Lokaal meer ruimte nodig
'voor de eigen manier'
Van de Kerk:
"Er is voor mij maar één
uitgangspunt: de wet en de
I regelgeving"
Cees Klomp - Rabobank Leeuwarden:
De nuances... Krouwel: "Ik betwijfel
of er wel voldoende adequaat finan
cieel instrumentarium is om boeren
die willen omschakelen naar een an
dere activiteit vooruit te helpen. Zijn
financieringsplaatje verandert er im
mers door. Akkerbouwgrond is nu
eenmaal veel meer waard dan een
bosperceel. Wie vergoedt die financië
le schade? Je kunt van geen boer ver
langen dat hij zijn grond driekwart in
waarde laat dalen omdat hij overstapt
op een meer milieuvriendelijke activi
teit, zonder dat daar een financiële
compensatie tegenover staat. En dat is
de verantwoordelijkheid van de over
heid."
piepkleine sector. Slechts
één procent van de Ne
derlandse landbouw is
biologisch. Peanuts dus.
En dat wordt vooral be
paald door de consu
ment. Die heeft er te
weinig voor over."
Van de Kerk: "Ik vind de ecologi
sche landbouw een zeer respectabele
bedrijfstak. Met professionele onder
nemers die het zeker zo goed doen als
die in de gangbare akkerbouw, tuin-
8 bouw en veeteelt. Op hun financie-
ringsaanvragen is niets aan te merken.
Maar het is en blijft natuurlijk een
Krouwel: "Dat is wel
zo, maar verklaart nog niet het enor
me prijsverschil tussen gangbaar en
biologisch geproduceerd voedsel. In
Nederland is dat verschil veel groter
dan in de ons omringende landen. De
hele biologische sector, goede onder
nemers niet te na gesproken, wordt
gekenmerkt door een groot gebrek
aan professionaliteit. Daardoor zitten
er zulke waanzinnige kostenpatronen
in de schakel tussen primair produ
cent en consument."
Van de Kerk: "Toch levert de bio
logische landbouw nuttige kennis en
nieuwe, experimentele systemen op
voor de gangbare. Waar ik me echter
vreselijk kwaad over maak is die be
moeienis in veroordelende zin. Men
sen op een veroordelende manier con
fronteren met de wijze waarop ze hun
zaken in het verleden hebben aange
pakt. Het is heel eenvoudig om met
de wetenschap van nu te zeggen hoe
ze het vijfentwintig jaar geleden had
den moeten doen. Dat vind ik kinder
achtig. Nederlandse boeren hebben
altijd gewerkt volgens de wetenschap
van dat moment. Meestal heel netjes.
Je moet bedrijven wel de tijd gunnen
mee te groeien."
"Onze maatschappelijke be
trokkenheid is dé manier om ons
te profileren als anders dan de
anderen", vindt commercieel di
recteur Cees Klomp van Rabo
bank Leeuwarden. Hij opteert
voor de pragmatische aanpak.
Alleen zitten de regels en proce
dures hem hierbij wel eens in de
weg.
"Binnen de organisatie is drie
jaar gesproken over onze identi
teit, We hebben met zijn allen
volmondig ja gezegd tegen de
coöperatie. We gaan voor
customer valite zeggen we. Als je
die keuze maakt, moet je ook de
consequenties aanvaarden. Een
standpunt innemen over duurza
me ontwikkelingen bijvoorbeeld.
Maar minder macro en meer
micro beschouwd zijn er ook
nog zoveel andere dingen te
doen.
"Een paar weken geleden
komt een ondernemer naar mij
toe met het verhaal dat hij in
zijn maag zit met zijn perso
neelsbeleid. Dat wil hij op een
andere manier gestalte geven.
Hijzelf heeft daar echter geen
tijd voor, zijn financiële man
evenmin. Daar zouden wij nou
mooi bij kunnen helpen. Niet
vanuit de bank, maar door bij
voorbeeld een advies-bv op te
richten waar mensen met een
hbo-opleiding aan de slag kun
nen. Creëren we gelijktijdig
werkgelegenheid. In een stad als
Leeuwarden met 26% werklozen
bepaald geen overbodige luxe.
"Hetzelfde geldt voor de mil-
lenniumproblematiek en de euro.
Ondernemers zitten daarmee.
Stel dat wij hen zouden kunnen
adviseren. Maar dat mag niet.
Lokale banken zouden veel meer
de ruimte moeten krijgen om lo
kale initiatieven te ontwikkelen
op hun eigen manier, zonder dat
dit wordt vastgelegd in allerlei
regels en normen. Zodat wij
daadwerkelijk toegevoegde
waarde kunnen bieden. Echt an
ders zijn.
Van de Kerk: "De grote vraag van
dit moment is wat er met de Neder
landse landbouw moet gebeuren.
Waar is in Nederland nog plaats voor.
De komende vijftig jaar zal de wereld
bevolking verdubbelen. Zal de mens
heid evenveel voedsel consumeren als
in de hele geschiedenis daarvoor. Ik
betwijfel ten zeerste of je al die men
sen te eten kunt geven met puur eco
logische systemen. De mensheid is
misschien wel het grootste milieupro
bleem."
Krouwel: "Mensen willen best
veranderen, maar je zult ze erbij moe
ten helpen. Dat wil overigens aller
minst zeggen dat iedere agrariër volle
dig biologisch moet gaan produceren.
Van gangbaar naar biologisch is een
heel grote stap. Ik vind dat de bank
daarbij wel kan helpen. Door beleids
visies te ontwikkelen. De enige manier
om de biologische landbouw een
goede toekomst te bieden is professio
naliteit. Gebruik maken van technolo
gische ontwikkelingen. Modern en op
redelijke schaal.
Van de Kerk: Daar gaat het nu net
om. Om de nuances."
