Aanpakken werkstress
vooral taak managers
'Arboprobleem nr 1' te lijf
Algemeen
'Stress wordt vaak gebagatelliseerd.
Maar het probleem moet zeker niet
onderschat worden.'
Meer oorzaken
Niet alleen werkdruk is een
bron voor werkstress, zegt
Van den Wollenberg na-
stress." Medewerkers zelf
moeten zorgen voor vol
doende balans. "Ze moeten
hun eigen grenzen kennen
Vier van de tien werknemers vinden de werkdruk te hoog,
aldus een recent FNV-onderzoek. Ook veel Rabobank-
medewerkers menen dat ze te veel werk hebben. Werkdruk
is een van de belangrijkste oorzaken voor werkstress, op
haar beurt de grootste veroorzaker van ziekteverzuim en
WAO-instroom. Tijd voor een adequate aanpak, vindt Els
van den Wollenberg van de Arbodienst.
Dat de werkdruk de
afgelopen jaren
toegenomen is,
vindt ze niet verwonderlijk.
Oorzaken zijn onder meer
fusies en reorganisaties, de
36-urige werkweek, onder
bezetting door krapte op de
arbeidsmarkt en studeren
zonder vermindering van
werk. "Bij veel mensen
staat de boog continu ge
spannen. Op zich is span
ning gezond. Om te preste
ren heb je het juist nodig.
Een probleem wordt het als
spanning te lang aanhoudt.
Dan put je jezelf uit." De
gevolgen kunnen beginnen
met slaapproblemen, ver
moeidheid bij het opstaan,
gehaast werken en minder
werkplezier, variërend tot
hoofdpijn, nek- en rugklach
ten en een hoge bloeddruk.
Bij lokale banken zijn
vooral commerciële men
sen potentiële kandidaten
voor werkstress als gevolg
van hoge werkdruk. "Ze
werken op onregelmatige
tijden, kennen hoge targets
en moeten veel opleidingen
volgen. Bovendien vinden
sommige adviseurs dat ze
weinig verdienen ten op
zichte van collega's in an
dere functies." Ze ver
volgt: "Of werkdruk tot
problemen leidt, is afhan
kelijk van de mogelijkhe
den die mensen hebben de
werkdruk te regelen.
Hebben ze inspraak in het
werkaanbod, kunnen ze
het werk verdelen en zelf
standig plannen?"
drukkelijk. "Werkstress ont- en die bewaken door keuzes
staat als iemand niet kan te maken, op tijd nee te
voldoen aan de eisen die de
omgeving stelt, maar ook
als er te weinig beroep op
iemands kwaliteiten wordt
gedaan of ambities niet re
aliseerbaar zijn. Of als men
sen investeren in hun werk
zeggen en te zorgen voor
voldoende ontspanning na
inspanning."
Volgend jaar houdt de
Arbodienst workshops die
managers handvatten aan-
Els van den Wollenberg: 'Ik hoor wel eens: we hebben het te druk
om de werkdruk aan te pakken.'
en daarvoor onvoldoende
terugkrijgen. Geen extra be
loning, geen waardering of
geen ontplooiingsmogelijk
heden."
Vooral managers moeten
werkstress aanpakken,
vindt Van den Wollenberg.
"Enerzijds moeten ze stress
herkennen en bespreekbaar
maken, anderzijds moeten
ze het beleidsmatig oppak
ken als een management-
vraagstuk. Een goed perso
neelsontwikkelingsbeleid
en aandacht voor mede
werkers vormen de basis
voor preventie van werk-
Arboprobleem nummer één, noemt manager Gerard
van der Heiden van Rabofacet Spectrum werkstress.
Voornamelijk door een hoge werkdruk. Met een werk
stressprogramma gaat Spectrum het gevaar te lijf, uit
zorg voor de kostbare medewerker.
Spectrum is het advies
bureau van de
Rabobankorganisatie
met 250 vaste medewerkers
en nog eens eenzelfde aantal
externe krachten. Van der
Heiden: "Als adviesbureau
ben je klant- en opdracht
gedreven. Dat betekent con
tinu werken met deadlines
en geen nee zeggen tegen
klanten." Van de 250 eigen
mensen loopt tien procent
regelmatig op de tenen,
schat Van der Heiden voor
zichtig. "Je merkt dat aan
de boordevolle agenda's en
de zich opstapelende vakan
tiedagen. Vaak zie je het ook
in gedragsveranderingen,
bijvoorbeeld geïrriteerd
heid."
Spectrum begon het werk
stressprogramma in juli,
toen het management zijn
eigen fysieke grenzen ver
kende. "Het programma
kan alleen slagen als het
management de problemen
onderkent en erin wil in
vesteren. Belangrijk is ook
dat je het bespreekbaar
maakt. Anders hollen mede
werkers gewoon door." De
afdelingshoofden doorliepen
in september hetzelfde
programma. Vervolgens on
dergingen bijna 200 mede
werkers vrijwillig een onder
zoek naar hun fysieke en
geestelijke gesteldheid.
Iedereen kreeg een persoon
lijk gezondheidsadvies.
De fysieke gesteldheid bleek
redelijk goed. Van der
Heiden: "De geestelijke ge
zondheid staat zwaarder
onder druk: 44% vindt het
werktempo hoog. Nu gaat
dat nog goed, het is een
jonge club. Maar fysieke
problemen komen vanzelf
als je continu op je tenen
loopt." Oplossingen liggen
in het herverdelen van
werk, het in
huren van
personeel of
nee zeggen
tegen nieuwe
klussen.
"Vaak helpt
meer aan
dacht van het
management
voor de mens
achter de me-
reikt om werkstress te her
kennen en aan te pakken.
Van den Wollenberg:
"Stress wordt vaak gebaga
telliseerd. Ik hoor wel eens:
we hebben het te druk om
de werkdruk aan te pakken.
Maar de consequenties
moeten niet onderschat
worden."
Jan de Waard, directeur
Rabobank Walcheren-Zuid en
voorzitter van de Vereniging
van Directeuren van
Ra bobanken: "Illustratief is de
mening van een ex-directeur van
een grote beursgenoteerde onder-
Rabokrant Extra
neming: 'Jullie zijn volwassen ge
worden en nu ook echt een bank
voor het midden- en kleinbedrijf',
zei hij laatst ongevraagd tegen mij.
Ik vind dat de veranderingsbereid
heid van zowel directeuren als me
dewerkers is toegenomen. Bij mijn
eigen bank zijn zaken verschoven
naar de segmenten, zoals het per-
soneelsgebeuren en het initiëren
van seminars, acties, open dagen
en dergelijke. Wel steek ik meer tijd
in de coördinatie. De muurtjes tus
sen de segmenten mogen niet te
hoog worden.
dewerker al." Het pro
gramma loopt verder met
stressbewustwordingsdagen.
Daarin gaan de medewer
kers op zoek naar de stress
bronnen. "Behalve werk
druk zijn er legio andere
bronnen. Bijvoorbeeld het
gedrag van een collega. Het
in kaart brengen en het aan
pakken van die bronnen is
de volgende stap."
15