'Het hoge werktempo gaat
zo langzamerhand ten
koste van de kwaliteit;
mensen laten steken vallen'
zij komen door het hoge werktempo
al snel in de knel. Natuurlijk is er
soms vaart nodig en die kan iemand
met visie en minder oog voor details
soms prima inbrengen. Maar in plaats
van dat er waardering over en weer
is, zie je dat dat tot ongezonde span
ningen leidt."
Spanningsveld Qok |let spanningsveld
tussen werk en privé en tussen be
scheidenheidheid en pro-actief wer
ken kunnen de druk bij de medewer
ker vergroten. "Een adviseur die van
nature bescheiden is en pro-actief
klanten moet benaderen, kan heel erg
bezig zijn met de vraag of de klant
het wel accepteert. Het zijn steeds
kleine stukjes die bij elkaar opgeteld
de werkdruk verhogen, maar de gren-
Shida van der Burg (Arbodienst Team Zuid)
zen zijn bereikt. Een nieuw woord
dat ik de laatste tijd tegenkom is 'in
formatiestress'. Mensen zeggen dat ze
door het bijhouden van vakliteratuur,
de informatie die binnen de Rabo-
bankorganisatie wordt verspreid, tele
foon, televisie, mailbox niet meer aan
bezinning toekomen. Uit alle signalen
leid ik af dat de werkdruk ongezond
begint te worden."
Werkdruk geeft een gevarieerd
scala aan reacties bij mensen. Op de
korte termijn treden er lichamelijke
effecten op, zoals een hogere hartfre-
quentie en bloeddruk, emotionele re
acties, zoals angst, spanning, woede
of ontevredenheid, en gedrag, bij
voorbeeld geïrriteerdheid, agressivi
teit, fouten maken, vluchtgedrag en
een toenemend alcoholgebruik. De
klachten waarmee mensen als gevolg
van ongezonde spanning op het
spreekuur komen bij de Arbodienst
kunnen zowel lichamelijk als geeste
lijk van aard zijn.
Gerda Verpoorte is bedrijfsarts en
regiomanager bij Team West van de
Arbodienst. "Mensen melden zich ge
makkelijker met migraine, nek- en
rugpijn en maagklachten. Dat is meer
geaccepteerd, psychische klachten
worden meer gezien als teken van
zwakte, terwijl dat niets anders bete
kent dan dat mensen langdurig onder
spanning hebben gestaan. Als iemand
op het spreekuur komt vraag ik ook
of ze plezier in hun werk hebben,
welke taken ze moeten uitvoeren en
de uren die ze werken. Ik kijk niet al
leen naar de lichamelijke kant van de
zaak."
Fluctuaties prank yan der Graaf is hy_
potheekadviseur bij de Rabobank
Woudenberg en heeft een arbeidsover
eenkomst van 36 uur. "De werkdruk
is duidelijk toegenomen, omdat je
hetzelfde werk nu toch in 36 uur
doet." De Rabobank Woudenberg
doet onderzoek naar de toegenomen
werkdruk als gevolg van de invoering
van de nieuwe CAO. Van der Graaf
ervaart geen onoverkomelijke proble
men met de flexibele werktijden.
"Het fluctueert heel sterk. De ene
week werk ik ongeveer 48 uur en de
andere week neem ik meer vrij en
werk ik ongeveer 25 uur. Dat wordt
mede door de markt bepaald. Ik moet
daardoor meer op langere termijn
plannen. Dat vind ik heel prettig,
maar doordat ik niet zoveel meer op
de bank ben, of op ongeregelde tij
den, kost het extra energie om met
collega's af te stemmen waar ik ben.
Elke storing kost tijd. Ook het thuis
front laat wel van zich horen als ik
voor de derde keer in één week 's
avonds niet thuis ben."
Zowel Verpoorte als Van der Burg
vinden ziekteverzuim geen goede indi
cator voor werkdruk. Verpoorte: "Bij
reorganisaties merk je dat juist in het
begin, wanneer de onzekerheid erg
groot is, weinig mensen zich ziek mel
den om vooral maar niets te missen
van het werk. Op het moment waar
op bekend is wie er boventallig zijn,
zie je een inhaalslag en melden men
sen zich massaal ziek." De Arbodienst
houdt een onderzoek naar de psycho
sociale arbeidsbelasting en de gevol
gen daarvan, werkstress. De uitge
breide vragenlijst is eind november
aan 5.300 managers en medewerkers
van 68 lokale banken, Rabobank Ne
derland en Rabofacet toegestuurd.
Met dit steekproefonderzoek wil de
arbodienst een referentiebestand op
bouwen, waarmee de gegevens van de
banken en afdelingen van Rabobank
Nederland bij toekomstig onderzoek
naar arbeidsbelasting en arbeidsbele
ving, kunnen worden vergeleken. De
algemene rapportage zal aan het
begin van de zomer klaar zijn.
Het voorlichtingsprogramma over
stress 'Gejaagd door de bank', maakt
deel uit van het algemene programma
'Gezond in de bank' van de Arbo
dienst. Het helpt managers en mede
werkers stress te bestrijden én te
voorkomen. Van der Burg: "Als me
dewerkers bij mij komen met klach
ten over stress, werkdruk of proble
men met collega's is, adviseer ik ze
vaak om dat op de bank te bespreken.
Maak een afspraak om te vertellen
dat je het druk hebt. Zorg ervoor dat
de druk minder groot wordt. Mensen
vinden het niet erg om hard te wer
ken, maar als ze teveel op hun bord
hebben, dan raken ze uit hun even
wicht. Ook als slechts één van de fac
toren wordt aangepakt is de druk al
minder groot en kunnen mensen weer
beter functioneren. Te weinig werk
druk vinden de meesten ook helemaal
niet prettig. Het gaat om dat even
wicht."
De in dit artikel gebruikte landelijke cijfers zijn af
komstig uit het artikel 'Trends in Werkdruk' van I.L.D.
Houtman en W.E. Hoogendoorn, dat verschenen is in
Arbomagazine jaargang 12,nummer 2,april 1996.
