Water: bedreiging of nieuwe kans?
'Water kritieke succesfactor
bij productie van voedsel'
Bedrijven Advies
Zelfs Sinterklaas had er last van. Om zijn voeten droog te hou
den droeg de Goedheiligman bij aankomst in ons land noodge
dwongen rubberlaarzen. Nederland werd er onlangs weer na
drukkelijk aan herinnerd wat de term Lage Landen betekent.
En dat de strijd tegen het water een eeuwigdurende is.
Agrarisch Manager Arie van der Spek:
Menig Rabobank-
bestuurder heeft
een nevenfunctie
in het waterbeheer, bijvoor
beeld bij Waterschappen.
Ook binnen de Stafgroep
Duurzame Ontwikkeling is
kennis over water aanwezig.
Manager Water Jean-Pierre
Sweerts: "Water is een
maatschappelijk vraagstuk.
Als coöperatieve financiële
dienstverlener willen we
graag een bijdrage aan
ideeën voor oplossingen le
veren. Onze wortels liggen
per slot van rekening op het
platteland."
Bij de overheid spelen 'wa
tervraagstukken' steeds
vaker een leidende rol op
terreinen als Ruimtelijke
Ordening en Plattelands
ontwikkeling. Deze vraag
stukken -wateroverlast,
waterschaarste en water-
kwaliteit- kunnen heel goed
in samenhang en in nauw
overleg met betrokkenen
worden opgelost. Vaak zijn
die betrokkenen Rabobank-
leden en -klanten.
Om wateroverlast tegen te
gaan, zal het bijvoorbeeld
nodig zijn om rivieren meer
ruimte te geven. Daarnaast
is mogelijk extra berging
nodig in verschillende pol
dergebieden voor het opvan
gen van hevige regen. In
beide gevallen bieden veilig
heidsmaatregelen ook kan
sen voor natuurontwikke
ling. Bij de selectie van
plaatsen voor deze berging
is het verstandig om te kie
zen voor locaties waar, op
termijn, geen vitale land
bouw mogelijk is.
Het verbeteren van de wa
terkwaliteit en het voorko
men van waterschaarste
vraagt betrokkenheid en ini
tiatieven van boeren, water
schappen, consumenten en
natuurorganisaties. Sweerts:
"Dat betekent veranderin
gen en vernieuwingen die
misschien niet voor alle par
tijen even leuk zijn, maar
een bedreiging kan ook een
nieuwe kans betekenen."
Hij noemt als voorbeeld de
stijgende vraag naar biolo
gisch geteelde producten. In
gebieden waar de landbouw
momenteel de waterkwali
teit negatief beïnvloedt, of
zelfs verdroging veroor
zaakt, kan juist biologische
productie bijdragen aan ver
betering van de omgeving.
"Lokale banken kunnen
door de kennis van hun
werkgebied heel direct bij
dragen aan de totstandko
ming van dergelijke duurza
me oplossingen", zegt
Sweerts.
Voor watervoorziening, wa
terzuivering, de beperking
van watergebruik en irrigatie
is geld nodig. Bedrijven en
overheid investeren steeds
Met een vinger in de dijk voorkwam Hansje Brinker dat de stad
Haarlem onder water liep.
meer op duurzame wijze. Ze
kunnen daarbij vaak gebruik
maken van groene financie
ring, een fiscale en bancaire
constructie, waardoor de
kosten sterk kunnen worden
beperkt. Momenteel ver-
De elementen zijn niet te temmen. Dat bleek deze herfst,
toen grote delen van Nederland blank kwamen te staan
en menig agrariër noodgedwongen zijn landerijen inspec
teerde per boot in plaats van op de tractor. Paradoxaal
genoeg is water van goede kwaliteit echter schaars. Over
de macht van water en de agrarische sector.
droogteschade. Dit kost de
boeren naar schatting jaar
lijks ƒ300 miljoen.
Beregenen is goedkoper:
370,- per hectare. Hieraan
kleeft echter één groot na
deel: het is funest voor het
grondwaterpeil.
"Water is de belangrijkste
kritieke succesfactor bij de
productie van voedsel.
Alleen al daarom hoort het
hoog op de agenda te staan
van iedere agrarisch onder
nemer", zegt Agrarisch
Manager Arie van der Spek.
Want schoon water is niet
langer vanzelfsprekend.
Ondanks de hoeveelheid
regen die jaarlijks naar be
neden valt. Van der Spek:
Luctor et emergo: ik
worstel en kom
boven. Eeuwenlang
was dit het adagium van het
Nederlandse volk en tot de
dag van vandaag is het wa-
tervraagstuk manifest, zij
het met een extra dimensie:
de kwaliteit. Vier decennia
intensieve landbouw, verste
delijking en industrialisering
hebben hun prijs. Sinds het
einde van de vijftiger jaren
is het grondwaterpeil een
kwart meter gedaald en op
de hoger gelegen zandgron
den zelfs meer dan een
meter. De gevolgen zijn
groot: drinkwater wordt
duurder, de natuur ver
droogt en de land- en tuin
bouw kampt regelmatig met De waterhuishouding is in bepaalde gebieden uiterst delicaat.
strekt de Rabobank bijvoor
beeld groene leningen aan
waterleidingbedrijven die
waterwinning, natuuront
wikkeling en gebruik van
wind- en zonne-energie com
bineren.
"Het is de kunst de water
huishouding zodanig te re
gelen dat boeren op precies
het goede moment beschik
ken over water van de goede
kwaliteit en in de juiste hoe
veelheden." Als voorbeeld
noemt hij de glastuinbouw.
"Hoewel waterregulering
voor een tuinder aanzienlijk
eenvoudiger is dan voor een
melkveehouder of akker
bouwer. De eerste produ
ceert immers onder glas, ter
wijl de anderen afhankelijk
zijn van de elementen."
Toch is Van der Spek ervan
overtuigd dat ook melkvee
houders en akkerbouwers
zich langzamerhand volop
bewust zijn van alle dimen
sies van het watervraagstuk.
"Water is natuurlijk zowel
kwalitatief als kwantitatief
belangrijk voor hun be
drijfsprocessen. In bepaalde
gebieden is de waterhuis
houding echter uiterst deli
caat. Hoe gaat een boer
daarmee om?" Het ant
woord daarop hoopt hij in
de loop van volgend jaar te
kunnen geven. Dan komt
een studie over water uit, in
samenwerking met Jean
Pierre Sweerts van de
Stafgroep Duurzame
Ontwikkelingen.
Rabokrant Extra
