'Spelen met taal mag zolang je goed spel
zonder meer
met eenderde
ingekort wor
den door dit
soort langdra
dige, dubbele
formuleringen
te verwijderen.
Dat scheelt
ook een derde
van de leestijd
en dat levert een enorme tijdsbespa
ring op.'
Verschilt de Rabobank in dit
standpunt van andere organisaties
omdat zij een coöperatie is?, vraagt
eindredacteur Peter Sluis van de Ra-
bokrant zich af. De voormalige jour
nalist van het Haarlems Dagblad
denkt van niet.
Sluis: 'Je probeert om niet vanuit
een ivoren toren tot de mensen te
spreken, maar op hetzelfde taalniveau
met begrijpelijke zinnen en korte
woorden. Zodra wij ingewikkelde
constructies tegenkomen, proberen
wij die te vervangen door allerdaagse
woorden. Mensen verzinnen vaak on
nodig moeilijke woorden. Voor 'te
vens' kan je net zo goed 'ook' schrij
ven. 'Implementeren' is ook zo'n uit
drukking. Dat betekent hetzelfde als
invoeren. Dat soort taalgebruik is ab
soluut niet PSD. Dat is interessant-
doenerij. In het algemeen wil ik zeg
gen dat we al te ingewikkeld taalge
bruik zoveel mogelijk moeten
beperken. Ik werk nog maar heel kort
in deze organisatie. Maar ikzelf vind
dat je waar ook ter wereld zo eenvou
dig mogelijk moet communiceren.'
Van den Beukel: 'Twee dingen
moet je scheiden. Het ene is duidelijk
taalgebruik dat is vanzelfsprekend
want daarop moeten de lezers kunnen
rekenen.En het andere is PSD in het
taalgebruik. De P is van persoonlijk
en de S van samenwerken. Dat bete
kent in de praktijk: Ik ken jou en we
doen het samen. Met de 'D' heb ik
meer problemen. De ander moet
daarop kunnen rekenen. PSD is niet
altijd vriendelijk. Als een bank zijn
klant voor de vijfde keer moet aan
manen om te betalen hoeft dat niet
vriendelijk te zijn maar wel duidelijk.
Zo iemand valt trouwens buiten de
doelgroep van PSD.'
Over ergernis gesproken. De over
heid heeft bepaald dat de nieuwe
spelling op 1 september 1997
Waarom zou je je nek breken over het
Groene Boekje? In de praktijk vallen de
gevolgen van de nieuwe spelling best mee,
relativeert Annelies Pauw, hoofd van de
sectie Taalbeheersing aan de School voor
de Journalistiek in Utrecht, onderdeel van
de Hogeschool Utrecht.
Pauw: 'Voor een grote organisatie is
bet beter om te volgen, omdat je er
nu eenmaal op aangekeken wordt als
je niet volgens de regels spelt. Het
gaat er meer om dat je bewust een
keuze maakt voor wat je wel en niet
doet. Dat houdt in dat je daar regels
over maakt en het bijvoorbeeld door
voert in je huisstijl. Hoewel de kritiek
op het systeem van de tussenletters -
n- en -s- terecht is, staat de commotie
niet in verhouding met de feiten. Er is
onderzocht hoe vaak een schrijver dit
soort problemen tegenkomt. Het
blijkt in de praktijk maar heel weinig
voor te komen. Je kunt ook niet zeg
gen dat de regels nu moeilijker toe te
passen zijn. Het was al complex. Er is
nu in ieder geval duidelijkheid ont
staan op het gebied van de c/k-spel-
ling. Gebruik van de voorkeurspelling
is voortaan verplicht, de toegestane
spelling is vervallen. Vervelend is wel
dat de naslagwerken, zoals de Dikke
van Dale en het Groene Boekje, ver
schillen en fouten bevatten.
'Een goed voorbeeld van zo'n sto
rende fout is de vervoeging van het
werkwoord stressen. Op pagina 843
van het Groene Boekje vind je de ver
voeging 'stressen, stres-te, ge-strest'.
De redactie van het Groene Boekje
heeft blijkbaar naar volledigheid ge
streefd, want op pagina 332 tref je
opnieuw het voltooid deelwoord van
het werkwoord stressen aan:
Ge-stresst. Twee keer raden wat een
schrijver daarvan wordt. Juist,
gestres(s)t!'
iv' 'Nieuw is, dat het Groene
Boekje voor het eerst vervoegingen voor
leenwerkwoorden geeft. Dat duidt op
een zekere acceptatie. Zo geven woor
den die we uit het Engels 'lenen', angli
cismen, nogal eens problemen. Hoe
schrijf je bijvoorbeeld 'geupdeet'? Geüp-
datet dus! Het is niet nieuw dat mensen
moeite hebben met leenwoorden. Nog
niet zo lang geleden maakten taalpuris
ten zich bijzonder druk om germanis
men. Dat zijn woorden die we uit het
Duits lenen. Standpunten daarover wor
den nu meer gerelativeerd. Bovendien is
een groot deel van die woorden volledig
ingeburgerd. Wie zou een woord als
'aanhangwagen' nog herkennen als
Duits leenwoord?'
Volgens Pauw zijn tegen
woordig de anglicismen en amerikanis
men sterk in opkomst. 'Computer- en
managementtaal staan er bol van. Het is
voor een 'account-manager' niet onge
woon om te worden uitgenodigd voor
een 'kick-off' of een 'brainstormsessie'.
Bovendien zullen veel medewerkers van
de Rabobank in hun vrije tijd wel eens
hebben gebingood of gerugbyd, 't Is
even wennen, maar taal leeft. Je mag
met taal spelen zolang je maar goed
■vancüXzdz wncjj&ée ■van<rj3<iée
bHUUT GROOT GROOT
WOORDENBOEK WOORDENBOEK WOORDENBOEK
OER DER DER
NED?.LJ?IDSE NEOERUNDSE NEDERLANDSE
TAAL TAAI TAAI
