CPB voert suikerklontjes
na lepel levertraan
Geen cadeautjes op Prinsjesdag
Laks bedrijfs
leven niet
geïnteresseerd
in euro
Deze september UpDate kijkt terug op de afgelopen maand. Belangrijke gebeurtenissen in en om de Rabobank.
10 Q.c?5aJ-DQ_c?al
(G S, (Q O 73
Europese valutakoersen stabiel met harde
gulden en D-mark
Koersen van de stabielste munten van de Europese Unie
ten opzichte van de gulden.
Franse frank Belgische frank Oostenrijkse shilling
Duitse mark Ierse pond Nederlandse gulden
De Nederlandse gulden is lange tijd de sterkste munt in het Europees Monetair Stelsel geweest. De
Spaanse peseta nam deze koppositie begin dit jaar over. De wisselkoersen van de valuta in de
kopgroep van de Europese Unie vertoonden de laatste twee jaar een hoge mate van stabiliteit. De
koersen van de Franse franc en het Ierse pond fluctueerden wat meer. Maar sinds begin dit jaar is
hierin enige verbetering merkbaar. Dit is een gunstig signaal voor de vorming van de Europese en
Monetaire Unie (EMU) in 1999. Want de landen in de Europese Unie die meedoen aan de EMU, zullen
de wisselkoersen van hun nationale valuta dan onherroepelijk aan elkaar vastklinken en overgaan op
één gemeenschappelijke munt, de euro.
Op Prinsjesdag kan de minis
ter van Financiën voor Sin
terklaas spelen. Als blijkt dat er
nog wat geld in de schatkist is
achtergebleven kan hij zich bij
het volk geliefd maken meteen
onaangekondigde lastenverlich
ting of koopkrachtverbetering.
'Dat zit er dit jaar niet in', meent
Rikkert Scholten. Minister Zalm
presenteert dinsdag 17 septem
ber de Rijksbegroting voor het
volgende jaar aan deTweede
Kamer.
'In april lichtte Zalm al een tipje
van de begrotingssluier op. Op dat
moment komt in de traditionele
Voorjaarsnota de uitgavenkant
van de begroting ter sprake. Nor
maliter probeert het kabinet drei
gende begrotingsproblemen dan
alvast op te lossen. Bij meevallen
de economische vooruitzichten
kan het dan later in het jaar im
mers nog de zogenoemde 'koop
krachtcadeautjes' uitdelen, wan
neer in de zomer de belastingen
en sociale premies worden vast
gesteld.
Ook dit jaar volgde het kabinet dit
scenario en tot voor kort zelfs met
groot succes. Dankzij het hanteren
van zuinige normen wist het ka
binet de begrote uitgaven voor
1997 gemakkelijk in de hand te
houden. Er was zelfs extra geld
beschikbaar om onder meer de
veiligheid op straat te vergroten.
Daarna verhoogde het
Centraal Planbureau (CPB)
zijn economische groei-
voorspellingen voor 1996
en kon een boekhoudkun
dig voorstel een ernstig te
kort bij de reserves van de
sociale fondsen groten
deels verhelpen. Het zag er
dan ook naar uit, dat mi
nister Zalm op Prinsjesdag
wat leuke cadeaus in zijn
koffertje zou kunnen meebren
gen.
Helaas dreigde het CPB op het
laatste moment toch nog roet in
het eten te gooien. Het bureau
becijferde namelijk, dat de tekor
ten bij de belastingen en de so
ciale fondsen veel sterker zijn op
gelopen dan enkele maanden ge
leden nog werd voorzien.
Hierdoor is het kabinet voor een
dilemma komen te staan. Een
snelle aanvulling van deze tekor
ten leidt tot een gemiddeld koop
krachtverlies van bijna 2% en dat
is moeilijk te verkopen in een pe
riode van aantrekkende groei. Het
kabinet kan ook de koopkracht op
peil houden. Maar dat kost miljar
den guldens, waardoor het begro
tingstekort minder snel zou
dalen. Op de achtergrond van dit
dilemma speelt nadrukkelijk mee,
dat de begroting voor 1997 voor
een belangrijk deel bepaalt of Ne
derland straks tot de kopgroep
van de Economische en Monetai
re Unie (EMU) kan gaan behoren.
Hiertoe moet het begrotingste
kort worden beperkt tot maxi
maal 3% van het bruto binnen
lands produkt (BBR was 4% in
1995) en moet de overheids
schuld als percentage van het BBP
fors gaan dalen.
Dit betekent dat de Koningin op
Prinsjesdag waarschijnlijk op
nieuw een moeilijke boodschap
zal moeten brengen. Ondanks de
aantrekkende groei en-
de goede beheersing
van de overheidsuit
gaven moeten we al
lemaal toch nog wat
inleveren om snel aan
de EMU te kunnen
deelnemen en om
binnenkort niet met
een nog grotere las
tenstijging te worden
geconfronteerd. Zolang
de sociale premies te
laag blijven, lopen de
fondstekorten name
lijk ieder jaar verder op en wordt
de pijn voor de toekomst alleen
maar groter. Het behouden van de
huidige koopkracht zal daardoor
vooral afhangen van individuele
loonstijgingen., want er liggen dit
jaar waarschijnlijk weinig ca
deautjes in de achterbak van de
gouden koets.'
De Rabobank zet flink wat vaart achter de
voorbereiding op de overgang van gulden
naar euro. Het Nederlands bedrijfsleven kruipt er
achteraan met de snelheid van een slak. Sterker
nog, bedrijven houden nauwelijks rekening met
de gevolgen van de invoering van de euro. Dat
blijkt uit de resultaten van een onderzoek van
het NIPO. Circa 85 procent van de ondervraagde
ondernemingen zegt 'nog geen moment'over
de omschakeling te hebben nagedacht. Slechts
vijftien procent heeft er dus wel over nagedacht.
En daarvan werkt nog maar negen procent aan
een concreet'europlan'. Daarmee doelt het NIPO
op de aanpassing van drukwerk, boekhouding,
software of het betalingsverkeer met het bui
tenland. De overheid wacht nog met een lande
lijke voorlichtingscampagne. Het bankwezen
loopt voorop met de voorbereiding van haar
particuliere klanten en bedrijfsrelaties op de
EMU en de euro.
Het Centraal Plan Bureau (CPB) maakte zich in augustus met haar rooskleurige berichten ge
liefd bij de Nederlanders. Dat was hard nodig, want eerder meldde het CPB een fikse financiële
tegenvaller. De burgers zouden een groter deel van het inkomen moeten afdragen aan de over
heid wegens een onvoorzien tekort aan belasting- en premieinkomsten. Gelukkig kwam het
CPB later met positiever nieuws. Zo voorspelde het voor 1997 een groei van het aantal nieuwe
banen met 101.000. De krapte op de arbeidsmarkt zal hierdoor verder toenemen. Door de toe
nemende schaarste aan gekwalificeerd personeel zullen de CAO-lonen naar verwachting met
2,5 procent stijgen, in plaats van de eerder voorspelde 1,7 procent. Als slagroom op de aardbei
kan daardoor volgens het Planbureau de koopkracht volgend jaar op peil blijven.