4
v
sfc Muzikale sfc
'Pet Sounds', in muzikaal opzicht een
absoluut hoogtepunt in het albumreper
toire van The Beach Boys, viel in de
Verenigde Staten als een baksteen.
Jarenlang had de groep met eenvoudige,
goed in het gehoor liggende surf- en fun-
songs parallellen getrokken met de
nauwbegrensde levensstijl van groepen
tieners, die na schooltijd de stranden be
volkten en zich uitleefden in de rages die
opgeld deden.
Het image dat het vijftal zich in de loop
der jaren had aangemeten had ze een
overweldigende populariteit gebracht.
Evenals The Beatles in Europa, weer
spiegelden The Beach Boys met hun mu
ziek in die jaren de gevoelens van hun
jeugdige landgenoten.
Voornamelijk Brian Wilson bracht daar
verandering in, tenminste in de ogen (of
oren) van het publiek. 'Pet Sounds' liep
haar tijd daardoor enige jaren vooruit.
Niet voor niets werd het album pas in de
jaren 1972/1973 goed verkocht. 'Pet
Sounds' was ook het eerste album dat
Brian Wilson, op de later ingezongen
vocalen na, vrijwel in zijn eentje in el
kaar zette, in een periode dat de andere
groepsleden zich op tournee bevonden.
Zodoende kon hij vrijelijk zijn ideeën
uitwerken, zijn eigen gevoelens verwer
ken op een manier zoals hij het wilde,
zonder rekening te moeten houden met
de wensen van de anderen.
Het specifieke strandidioom, het dan zo
herkenbare Beach Boys-geluid wordt
wel niet volledig aan de kant geschoven,
maar 'Pet Sounds' brengt een vrijwel ge
heel nieuwe kijk op de verhoudingen
tussen mensen, een visie echter die pas
jaren later wordt begrepen. De teksten
wijzen in de richting van San Francisco
en de flower-power.
De muziek is een complex van geniale
vondsten: onbegrijpelijk móóie muziek,
met volkomen nieuwe maatstaven wat
arrangeren en produceren betreft. Maar
tevens muziek die aandacht nodig had,
waar je naar behoorde te luisteren. Geen
muziek die na één keer al horen kon
worden nagefloten.
'Pet Sounds' opende onvoorziene moge
lijkheden in de popmuziek en het album
is als zodanig te vergelijken met het een
jaar later verschijnende Beatles'-album
'Sergeant Pepper'.
Voor Brian Wilson bleef erkenning ech
ter uit. Volkomen gedesillusioneerd
maakte hij van 'Smiley Smile', oorspron
kelijk een 'happy-album', een vrijwel
geheel geïmproviseerd accompagne
ment met overigens prachtige zangpar
tijen, maar met net iets te veel van het
experimentele goede. De overige Beach
Boys, op toernee in Europa met aanslui
tend een vakantie in Nederland, weten
lang niet hoe 'Smiley Smile' er uiteinde
lijk uit komt te zien. Als dan blijkt dat
Brian Wilson teveel emoties, teveel ener
gie en pijn heeft getransformeerd naar
de banden, dat het materiaal hem boven
het hoofd is gegroeid en hij het helemaal
niet meer ziet zitten, wordt in amper
twee maanden tijd de elpee met behulp
van de anderen in elkaar gezet. Veel van
het oorspronkelijke materiaal is dan ver-
«1» «1> *1» «1» *4* «1»
J|> »p «T» *T* *1*
dwenen en de plaat steunt op geluids
effecten.
De verwijdering tussen The Beach Boys
en hun publiek is vergroot en de elpees
'Wild Honey', 'Friends', '20/20' en 'Sun-
flower', uitgebracht in de periode 1968-
1970, maken de verwarring rond de
groep alleen maar groter.
Een duidelijke image, zoals vóór 'Pet
Sounds' en waar men zich mee kon iden
tificeren, misten The Beach Boys. Men
kon de vroegere surfjongens niet meer
plaatsen.
'Wild Honey' betekent een terugkeer
naar de eenvoud. Het materiaal is veel
energieker en expressiever dan wat er op
'Smiley Smile' te beluisteren viel. Voor
het eerst sedert lange tijd dragen ook de
andere leden van de groep hun steentje
bij.
Op 'Friends', een album met grote ver
schillen, is de bijdrage van de anderen
nog groter en heeft Brian Wilson zich
nog meer teruggetrokken. Evenals The
Beatles en andere popcoryfeeën gaan
The Beach Boys in zee met de Maharishi.
Transcedentale meditatie. 'Friends' staat
er vol van.
'20/20' is evenals 'Sunflower' onopval
lend. Brian Wilson bemoeit zich vrijwel
niet meer met de muzikale leiding, ge
frustreerd als hij is door het uitblijven
van erkenning. Zijn muzikale inspiratie
bereikt een dieptepunt.
Achteraf bezien zijn er duidelijke stadia
te herkennen in de muzikale ontwikke-
keling van The Beach Boys. Stadia waar
op Brian Wilson wel degelijk zijn stem
pel heeft gedrukt.
Ongecompliceerde muziek in de begin
fase, tot aan 'Pet Sounds', welke elpee,
samen met 'Smiley Smile', een totale om
mekeer teweegbracht. Daarna een terug
keer naar de eenvoud en vervolgens de
periode 1970-1973, waarin Brian Wilson
de weg teruggevonden heeft en de elpees
'Surf's Up', 'Carl and the Passions/So
Tnnph' en 'Holland' internationaal zeer
gunstig worden beoordeeld. Eindelijk is
daar dan de bevestiging van Brian Wil-
sons muzikale capaciteiten. Vooral
'Surf's Up' brengt The Beach Boys terug
naar de top, terwijl 'Carl and the Pas-
sions' en 'Holland', welke laatste elpee,
zoals de naam al doet vermoeden, in Ne
derland, en om precies te zijn in Baam-
brugge, is opgenomen, de erkenning al
leen maar groter maken.
Echter, zoals in het verleden al meerdere
malen was geschied, brachten de jaren
na 'Holland' Brian Wilson nieuwe muzi
kale problemen. Een panische angst
voor de opnamestudio, bankroet en ge
handicapt in zijn bewegingsvrijheid door
het intrekken van zijn rijbewijs, deden
Brian Wilson wederom belanden in een
impasse, waaruit hij op dit moment nog
niet helemaal verrezen is, getuige de
kwaliteit van '15 Big Ones', de zojuist
verschenen laatste elpee. Mischien wa
ren mijn verwachtingen te hoog gespan
nen. In de 15 jaren dat The Beach Boys
nu al aan de weg timmeren, verscheen
na een periode waarin Brian Wilson een
crisis doormaakte altijd een elpee van
grote klasse, getuige 'Pet Sounds' en
'Surf's Up'. De problemen die de meas-
tro nu ondervindt moeten wel erg groot
zijn. Sedert 'Holland' zijn tenslotte drie
jaren verstreken, waarin de andere leden
van de groep hun werkzaamheden be
perkten tot het verlenen van muzikale
bijstand aan produkties van andere pop
formaties, waaronder de laatste elpee
van Chicago.
'15 Big Ones' moet daarom worden ge
zien als een wederopstanding van het
fenomeen Brian Wilson als producer en
actief lid van de groep. De kwaliteit van
de nog dit jaar te verwachten opvolger
zal bepalend zijn voor het voortbestaan
van The Beach Boys.
Naast '15 Big Ones', met nieuw mate
riaal, hoewel de titel anders doet vermoe
den, is een verzamelelpee verschenen
met 20 grote successen uit het verre en
nabije verleden. Voor degenen die een,
overigens zeker niet te versmaden, aan
koop willen doen van het Beach Boys
repertoire maar de kosten daaraan ver
bonden niet geheel willen of kunnen
dragen, is '20 Golden Greats' misschien
de oplossing. Alle grote singlehits staan
erop en je fluit ze van het begin tot het
einde mee
Ed. Hulsbosch m
P.S. De samensteller van deze muziek
rubriek hecht bijzonder veel waarde aan
opmerkingen uit de lezerskring. Alle
suggesties zijn welkom op zijn adres:
