Het coöperatieve
alternatief
ginms&GzaasBZEDp
worden. Het zou me niet verbazen als
dat de reden is voor nóg een interes
sante ontdekking: bij de Rabobank
wordt keurig op de kosten gelet, het is
een relatief sobere organisatie met
weinig luxueuze kantoren."
'Homo rabobancensis' 2,ijn ze tijdens
hun onderzoek nog gestuit op zoiets
als de homo rabobancensis
Sluyterman herinnert zich van de
Algemene Ledenvergadering vooral
'robuuste types, een beetje aards in
tegenstelling tot het driedelig grijs dat
zij in bankkringen had verwacht aan
te treffen.
Dankers ziet een hele reeks ver
schillende types aan zijn oog voorbij
trekken, tot op het niveau van de di
recteuren. "Het is bij de Rabobank
niet één uniforme bancaire massa. Je
vindt er ook gewone mensen. Op een
aandeelhoudersvergadering van ABN
AMRO verwacht ik toch een heel an
dere sfeer. Wat me verder opviel: in
Utrecht hebben ze maar één kantine.
veel discussie gevoerd. Ik herinner me
ook een advertentie waarin Wijffels
geafficheerd stond met de tekst: 'Dit
is de man op wie je kritiek mag heb
ben'. Dat vond ik typerend."
Idealen proeven De Rabobank komt
voort uit ideële bewegingen uit de vo
rige eeuw, ideëel in die zin dat de
Raiffeisenbank en de Boerenleenbank
de woekeraars die de kleine boeren
toentertijd in hun greep haddenbui
tenspel wilden zetten. Hebben zij nog
iets van de idealen van toen in het be
drijf geproefd of heeft de coöperatieve
gedachte voor de medewerkers geen
inhoud meerf
Van der Linden: "Binnen de Ra
bobank is men wel heel trots op zoiets
als de SSR, de Stichting Steun door
Rabobanken. Net zoals vaak wordt
gewezen op de steunverlening op
plaatselijk niveau. En in de betrok
kenheid bij startende
ondernemers kun je
ook een vorm van
Rabobank worstelt met de vraag:
welke emancipatorische functie kun
nen we nu nog hebben? Het is moei
lijk daar een goede invulling aan te
geven. Startende ondernemers, asiel
zoekers, allochtonen, het blijft ondui
delijk." Sluyterman: "In de geschie
denis van de Rabobank heeft dat wel
altijd meegespeeld, het idee van 'de
zwakkeren nemen we mee'."
Een open organisatie, weinig hië
rarchisch en met veel ruimte voor
overleg, maatschappelijk betrokken
en dicht bij de mensen, dat klinkt po
sitief. Wat zou er verloren gaan als de
Rabobank verdwijnt
Dankers: "De betrokkenheid van
de leden en de sterke banden op lo
kaal niveau, een belangrijk goed."
Van der Linden: "Het maatschap
pelijk verantwoordelijkheidsgevoel
dat binnen het bedrijf leeft."
lil Nederland. Perioden
log en in de jaren Iwin-
'groic depressie" van de
olkshuislioudin); lijdens
1945 was daarentegen
.verlang russen vakbon-
de geleide loonpolitiek,
ullhulp. die vanaf 1948
tel nog meer. In 194S
(se niveau, al moest dit
istriclc produktic schoot
Honderd jaar Rabobank
1898-1998
Ik ken bedrijven waar je wel op vijf,
zes verschillende niveaus kunt eten."
"Wezenlijk voor zo'n coöperatie is
de decentrale besluitvorming", zegt
Sluyterman, "en dat proef je ook." En
Dankers: "Het is niet zo'n heel hiëar-
chische structuur. De Rabobank is vrij
open, op alle niveaus zijn mensen aan
het praten, aan het overleggen."
Sluyterman: "Tot in de top is het
heel gewoon om verantwoording af te
leggen. Als ze zien dat in de organisa
tie dingen niet aanslaan, gaan ze rus
tig opnieuw beginnen." Van der
Linden: "Er wordt inderdaad heel
idealisme zien."
Sluyterman: "Je moet de ideële
kant achter het bedrijf niet overdrij
ven. Een coöperatie is niet soft, je
helpt elkaar maar dan toch wel op
een goede, zakelijke basis. Of die
idealen van vroeger nog zo leven...
Sommigen zeggen: 'Ach, ik doe ge
woon mijn werk', terwijl anderen de
idee achter de coöperatie een prachtig
verhaal vinden. De meesten vinden
wel dat de aanwezigheid van de Ra
bobank in de markt een goede zaak is
en op zijn minst de rente drukt."
Dankers: "Wat je wel ziet is dat de
Sluyterman: "Zelf denken ze dat
het verdwijnen van de Rabobank zou
worden gevolgd door een verhoging
van de rente."
Maatschappelijk goed De Rabobank
een maatschappelijk goed
Van der Linden: "Ja, dat voel ik
wel zo. Om met Wijffels te spreken:
laat je de wereld over aan Wallstreet
of laat je ook ruimte voor bedrijven
die worden beheerd door de leden."
Hebben de schrijvers tijdens het
proces iets van affiniteit met de Rabo
bank ontwikkeldf
Dankers: "Ja natuurlijk, het gaat
om een aansprekend gedachtegoed
hoewel dat niet specifiek voor de Ra
bobank geldt maar voor coöperaties
in het algemeen." Sluyterman: "Wat
ik wel leuk vind, is het feit dat de Ra
bobank dwars tegen de stroom in
vasthoudt aan haar coöperatieve ka
rakter. Het is tegenwoordig allemaal
shareholder-value wat de klok slaat
en desondanks is daar die bank die
zijn identiteit trouw blijft."