De mondiale effecten van de crises in Azië
exportmarkten''
Hans
Winkeimolen:
"Problemen
onder controle'
Maarten
van Alkemade:
"Moeilijk
op de
Winkeimolen, general manager van de
Rabobank in Bangkok, vertelt dat de
regering weinig tegenwerking onder
vindt van de oppositie bij het nemen
van harde maatregelen. Dat versnelt
het herstel en brengt ook langzaam
weer vertrouwen terug. Thailand is
bovendien het enige netto exportland
op agrarisch gebied.
Rabobank International heeft een
representative office in Bangkok.
Winkelmolen: "De financiële markt is
door de nood gedereguleerd door de
Centrale Bank en inmiddels zijn er 56
banken gesloten en vier overgenomen
door de Centrale Bank. Er zijn legio
kansen om lokale banken over te
nemen en veel buitenlandse banken
tonen interesse, maar door de grote fi
nanciële problemen is er weinig ruim
te om dat ook werkelijk te doen.
Natuurlijk zitten we in deze tij
den bovenop onze debiteuren,
analyseren hun positie in de
markt én hun mogelijkheden.
Om de inflatie in de hand te
houden keurt de regering prijs
stijgingen maar beperkt goed en
vaak moeten producten tegen
dure dollars worden geïmpor
teerd. Onze klanten zitten voor
namelijk in de food- en agribusi-
ness en hebben veelal aanzienlijke ex
porten. Ik denk dat we de problemen
onder controle hebben."
Net als in Indonesië dienen zich bij
het kantoor in Bangkok nieuwe kansen
aan. Winkelmolen: "Thaise banken
kunnen door het gebrek aan liquiditei
ten niet aan de vraag naar kredieten
voldoen.Vanwege onze reputatie in de
Food en Agribusiness kloppen met
name bedrijven in deze industrieën bij
ons aan. Als we mogelijkheden zien,
proberen we te helpen door herstructu
rering, advisering en zo nieuwe klanten
voor de toekomst te winnen. Een
goede kans om Rabobank in Thailand
op de food- en agribusinesskaart te
zetten."
Winkelmolen heeft nog een tip
voor bedrijven in Nederland: "Als je
in Thailand wilt investeren, moet je
nu gaan kijken. Het is de helft goed
koper dan een jaar geleden. Een aan
tal klanten, ook van aangesloten ban
ken, is al langs geweest. Veel Thaise
bedrijven zijn op zoek naar buiten
landse steun, omdat ze ook te kampen
hebben met een liquiditeitscrisis. Aan
de andere kant is het ook zo dat je als
je bedrijf nog geld tegoed heeft van
Thaise bedrijven er niet automatisch
vanuit kan gaan dat het ook allemaal
goed komt."
Klaas Engelse:
"We kunnen
maar met
één product
bij de
bedrijven
terecht"
Maleisië: lesje geleerd Kjaas Engelse be
kijkt het tumult in de regio vanuit
een relatief rustig Kuala Tumpur in
iMaleisië. Hij heeft zich de afgelopen
tijd afgevraagd of hij alles wel goed
zag. "Er is hier geen sociale onrust,
de werkeloosheid neemt niet explo
sief toe. AI kun je wel zien dat de
gouden jaren voorbij zijn. We zijn nu
bezig aan een geforceerde afslank-
kuur. Maar de economische situatie
in Maleisië verschilt nogal met die
van Thailand en Indonesië. De laatst
genoemde landen hebben hun 'lucht
bel' voornamelijk gefinancierd door
kortlopende buitenlandse kredieten.
"Hoewel de problematiek van de individuele
Aziatische landen onderling op belangrijke pun
ten verschilt, zijn de oorzaken en gevolgen van de
huidige crises globaal onder dezelfde noemer te
plaatsen"zo schrijven Wim Boonstra, hoofd Inter
nationaal Onderzoek, en Yvette Möller, medewer
ker van de Stafgroep Economisch Onderzoek, in
Economische Statistische Berichten van 16 janu
ari.
Deze problemen zijn volgens hen vooral terug
te voeren op een te harde munt en een minder gezonde financiële
sector. Hoewel het een regionaal probleem is, zal de gehele geïndu
strialiseerde wereld daar nadelige gevolgen van
ondervinden. Door de lokale groeivertraging ver
slechteren de afzetperspectieven in de regio. Daar
naast bevinden de producenten in deze landen zich
door de depreciaties en dus lage kosten in een sterk
verbeterde concurrentiepositie in hun uitvoer rich
ting Europa en de Verenigde Staten. Een positief ef
fect is dat de crisis de geldontwaarding in Europa
en de VS drukt. Tot slot heeft de crisis gevolgen voor
de kredietportefeuille van de westerse banken, die
aanzienlijke bedragen op Azië hebben uitstaan."Al lijken de laatst
genoemde problemen alleszins beheersbaar."
Maleisië heeft geld voor grote projec
ten via de beurs betrokken. Daar heb
ben beleggers een flinke scheur van in
de broek opgelopen, doordat ze min
der voor hun aandelen beuren, maai
er is geen acuut liquiditeitspro
bleem."
"Bovendien is de 'luchtbel' hier be
perkter van omvang. De banken
draaien wel de geldkranen dicht en er
zijn er die zelf geldproblemen hebben,
maar er gaat er geen failliet. Het
strakke monetaire beleid van de rege
ring heeft zijn vruchten afgeworpen.
Ze hebben hun lesje geleerd in de cri
sis van '85/'86."
In Maleisië doen de bedrijven die
eetbare palmolie exporteren het fan
tastisch. Zij verdienen dollars en heb
ben kosten in ringgit", zo zegt
Engelse. De andere voedings
middelenindustrie verwerkt
voornamelijk geïmporteerde
producten. Daar is het verhaal
omgekeerd. Omdat de regering
de lage inkomensgroepen wil
beschermen, mogen bedrijven
niet alle kostenverhogingen di
rect doorberekenen aan de con
sument. De marges worden voor
die bedrijven wel heel dun." En
gelse vertelt dat zich in Maleisië min
der kansen aandienen dan in Thailand
en Indonesië. "We zijn, mede door de
strenge regels hier, bescheiden van om
vang en kunnen maar met één product
bij de bedrijven terecht. We zitten hier
vooral om onze naam als food- en
agribusinessbank op te bouwen. Als
zich dan mogelijkheden voordoen,
hebben we een voorsprong."
China op tribune Maarten van Alkema
de, general manager van de volgende
maand te openen 'subsidiary' bank
(Rabobank China Ltd) in Shanghai be
ziet de crises vanaf de tribune. "China
merkt niets van de valutacrises zelf
omdat de lokale yuan niet vrij mag
worden ingewisseld. De markt is niet
open en je hebt hier niet te maken met
capital market funds en grote beleggers
die hun investeringen wegtrekken. In
direct wordt het land wel getroffen.
China exporteert voor een deel dezelf
de producten als de landen waar de lo
kale munt sterk is gedevalueerd. Zij
kunnen nu goedkoop produceren. We
merken het nu nog niet, maar in de zo
genoemde 'low-end products', zoals
textiel, schoenen en speelgoed, zullen
we het heel moeilijk krijgen op de ex
portmarkten."
