Bankwezen was
doodziek
Ju)
tanga
Mara
twaalf uur was het nog niet klaar. En
om drie uur nog niet. Je moet er echt
met je neus bovenop zitten." Uitein
delijk komt het allemaal netjes op zijn
pootjes terecht en met gevoel voor
historie vraagt Van der Salm mij de
ondertekening op foto en video vast
te leggen. Bij de uitbetaling, even later
beneden aan het loket, kijkt het hele
personeel - veertien man sterk - van
een afstandje toe hoe de veertig mil
joen shilling van eigenaar veranderen.
Op het gezicht van Van der Salm staat
al die tijd een glimlach te lezen. Ein
delijk, lijkt hij te zeggen, eindelijk!
Onderweg naar de golfbaan gaat
de stropdas af, de airco aan en een
hand door het haar. "Een chaotische
dag", vat Van der Salm samen. "In
het begin irriteerde me zoiets behoor
lijk maar nu vind ik het normaal. Er
staat ook zoveel tegenover. De harte
lijkheid van de mensen, de dankbaar
heid, het land zelf niet te vergeten met
zijn prachtige wildparken. En het is
natuurlijk verdomd leuk als die toko
gaat lopen. Mochten mijn vrouw en
ik besluiten ons contract na juni niet
te verlengen, dan is het hoe dan ook
met pijn in het hart dat ik afscheid
neem."
Van der Salm kijkt glimlachend toe hoe een
vertegenwoordiger van de Vuasu de net bij KCB
verworven lening natelt.
De beloning voor zijn inspanningen
die dag krijgt Van der Salm als hij,
een biertje in de hand, even over de
golfbaan dwaalt.
Ineens hoor ik een kreet achter me:
daar staat hij, de boerenzoon uit Hol
land die weigerde op zijn vijftigste
aan zijn pensioen te gaan denken, de
armen wijdgespreid. "Regen", roept
wee grote banken failliet verklaard, een derde min of
meer onder curatele van de Wereldbank en een aantal
andere ook in de problemen. Ziedaar de situatie waarin
het Tanzaniaanse bankwezen verzeild was geraakt na
jaren van staatsbemoeienis met de financiële instellingen.
Het niet of slecht terugbetalen van leningen, corruptie,
fraude en diefstal behoorden tot de dagelijkse praktijk.
Een lening kwam slechts tot stand als je steekpenningen
betaalde. En dat kon aardig oplopen: tot 20 procent van
het te lenen bedrag. Niet verwonderlijk dus dat het uitein
delijk helemaal mis ging met de banken die bovendien het
vertrouwen van de markt volledig verloren.
Inmiddels is het bajikwezen in navolging van de rest
van de economie geliberaliseerd maar daarmee is het ver
trouwen van de cliëntele nog niet terug. Het herstel van
dat vertrouwen ziet Sjef van der Salm als een eerste taak
voor de Kilimanjaro Cooperative Bank (KCB). Dat kan
echter alleen als de plaatselijke vertegenwoordigers van de
KCB, de savings- and creditsocieties, over voldoende ge
kwalificeerde bestuursleden en personeel beschikken. Het
zoeken is nu naar de financiële middelen om de noodzake
lijke trainingen te geven, middelen die de KCB zelf niet
heeft.
Verder vindt Van der Salm het van het grootste belang
dat de koffieboeren de KCB als hun bank gaan beschou
wen en in vervolg daarop hun tegoeden daar onderbren
gen. Niet alleen lopen ze dan niet langer het risico met de
staatsbanken ten onder te gaan maar ook verhogen ze de
slagkracht van de KCB.
Een ander probleem is de zwakke positie van de KNCU
en de Vuasu, de koffiecoöperaties in de regio en mede-ei
genaars van de KCB. Door de liberalisering van de econo
mie mogen tegenwoordig ook private buyers de koffie op
kopen en zij blijken in alle opzichten een sterkere partij
dan de coöperaties. Als gevolg daarvan dreigen deze van
de markt te worden gedrukt, een situatie die op termijn
ook gevolgen zou kunnen hebben voor de KCB.
Willen KNCU en Vuasu hun concurrentiekracht her
winnen, dan is een kapitaalinjectie van minstens zes mil
joen US dollar nodig of anders een 'zachte' lening voor
hetzelfde bedrag maar tegen westerse rente en niet, zoals
bij de Tanzaniaanse staatsbank, tegen 48 procent. Ook
hier geldt weer de vraag: waar moet het geld vandaan
komen.
hij, "regen!
