Stress °IN HET SPIONNETJE Zouden er nog mensen bestaan die zon der stress leven? Het hoort bij deze maatschappij met zijn hoog tempo, bij de mensen, die noodgedwongen hun ellebogen moeten uitsteken om zich een weg te banen. Het is een woord, dat we uitgevonden hebben om een gevoel aan te duiden dat een gevolg is van haasten, van te veel willen doen en van al maar meer eisen. Zouden er echt nog mensen zijn, die niet met die zware, stijve zenu wenbal in hun maag lopen, die ontspan nen hun leven leven? Of is dat alleen nog het voorrecht van de kinderen? Toen ik de vorige week in Londen was, zocht ik vanuit de drukke overvolle roe- zemoesstad het groen van Hyde Park. Bij de vijver stond een jongetje van een jaar of vier en hij keek naar de eenden. Hij was er helemaal in verdiept; zijn hele lijfje drukte alleen maar kijken uit, maar het was niet het gespannen staren van de volwassene, die naar de televisie kijkt, maar hij stond heel ontspannen, zijn handjes in de zakken van zijn keu rige, Engelse jasje. Hij stond en keek en was de hele wereld om hem heen ver geten. Af en toe zei hij iets voor zich heen; ik had willen weten wat, maar ik kon het niet verstaan. Zo staan, zo kijken, dat kunnen wij vol wassenen niet meer. Onze aandacht wordt altijd weggezogen naar dat ande re; we moeten altijd op onze hoede zijn dat een ander ons niet voorbijstreeft. We worden altijd bedreigd; misschien kunnen we ons werk niet zo best aan en zijn we bang voor ontslag. Het leven wordt als maar duurder en we vrezen dat ons salaris straks niet meer toereikend zal zijn als de kinderen gaan studeren of als we het flatje, waarin we wonen zullen moeten kopen. We maken ons zorgen over die vreemde pijn, die soms opeens opkomt en die wel door de 'ze nuwen' zal komen, maar je weet het toch niet; je hoort tenslotte zoveel enge verhalen. Krampachtig vervolgen we onze levens weg. En niet alleen wij, maar ook die anderen. Spanning, stress Gaat u op een mooie dag maar eens op een zonnig terrasje zitten en kijk dan eens naar de mensen. Jules de Corte zingt in een liedje: waarom zijn de mensen zo moe. Het is ze aan te zien. Ze haasten langs je heen met bijna verbeten gezichten; ze geven ie het gevoel dat hun vuisten Mien Holthuizen altijd gebald zijn. Zou niemand meer blij en gelukkig zijn? Hebben alle 'verwor venheden' van onze maatschappij dan zo weinig geluk gebracht? Wat is stress eigenlijk? Niet gewoon maar spanning want spanning hoeft niet naar en afmattend te zijn. Een mens, die zich geboeid aan een bepaalde taak wijdt, zal waarschijnlijk ook een bepaal de spanning ervaren, maar stress is de gespannenheid, die nooit of vrijwel nooit loslaat, die ons dat beroerde ge wicht in onze maag bezorgt en 's nachts de slaap verre houdt. We leven in een wereld vol van psycho logen en psychiaters. De boekwinkels hebben rijen boeken staan over stress, gebrek aan zelfvertrouwen en slapeloos heid. Maar geen mens en geen boek helpen ons van die slopende gespannen heid af. Dat zullen we zelf moeten doen, al zal niemand ontkennen dat een boek je wel eens een goed idee kan geven zo als de psychiater of de psycholoog wel eens een richtingwijzer in ons leven kan plaatsen. De Engelse arts Sir William Osler, stich ter van de John Hopkins School of Me- dicine heeft een halve eeuw geleden eens gezegd dat een mens, die zonder zorg wil leven (dat is de stress van nu!) 'waterdichte schotten' in zijn leven zou moeten maken. Hij kwam op die gedachte toen hij eens een zeereis maakte en hij ontdekte dat de kapitein door een druk op een knop zijn boot kon verdelen in een aantal waterdichte compartimenten. Zo zouden we het ook in ons leven moeten doen, dacht William Osler. We tobben voort durend over morgen, we zaniken over dingen, die we gisteren fout hebben ge daan. Waarom leven we niet alleen van- daag^Schera^^da^var^andaa^af door waterdichte schotten en vandaag, voor deze dag alleen, kun je het wel klaar spelen. Met morgen hebben we nog niet te maken, gisteren is voorbij; er is alleen vandaag. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat een mens geen plannen zou mogen maken of zijn werk verdelen over diverse dagen. Zonder planning komen we er niet, maar we hoeven niet de last van die ko mende dag vandaag al op ons te nemen. Zou er trouwens niet erg veel stress ontstaan door het feit dat we ons altijd 'groot' moeten houden? Je kunt aan je collega's niet vertellen dat je worstelt met een voortdurend minderwaardig heidscomplex, dat je steeds het onder mijnende gevoel hebt dat je niet genoeg presteert. Gebrek aan zelfvertrouwen is een moordend gevoel, dat het groot ste deel van je levensvreugde opslokt. Je zegt nu eenmaal niet tegen je vrien den dat het je voortdurend hindert dat je lelijk bent, te dik of veel te mager, dat je het gevoel hebt dat alle charme je ont breekt. Nee, je wilt jezelf altijd zo goed mogelijk 'verkopen', je kunt eigenlijk nooit helemaal jezelf zijn, want die an deren moeten immers denken dat je een 'succes' bent. En ook dat geeft een ge voel van stress. Mensen knappen af, ze blijven thuis want ze zijn overspannen. Ze kunnen niet meer voldoen aan de eisen, die aan hen worden gesteld of die ze aan zich zelf stellen. Waar is de mens, die nog ontspannen zijn weg vervolgt, die het leven neemt zoals het komt, die losjes 'te paard' zit? Wat zou er met de wereld gebeuren, denkt u, als we het eens zouden vertik ken nog langer onder die stress gebukt te gaan? Wat zou het voor gevolgen heb ben als we die loodzware zenuwenbal eens uit onze maag smeten, als we eens opgelucht ademhaalden en uit de grond van ons hart zouden zeggen: mij vang je niet meer, monster Stress. Ik ga genieten van elk goed moment dat het leven mij geeft, ik doe mijn best en voor de rest doe ik niet meer mee aan die slopende zenuwenstrijd. Ik zie het wel. Misschien gaat die promotie mijn neus voorbij of krijg ik het huis niet, dat ik zo graag wil hebben. Ik zie het wel. Zou de wereld ophouden met draaien als wij de deur op slot doen voor mon stertje Stress? Kom nou? Maar mis schien is het slot verroest en hoe krijg ik dan die sleutel omgedraaid?

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Raboband' | 1976 | | pagina 18