De auteurs
"Meer een boek
over Nederlanders
dan over
Nederland, meer
over mensen dan
over instituten"
WARMWATER
IELECTRI5CHE BOILER
Vuijsje en Van der Lans kennen het klappen van de zweep, leder afzon
derlijk verzorgden zij, al dan niet in opdracht, al een hele reeks publicaties
over maatschappelijke ontwikkelingen, steeds gericht op een breed pu
bliek. Wetenschappelijke degelijkheid en journalistieke toegankelijkheid
gaan bij hen hand in hand. Als duo werkten ze voordat ze aan het Rabo-
bank-geschenkboek begonnen nog een keer samen in opdracht van Rijks
waterstaat aan 'Kompas in kwadranten', een viertal toekomstscenario's
voor het jaar 2015.
Het schrijven aan het geschenkboek voor de Rabobankorganisatie is
hun zeer goed bevallen. Vuijsje:"Alleen zou geen doen geweest zijn. Het
was veel werk. Stapels publicaties hebben we doorgewerkt. Maar het zou in
je eentje vooral niet mogelijk geweest zijn omdat je dan niet de feed back
had gekregen die we nu van elkaar hadden."Van der Lans:"Een fantastisch
project. Het is een eer en een genoegen betaald te mogen worden om je zo
te mogen verdiepen in de geschiedenis van je land."
Herman Vuijsje (1946, Amsterdam) studeerde sociologie aan de Univer
siteit van Amsterdam en komt uit een degelijk sociaal-democratisch mi
lieu. Hij werkte onder meer aan de Grote Spectrum Encyclopedie en voor het weekblad de Haagse Post. Hij
is nu 'editor van beleidsteksten en trendanalist' en schrijft onder meer voor NRC Handelsblad. Hij heeft in de
roerige jaren zestig, toen Nederland cultureel op de schop ging "niet aan de weg getimmerd. Ik studeerde
toen in Amsterdam, maar deed gewoon tentamens. In het bezette Maagdenhuis, het bestuurscentrum van
de Amsterdamse universiteit, ben ik wel geweest, als bezoeker."
Jos van der Lans (1954, Den Haag) studeerde cultuur- en godsdienstpsychologie in Nijmegen en is van
katholieke huize. Hij was redacteur van een reeks tijdschriften en redacteur van de Forum-pagina van de
Volkskrant en werkt nu voor onder meer het weekblad De Groene Amsterdammer. Hij was te jong om de
jaren zestig bewust beleefd te hebben, maar"kreeg op de middelbare school via een leerlingenparlement
en zo wel te maken met de verworvenheden van die periode."
Een redactiecommissie met hoogleraren geschiedenis en vertegenwoordigers van de Rabobank bege
leidde het schrijfproject. Deze redactiecommissie trad op als kwaliteitsbewaker en als waakhond voor de
redactionele onafhankelijkheid van de auteurs,"want we wilden natuurlijk redactioneel onafhankelijk ons
werk kunnen doen." De auteurs hebben wel kunnen profiteren van de meedenkende en meelezende redac-
tiecommissie."Zo is er ons terecht van de kant van de Rabobank op gewezen dat we een te stadse oriëntatie
hadden, te weinig oog dus voor de stormachtige ontwikkelingen die zich deze eeuw in de agrarische sector
hebben voltrokken. Dat hebben we ons aangetrokken',' aldus Van der Lans. "Ze hadden gelijk"
Aan professor Blom uit de redactiecommissie danken ze de medewerking van twee net afgestudeerde
historici: Mischa van de Woestijne en Mila Ernst."Daar hebben we veel aan gehad."
Vuijsje (l) en Van der Lans
hele twintigste eeuw
rijk. Voor Van der
Lans staat in ieder
geval vast "dat de Ne
derlanders al die jaren
Europees kampioen
sparen zijn geweest,
misschien wel wereld
kampioen."
na de crisis was er een nieuw elan. Er
was sprake van een golf omhoog en
daar moest geld voor zijn. Het coöpe
ratieve banksysteem in de agrarische
wereld ontstond op die vruchtbare
bodem." Elke sector van de economie
had zijn eigen bank. Je had bijvoor
beeld textielbanken, landbouwban-
ken, middenstandsbanken en handels
banken.
Crisisjaren p>e coöperatieve banken
kregen al vrij snel na hun oprichting
te maken met een forse economische
crisis. De crisis van de jaren dertig.
Het beeld dat van die crisisjaren be
staat, behoeft volgens Vuijsje en Van
der Lans enige correctie: "Het idee
dat toen niemand geld had en ieder
een in armoede was gedompeld, klopt
niet. Natuurlijk was er armoede en
werkloosheid, maar voor de meerder
heid van het volk viel het wel mee. De
sociale voorzieningen waren toen al -
vergeleken met het buitenland - niet
eens zo slecht." Nederland was de ge-
Behalve geld- en
bankwezen komen
ook zaken als de snel
le technologische ont
wikkelingen, de ont
zuiling, de veranderde
plaats van het geloof,
de vrijere opvattingen over sexualiteit
en de schaalvergroting in het boeren
bedrijf aan bod. Steeds met het accent
op hoe gewone Nederlanders die ver
anderingen hebben beleefd en erva
ren. Van der Lans onderstreept nog
eens dat hij en zijn collega Vuijsje een
boek hebben willen schrijven "in een
vlotte journalistieke stijl, maar tegelij
kertijd hebben gestreefd naar een in
formatief overzicht van het dagelijks
leven in Nederland in de voorbije
eeuw: met een hoge mate van herken
baarheid."
In deze opzet paste ook een thema
als de geschiedenis van zoiets alle
daags als de Hollandse huiselijkheid.
Zo wordt beschreven hoeveel moeite
het de meubelindustrie gekost heeft de
Nederlander te bewegen zijn tafel van
het midden van de kamer naar elders
DAGEtirmcriT
MET EEft
HUURPRIJS voo. ELECTRISCHE BOILER
NOORDHOLLANO TE BLOEMENDAAL
