- weg. Het verschil in visie tussen ver- keersdeskundigen en plaatselijke bevol king wordt er aardig mee onder woorden gebracht. De statistiek wijst per etmaal 13 000 voertuigen aan. Het enge stads centrum van Purmerend vormt een trechter waarin dagelijks vrachtverkeer vastloopt. Als 's zomers ter plaatse ook nog in het spitsuur 'voor onnozele jach ten' de bruggen open worden gegooid is de verkeersramp hier helemaal niet meer te overzien. Pal langs het vaarwater gebaart een rich tingbord opzij: llpendam. De eerste ge lukkigen maken zich los uit de ketting van blik die over de gehate F-61 kronkelt. Waar blijven op zulke momenten de vlot te makelaars die in hun slogans llpen dam situeren op 7 autominuten gaans van hartje Amsterdam? Het leugentje om bestwil zou niet hoeven. De gegadig den staan elkaar ook zonder dat wel te verdringen. Voor een hoekje grond waar alles nog aan behoort te gebeuren, wor den riante bedragen neergeteld. Hoog bejaarde huisjes die ondersteboven moeten, gaan als nieuw van de hand. De echte llpendammers slaan wat onwen nig de recente ontwikkelingen gade. On- derkelderde behuizingen met complete golfslagbaden zijn in de gemeente geen uitzondering meer. Het traditionele bouwpatroon raakt verstoord door bouwkundige allegaartjes. Ze zijn het niet zo gewend, hier langs de zuidoost- rand van de Purmer, al kent men er reeds eeuwen de trek van stad naar platteland. Je had het trotse kasteel llpenstein, anno 1622 gebouwd door de Amsterdamse magistraat Volkert Overlander. Was hij een stadsman of niet? Diens dochter Maria trouwde Frans Banninck Cocq, de zelfde die centraal staat op Rembrandts wereldvermaarde doek De Nachtwacht. Ook na hem vond nog menig voornaam sinjeur op het buiten in llpendam verpo zing voor de vermoeide ledematen. Te gen een zijmuur van het Hervormde kerkje rusten de laatste kasteelbewoners in een kelder die men argeloos voor een beerput houden zou. Met het eigenlijke godshuis is het ook al niet fraai gesteld. Vooral de gehavende toren schreeuwt om restauratie. Het triomfantelijke kas teel ging vorige eeuw roemloos ten on der. Bezweken onder slopersgeweld, weet een werkman te vertellen. Vraag hem niet naar meer bijzonderheden over ligging en zo. Is het niet veel interessan ter iets te weten over het levenswerk van de grote inpolderaar Leeghwater? Tus sen het gebied dat sinds drie eeuwen omsloten wordt door 'de Ring' oftewel de Purmerringvaart en het overige llpen dam zit een verschil in waterniveau van ruim een meter. Een knap stukje werk

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Raboband' | 1977 | | pagina 10