De minst gepeilde diepte in de vaargeul
komen. De grenzen werden geëgali
seerd. Je kreeg allereerst het zoge
naamde 'groen klaren'. Een schip dat
een groene vlag voerde gaf daarmee
te kennen dat men al varend de
grensformaliteiten wilde afdoen.
Daarop volgde de centralisatie van
klaringsdiensten, wat opnieuw leidde
tot verminderd oponthoud. Zo moge
lijk nog zwaarder was de klap als ge
volg van de doorvaartregeling waarbij
'Invoerrechten en Accijnzen' massaal
vergunning kon geven tot het achter
af verrekenen van alle heffingen. De
regeling impliceerde echter wel een
algeheel ankerverbod in het grens
gebied. Het zakenleven te Tolkamer
zat met de gebakken peren. Nieuwe
impulsen bleven heel lang uit en pas
de laatste tijd wordt sterk de recrea
tieve ontwikkeling gestimuleerd. Het
aanwezige watersportcentrum De
Bijland (300 ha) zal straks dubbel zo
groot worden. Er is parkeerruimte
voor 1500 auto's in aanleg; twintig
duizend dagrecreanten moeten ver
pozing kunnen zoeken langs de op
gespoten oevers van deze vroegere
zand- en klei-afgraving. Wethouder
Ikink hoopt vurig dat de toeristen
voldoende compensatie gaan bieden
voor de verminderde inkomsten aan
Vrijen buiten Pannerden, dat deed je niet
Van de veerponten is afgezien van
een Rijnpontje voor voetgangers nabij
Millingen, alleen nog de drukke dienst
1 Pannerden-Doornenburg in gebruik.
Wachttijden van een half uur zijn
geen uitzondering. Het is een komen
en gaan van schepen, zoals beter
j dan waar ook valt te zien bij de zo-
j geheten kop van Pannerden, iets
meer naar het zuiden. 'De kop', een
voudig witgekalkt, maar zeer tot de
verbeelding sprekend door z'n dage-
I lijkse radiovermelding bij 'de water
hoogten van hedenmorgen medege-
i deeld door rijkswaterstaat' is een al
lerminst imponerende opeenhoping
van basaltblokken. Van seconde tot
seconde voltrekt zich hier dus ook
dat wonder van de watersplitsing
tussen Rijmen Waak Zeventig procent
gaat naar de Waal en wat overblijft
vervolgt via de Rijn zijn weg naar zee.
Geen enkel probleem voor de natuur,
hoezeer de schooljeugd haar hersens
ook pijnigt op de praktische conse-
i quenties van die leerstelling. De 1958
kubieke meter water die hier bij nor
maal peil (9,50 meter) voorbij golven
per seconde, vinden feilloos hun be
stemming.
Het is er een onophoudelijk komen
en gaan van boten. Zeshonderd per
dag is wel het minimum. Op drukke
dagen zijn duizend schepen geen uit
zondering. Alleen zo komt Tolkamer
op jaarbasis aan een onvoorstelbaar
getal van 210 000 passages. Enig
graafwerk naar cijfers brengt aan het
licht dat er 2000 passagiersschepen
bij zijn die hier 135 000 mensen aan
de wal brengen. Alle scheepvaart
bedrijvigheid ten spijt, zit het Rijndorp
Tolkamer zwaar in de problemen.
Op korte termijn liefst zullen de ba
kens een heel eind verzet moeten
worden, want anders gebeuren er
i ongelukken in het dorp waar vloot
voogd Karei Doorman werd geboren.
De wethouder Cor Ikink is best bereid
12 over de moeilijkheden een boekje
open te doen. Zelf als reder ten
nauwste betrokken bij het rivier-
gebeuren, schetst hij in vogelvlucht
de situatie. 'Je had hier enkele jaren
geleden op een gebied van amper
150 vierkante meter 7 cafés, 10
kruideniers en 5 slagers. Om zes uur
's morgens ging daar de deur van de
knip en na tienen's avonds doofden
de lichten pas. En dat ging zo alle
I dagen door, zondags inclusief. Zeven-
tig varkens per week verwerkte de
gemiddelde slager. Maar inmiddels
is er wel het een en ander gewijzigd.
Kijk maar eens om je heen, de ene
sluiting na de andere. Het is een
combinatie van factoren. Een reis
naar Bazel, duizend kilometer, duurde
vroeger drie weken. Daar moest pro
viand voor komen. Voor heel de reis
en terug werd hier ingekocht. De
vrouwen kwamen aan de wal terwijl
hun mannen zich om de douane
formulieren bekommerden.
Nu doen ze de ruk naar Bazel in
80 uur. In de helft van de tijd ben je
terug. Hier heb ik wat cijfertjes over
de doorvaart. In 1971 kwam 18 pro
cent van wat hier passeerde niet aan
de kade. Nu zijn het er nog maar
52 000, want 52 procent van het totaal
i glijdt voorbij zonder aan de wal te
