2
4
IWat levert de Economische en Monetaire
Unie (EMU) ons nu eigenlijk op?
In februari 1992 werd met de ondertekening van het Verdrag
van Maastricht een nieuwe fase ingeluid van het in de jaren vijf
tig begonnen proces van Europese eenwording. Besloten werd de
bestaande samenwerking tussen de lidstaten van de Europese
Gemeenschap verder te versterken. Daartoe werd de Europese
Unie opgericht. Het verdrag voorziet behalve in een gemeen
schappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid en nauwere samen
werking op tal van andere terreinen ook in de vorming van een
Economische en Monetaire Unie (EMU); met als einddoel de
invoering van één gemeenschappelijke Europese munt.
Van de gemeenschappelijk markt met één munt (de euro) worden
voordelen verwacht die op het eerste gezicht misschien niet zo
duidelijk zijn. Naast voordelen op het gebied van toenemende
onderlinge handel, economische groei en dus werkgelegenheid
levert de samenwerking ook voordeel op door het verdwijnen
van wisselkoersonzekerheid. Als de nationale munten namelijk
ophouden te bestaan, verdwijnen hun onderlinge wisselkoersen
en daarmee ook de bijbehorende onzekerheid en risico's.
Hierdoor kunnen de opbrengsten op grensoverschrijdende inves
teringen en contracten binnen de groep landen die de euro gaat
invoeren beter worden ingeschat. Bovendien worden door een
gemeenschappelijke munt alle deelnemende landen gedwongen
de inflatie laag te houden. Lage inflatie is natuurlijk positief
voor de koopkracht van bijvoorbeeld lonen, pensioenen en
sociale uitkeringen. Vanuit wereldperspectief zal de concurrentie
positie van Europa verbeteren door de combinatie van markt èn
munt.
Mm Welke landen zullen erbij zijn
Waarschijnlijk heeft u al het een en ander gehoord over de zoge
noemde 'convergentiecriteria' uit het Verdrag van Maastricht.
Aan de hand van deze maatstaven wordt begin 1998 beoordeeld
welke landen mee mogen doen aan de EMU. Om te slagen voor
dit 'examen' moeten landen ervoor zorgen dat onder andere hun
inflatie, overheidsschuld en overheidstekort niet te hoog zijn. Als
de 15 EU-lidstaten aan deze criteria getoetst worden, kan de vol
gende verwachting worden uitgesproken: Luxemburg slaagt in
ieder geval. Verder zouden Duitsland, Frankrijk, België,
Nederland, Ierland, Oostenrijk en wellicht Finland, met de nodi
ge inspanning, als eerste tot vorming van de muntunie kunnen
overgaan. Denemarken en het Verenigd Koninkrijk nemen wat
dit betreft een bijzondere positie in; ook al zouden zij aan alle
criteria voldoen, zij mogen tegen die tijd zelf beslissen of ze mee
willen doen en dat is in beide gevallen nog maar de vraag.
De landen die in eerste instantie niet meedoen, zullen er naar
verwachting naar blijven streven om op afzienbare termijn als
nog toe te treden.
3 Wanneer kan ik de euro in mijn
portemonnee verwachten7
De Europese regeringsleiders hebben besloten dat de monetaire
unie in 1999 van start zal gaan. Dat is ook het tijdstip waarop
de euro zal ontstaan. Particulieren zullen er dan waarschijnlijk
nog niet veel van merken, omdat de euro de eerste jaren voorna
melijk gebruikt gaat worden voor girale transacties tussen ban
ken en overheden onderling. Misschien dat er voor particulieren
in deze periode al wel verschillende leen-, spaar- of beleggings-
produkten in euro's op de markt komen, maar in ieder geval
kunt u gewoon in guldens blijven betalen. Benadrukt wordt, dat
niemand in deze periode verplicht of verboden kan worden
euro's te gebruiken. Pas als na drie jaar voldoende euromunten
en -biljetten zijn geproduceerd, wordt de euro volledig geïntro
duceerd. Vanaf dat moment kunt u guldens omwisselen in euro's
en hiermee betalen in Nederland èn de rest van het euro-gebied.
Voor deze omwisseling is het eerste halfjaar van het jaar 2002
gereserveerd. Tijdens deze zes maanden kunt u met zowel gul
dens als euro's betalen. Deze periode is ook bedoeld om aan de
waardeverhouding tussen gulden en euro te wennen, net zoals u
nu tijdens een buitenlandse vakantie moet wennen aan de afwij
kende prijsstelling.
1 Hoeveel wordt de nieuwe munt waard?
De waarde van de euro ten opzichte van de gulden is afhankelijk
van de koers van de huidige ECU op 1 januari 1999. De koers-
verhouding tussen beide zal dan 1 op 1 zijn. Hoewel de waarde
van de ECU nog kan veranderen, is de huidige waarde van ruim 2
gulden per euro waarschijnlijk een aardige indicatie, al is het waar
schijnlijk dat de uiteindelijke koers nog wat lager zal uitvallen.
5 Hoe gaat de euro eruit zien
Ook het uiterlijk van de euro is nog onbekend; hiervoor is een
ontwerpwedstrijd uitgeschreven. Wel is inmiddels besloten dat
op elk bankbiljet en iedere munt een nationaal kenmerk zal
komen. Voor Nederland zou u bijvoorbeeld kunnen denken aan
