'Maatschappij bepaalt
bestaansrecht van boer'
Roomser zijn dan
de Paus past niet
bij een bank'
Bedrijven Advies
De glazen kooi van de agrarische sector
Visie op duurzaamheid:
Boeren kunnen niet langer ruimte claimen. Die krijgen ze.
Maar alleen als ze er zorgvuldig mee omgaan, zegt
Agrarisch Manager Arie van der Spek. "De maatschappij
bepaalt het bestaansrecht van de boer." Een open dialoog
tussen stad en platteland moet dat bestaansrecht
veiligstellen.
Autonoom, geïso
leerd en gesloten.
Eeuwenlang vorm
den deze drie kenmerken het
wezen van de agrarische sec
tor. Geen stedeling bemoei
de zich met productiemetho
den, een enkele milieufreak
daargelaten. Het land was
het exclusieve domein van
de boer en de stad het pol
derequivalent van Sodom en
Gomorra. Van kennis over
en contact met elkaar was
nauwelijks sprake. De boer
produceerde in het trage
tempo der seizoenen, de
burger trok zo nu en dan
naar buiten om op het land
te verpozen.
Aaibaarheidsfactor
Oprukkende stadsgrenzen,
uitdijende dorpen, kritische
consumenten en een over
maat aan vrije tijd brachten
een kentering teweeg. De
stad begon het platteland te
claimen. Nog eens bevor
derd door de harde feiten,
toen duizenden dode dieren
dagelijks het journaal be
volkten en zelfs doorgewin
terde carnivoren hun dage
lijkse lap vlees met andere
ogen begonnen te beschou
wen. In veel gevallen overi
gens niet gehinderd door een
overmaat aan inzicht in de
agrarische sector, maar voor
al getroffen door de hoge
aaibaarheidsfactor van var
kens. Boeren werd werken in
een glazen kooi. Geen
vreemde ontwikkeling, aldus
Van der Spek. "Het denken
van de consument evolueert.
Gestimuleerd door de wel
vaart en zijn hang naar ge
zondheid is hij morgen onge
twijfeld een stuk kritischer
dan vandaag."
Het is voor de agrarische sector
van groot belang de dialoog met
de burgerij aan te gaan.
Het is voor de agrarische
sector van groot belang de
dialoog met de burgerij aan
te gaan, zegt hij, "want al
leen dan krijgt ze het be
staansrecht dat ze verdient."
En daar hoort, vindt Van
der Spek, volstrekte open
heid bij. "Worden zaken
verdoezeld, dan loopt de
boer de kans dat de burger
'zijn' ruimte annexeert."
Om het contact tussen boer
en burger te verbeteren, zijn
met de land- en tuinbouw
organisaties drie activiteiten
ontwikkeld: de meerjaren-
campagne 'Ondernemers
van nature', het
Internetdiscussiespel
'Boeren, Burgers, Buitenlui'
en een ruimtedialoog tussen
jonge agrarische onderne
mers en de rest van de sa
menleving. De Rabobank
markeert hiermee in de ag
rarische sector haar hon
derdjarig bestaan. Van der
Spek is ervan overtuigd dat
deze aanpak werkt.
"Mensen verschillen in
wezen niet zoveel van el
kaar, ongeacht of ze in de
stad of op het land wonen.
Breng je ze met elkaar in
contact dan kweek je begrip
voor de standpunten die er
leven."
£v S'&r
'De politiek behoort een voortrekkersrol te vervullen bij maat
schappelijke omwentelingen.'
Regelmatig duiken ze op in de pers. Uitspraken vanuit de Rabotop over
maatschappelijke vraagstukken als duurzame ontwikkelingen. In het land
worden ze met belangstelling gelezen. De vraag is echter wat de lokale
banken in de praktijk met die visies kunnen, óf moeten.
De letter van de wet prevaleert, vindt de één. Nee, zegt de ander, het ambi
tiestatement verplicht de Rabobank tot duurzaam handelen bij alles wat ze
doet. Stellingen die menig bankdirecteur voor een dilemma plaatsen, nu
het nieuwe moralisme zijn intrede lijkt te doen. "De politiek heeft de afge
lopen jaren grote steken laten vallen en dat heeft irritante drammers in hun
gelederen de gelegenheid gegeven ongebreideld hun visie te ventileren. Ook
over de manier waarop wij het bankvak uitoefenen", zegt algemeen direc
teur Gert van Os van Rabobank Betuweland.
Volgens hem zit er aan duurzaamheid een keerzijde waaraan veel mensen
maar al te makkelijk voorbijgaan: de bedrijfseconomische kant.
Duurzaamheid moet uiteindelijk wél kunnen. Overigens is de bank daarin
redelijk ver gevorderd. Het begrip duurzaamheid is inmiddels door de lokale
bank vanuit hun ambitiestatement vertaald naar het beleidsplan. "Zonder
dat wij onze fruittelers vertellen dat zij geen chemische gewasbescher
mingsmiddelen meer zouden mogen gebruiken. Dat is niet aan ons.
"Roomser dan de Paus zijn past niet bij een bank", zegt algemeen directeur
Hans Reissenweber van Rabobank Delflanden. "Bij maatschappelijke om
wentelingen behoort de politiek een voortrekkersrol te spelen en niet de
bank.Overigens verwijt ook hij Den Haag het ontbreken van een lange ter
mijnvisie. "De logica van hun beslissingen is niet altijd even consequent.
De uitspraken van de Rabotop noemt hij 'visionair en prikkelend', ondanks
de tegenstrijdigheden die er soms in doorklinken. "Die brengen tenminste
de gedachten op gang."
Zijn collega Jan Gardenbroek van Rabobank Harderwijk-Ermelo-Putten,
vindt daarentegen dat verschillende visies over duurzaamheid de menings
vorming er op lokaal niveau niet eenvoudiger op maken. Zijn grootste grief
is echter het feit dat hij de mening van de Rabotop vooral uit externe media
moet vernemen. "\Ne horen een genuanceerde visie op duurzame ontwikke
lingen. Ik heb dat de Rabotop alleen nog nooit tegen mij als directeur horen
zeggen. Dat kan beter."
8
Rabokrant Extra
