Szzmet c/e aedc/iieajc,
'Het coöperatieve alternatief':
"Wat ik van de Rabobank afwist voordat ik
bij het schrijven van dit boek betrokken
raakte? Nauwelijks iets. Ja, als kind bracht ik
er mijn spaarcentjes heen. Ik ben opge
groeid in zo'n spreekwoordelijk Brabants
dorp, met aan het marktplein achtereenvol
gens de kerk, het café en de Rabobank. De
bank was er om te sparen, tot mijn spijt trou
wens want ik kocht met mijn centjes liever
matchbox-autootjes of lego."
tagnatic
[ruitgang
over vasthouden aan
het eig kg rakter
nmiddels weet Joost Dankers
beter, véél beter. Hij is één van de
vier schrijvers van 'Het coöpera
tieve alternatief', een wetenschappelij
ke studie naar de Rabobank die tij
dens de bijzondere Algemene Verga
dering van 12 juni zal worden gepre
senteerd. Meest interessante ontdek
king die Dankers de afgelopen twee
jaar - de periode waarin het boek tot
stand is gekomen - heeft gedaan?
"Dat het coöperatieve karakter zo'n
belangrijke rol speelt in de hele orga
nisatie én de enorme ontwikkeling die
de bank de laatste 25 jaar heeft door
gemaakt. Van een plattelandsbank is
zij uitgegroeid tot een allround finan
ciële dienstverlener. Het balanstotaal
is in die tijd met een factor twintig
toegenomen."
door Paul Vreuls
Behalve Dankers zitten ook Keetie
Sluyterman en Jos van der Linden
aan tafel - alleen de vierde schrijver,
prof. dr. Jan Luiten van Zanden,
hoogleraar economische geschiedenis,
ontbreekt. De drie aanwezigen zijn
allen gepromoveerde historici en ver
bonden aan het Onderzoekinstituut
voor Geschiedenis en Cultuur van de
Universiteit Utrecht.
Eye opener \ya[ was voor Sluyterman
een eye opener '1
"Ik ben al jaren bezig met de be-
k iJj^V.l.n.r.: Jos van der Linden
_^Joost Dankers en Keetie Sluyterman
drijfsgeschiedenis van Nederland dus
ik was wel op de hoogte van het coö
peratieve karakter van de Rabobank.
Maar inderdaad, wat Joost zegt, het is
opmerkelijk dat een van oudsher sterk
agrarisch gerichte bank zich zo heeft
kunnen ontwikkelen en - dat is het
leukste - mét behoud van de coöpera
tieve structuur. In de jaren zestig werd
nota bene al geroepen: 'Een coöpera
tie is niet efficiënt, het moet een NV
worden, wil je de slag naar de toe
komst maken'. Maar als je de geschie
denis bestudeert, ten tijde van de fusie
en nu weer, bij de internationalise
ring, zie je dat steeds bewust wordt
vastgehouden aan de coöperatieve
structuur. Dat is niet alleen een erfe
nis, voor grote groepen binnen de Ra
bobank is het een levende realiteit."
Van der Linden is tijdens het on
derzoek vooral getroffen door "de in
tensiteit waarmee binnen de bank
over maatschappelijk en politieke
kwesties wordt gesproken. De betrok
kenheid van iemand als Wijffels, de
democratische wijze van besluitvor
ming, het streven naar consensus en
het feit dat dat zo goed functioneert
»d door moer mensen gedeeld «orden, en
1949 ver im boven dil peil.'
De lange periode van stabiele en snelle eeonomi
en die duurde tot 1973. veranderde de Netl
Misschien waren de veranderingen in geen enkel
iw. Tijdens de eerste helft van de eeuw had
geboekt in het vergroten van produktie en
de uitbouw van de intensieve veehouderij en de st
tor. Maar dil was gepaard gegaan met een voortg
bevolking in de landbouw. lussen 1899 en 1947 ss
in deze sector nog gegroeid van
bij zo'n grote bank, heeft me ver
baasd."
Dankers, terugkomend op de enor
me ontwikkeling van de bank: "Die is
des te opvallender omdat je in zekere
zin in het nadeel verkeert ten opzichte
van laten we zeggen gewone banken.
Als coöperatie heb je geen eigen ver
mogen in de vorm van een aandelen
kapitaal. Het geld moet eerst verdiend
