Onlangs is een vriend getrouwd en onder
de overvloedige verzameling cadeaus
bevond zich een radio met twee luid
sprekerboxen. Tijdens de wittebroods
weken al vroeg hij me om de installatie
aan te komen sluiten en op te stellen.
Toen ik begon over het plaatsen van de
boxen op oorhoogte en ongeveer drie tot
vier meter uit elkaar leverde me dat met
een een vijandige blik op. Je kent dat wel.
Boxen moeten weggewerkt worden. Men
is apetrots op alles wat men gekocht en
gekregen' heeft, zelfs de radio mag gezien
worden, maar boxen zijn lelijke kasten.
Die ondingen moeten dus weggewerkt
worden in de hoeken van de kamer,
achter een scherm van planten op de
grond. Mits ze niet te groot zijn valt des
noods een plaatsje boven tegen de muur
te overwegen. Het grijs-groene televisie
scherm daarentegen krijgt zonder man
keren een ereplaats, ook al is dat een
minstens zo storend element.
Voorzien van radio en tv, wil je op be
paalde momenten ook wel eens de eigen
muziekkeuze ()epalen. Is er geld over,
dan ligt de aanschaf van een pick-up
voor de hand. Ook dit apparaat mag ge
zien worden, maar er is een ander pro
bleem: bij een pick-up horen platen. De
vraag is alleen welke. Namen en titels
noemen heeft meestal weinig effect.
Iemand die niet regelmatig naar goede
programma's luistert en geen literatuur
leest over muziek weet meestal geen ver
band te leggen tussen namen en titels.
Heel veel muziek is gewoon wel leuk om
een keer gehoord te hebben, maar het
gaat wat ver om er tien tot twintig gul
den aan uit te geven. Bovendien is mu
ziek ontzettend persoonlijk en erg af
hankelijk van iemands toevallige stem
ming.
Hoe gaat dat?
Je kijkt naar een televisieprogramma:
play-back-artiesten staan er hun best te
doen, en je vindt het geheel wel aardig
gepresenteerd. Je besluit morgen nog de
van Sint-Nicolaas gekregen platenbon
in te wisselen tegen een elpee van de
artiest die zojuist zo goed zijn best stond
te doen. Met het nemen van dit besluit
is meteen de drempelvrees overwonnen
om een platenzaak binnen te lopen.
Je klampt een verkoper aan en vraagt
hem naar de elpee van de artiest, wiens
naam je hebt kunnen onthouden. Als de
portemonnee het toelaat koop je meteen
maar de elpee in plaats van een single.
'Wilt u de plaat nog horen,' vraagt de
verkoper. En ja hoor, de show van de
vorige avond verschijnt weer helemaal
voor je geest. Inpakken en wegwezen.
Thuisgekomen wordt met trots de plaat
opgezet en de hoes bestudeerd. Leuk.
Wat later blijkt dat je de plaat ook uit-
van Leonard Cohen
tot John Lennon
en Yoko (inzet)
stekend op kunt zetten als vrienden op
bezoek zijn. Toch maar mooi meege
nomen, zo'n achtergrondmuziekje. Weer
wat later Je hebt de plaat al zo vaak
gehoord dat niemand van de huisgenoten
het kleine Koen kwalijk neemt als hij
zijn onderzoekingsdrang richt op de hoes
en de inhoud. Jammer van die vijftien
gulden.
Muziek is afhankelijk van stemmingen.
Kun je altijd naar Pink Floyd luisteren?
Kun je op elk moment van de dag een
klassiek stuk opzetten? Word je niet j
tureluurs van het horen van drie elpees j
achter elkaar van één artiest, ook al is
het je favoriete zanger? Vaak is een
kant al teveel. Wanneer heb je zin of tijd I
om eens een avond echt naar muziek te
luisteren, eventueel met een hoofdtele
foon?
Dankzij diezelfde muziek ook kunnen
herinneringen gaan herleven. In het ver
leden heb je bijvoorbeeld een bepaalde
song, bewust of onbewust, aan een ge
beurtenis gekoppeld. Dat kan de vorige
avond geweest zijn maar ook jaren ge
leden. In zo'n geval bijvoorbeeld keert
je geest weer even terug naar vroegere
vrienden of vriendinnen en het plezier
dat je toen had. Maar wat ben je dan
aan het doen? Je hoorde dat nummer,
maar luisteren deed je op dat moment
niet. Veel muziek is ook niet gemaakt
om ernaar te gaan zitten luisteren. Denk
maar eens aan de funk-muziek die je
tegenwoordig zo vaak op de radio en in
discotheken hoort. Dit is dan ook eigen
lijk geen muziek om in huis te halen, wel
leuk als je een feestje hebt waar gedanst
wordt maar je zegt niet bij jezelf: 'Kom
laat ik eens een plaat van de Crusaders
opzetten en eens horen wat zij mij te
vertellen hebben.' Zoiets doe je wel bij
platen van Leonard Cohen, John Len
non of Randy Newman, maar je komt
er alleen zo weinig toe.
Luisteren kost tijd en moeite.
Eric Hulsbosch
