möeiïewaaïdif 'Politieke consequenties goed overzien'
Duurzame ontwikkeling is
geen randverschijnsel meer
Sustainability
'Agrarische sector innoveert als een gek'
1^21* Banken betrokken bij Lokale Agenda 21
Conferentie en boek Sustainability
Ruim vijf jaar na de milieuconferentie in Rio de Janeiro zijn meer dan
1.500 gemeenten in Europa bezig Lokale Agenda 21 gestalte te geven.
In een fors aantal gevallen zijn daar Rabobanken bij betrokken, als het
tenminste om initiatieven op Nederlandse bodem gaat. "Het is wel
zaak de politieke consequenties goed te overzien", zegt Rob
Veldhuizen van Rabobank Uden.
Samenwerken aan een
wereld die de moeite waard is,
ook voor de generaties van
morgen, ongeacht waar deze
leven. Dat is wat 178 rege
ringsleiders zes jaar geleden
op een VN-conferentie met
elkaar afspraken. Inmiddels
hebben meer dan honderd
Nederlandse gemeenten LA21
geïntroduceerd, een program
ma dat bestuurders, burgers
en bedrijfsleven bij elkaar
brengt om daadwerkelijk
gestalte te geven aan de duur
zame samenleving.
De duurzame samenleving die de
bedenkers van LA21 voor ogen
hadden begint, theoretisch althans,
vorm te krijgen. Overal in
Nederland zijn gemeenten druk
bezig LA 21 van de grond te tillen.
Met forumdiscussies, groenmani-
festaties, ecoteams en wat er verder
zoal te verzinnen valt aan activi
teiten die de burger bewustmaken
van de noodzaak van een schoner
milieu.
Groen is in en de Rabobank doet
mee. Maar niet zonder voorbe
houd, zo leert een rondje bellen
langs een paar banken. In Uden,
werd onlangs na een forumdiscus
sie waarvoor de lokale bank de
faciliteiten verleende, het Platform
LA 21 opgericht. Toch besloot de
bank geen zitting te nemen in dit
platform, ondanks het feit dat ze
de duurzame samenleving een
warm hart toedraagt en daaraan
ook wezenlijk wil bijdragen.
Veldhuizen: "In het platform zit
ten allerlei belangengroeperingen,
elk met hun eigen standpunten. Ik
vind het niet aan de bank om daar
positie in te kiezen." Een stand
punt dat wordt onderschreven
door Inès van Vliet van Rabobank
Alphen aan de Rijn. Ook deze
bank is bezig met LA21Op verzoek
van de gemeente die komende
herfst het groene gevoel van de
burgers wil aanwakkeren met een
grote milieumanifestatie. Van Vliet:
"Wij denken nog na over onze
betrokkenheid. In ieder geval zul
len we buiten het politieke speel
veld blijven." Dat neemt niet weg
dat zowel Van Vliet als Veldhuizen
wel denken aan een sponsorbij
drage voor een concreet project.
Naast LA21 is de bank Alphen
aan de Rijn gevraagd te participe
ren in een starterscentrum, zij het
dat de plannen hiervoor nog pre
matuur zijn, aldus Wim Willems
van de bank. Het starterscentrum
is een initiatief van de Leidse
Stichting Werk en Onderneming,
de Rabobank en de Gemeente.
Het doel is mensen die een eigen
bedrijf willen beginnen te helpen
bij het vinden van passende ruim
te. Willemse: "Dit initiatief past
bij de coöperatieve gedachte, de
Rabobank midden in de samenle
ving." Toch is altruïsme niet de
voornaamste drijfveer, zo stelt hij.
"Door dit starterscentrum komen
we in aanraking met mensen die
we anders nooit hadden leren ken
nen. Bovendien zijn starters de
ondernemers van de toekomst."
Als het starterscentrum, dat waar
schijnlijk duurzaam zal worden
gebouwd, er eenmaal staat, zal het
huisvesting bieden aan maximaal
70 ondernemers.
"Duurzame ontwikkeling is de sleutel tot alle grote toekomstige
markten." Tot die conclusie komen Sybren de Hoo van de Stafgroep
Duurzame Ontwikkelingen en milieudeskundige Robin Clarke in
het boek Sustainability. Deze publicatie in opdracht van Rabo
bank International verschijnt naar aanleiding van het congres
Sustainability. Met opinies van en voorbeelden uit het bedrijfsleven.
Duurzaamheid blijkt geen randverschijnsel meer, maar booming
business.
"Hou het klein", schreef de
econoom E.E Schumacher aan
het begin van de jaren zeventig,
daarin bijgestaan door een hand
jevol milieu-adepten van het eer
ste uur, die eveneens opteerden
voor een betere verdeling van 's
werelds schaarse bronnen. Een
kwart eeuw later is de roep om
een leefbaarder wereld ook door
gedrongen tot de groten der
aarde. Shell, Unilever, Proctor
and Gamble, Van Melle, Dow
Europe en andere multinationals
hebben het begrip duur
zaamheid inmiddels tot
onderdeel van hun kern
missie verklaard. Destijds
een pact met de duivel,
tegenwoordig getuigend
een goed inzicht in de noden
van toekomstige
generaties, de
mening van
consumenten -
én de ontwikke-
lingen in de markt.
Want, aldus Clark e en
De Hoo, "Wie de sleu
tel van duurzaamheid
niet heeft, blijft onher
roepelijk buiten."
Toch is het geen opportu
nisme dat ondernemingen
dwingt na te denken over duur
zaamheid. Moeder Aarde blijkt
een stuk minder onuitputtelijk
dan menigeen eens dacht.
Continuïteit, één van de pijlers
onder iedere onderneming, is dan
ook niet meer los te zien van een
open oog voor duurzame ont
wikkeling. Mede onder invloed
van dit andere denken is het
begrip duurzaamheid inmiddels
geëvolueerd tot een trend die vol
gens Sybren de Hoo "onvermij
delijk is." Het is, zo zegt hij, juist
het bedrijfsleven dat in hoog
tempo duurzame ontwikkelingen
integreert in het dagelijks werk
en daarmee ook de banken con
fronteert. Daardoor dienen zich
allerwege nieuwe markten aan.
choices and challenges for future development
i
Duurzame ontwikkeling is de sleu
tel tot alle grote toekomstige
markten.
"Denk bijvoorbeeld aan de door
braak van duurzame energie en
duurzame productiemethoden."
En die markten bieden volgens
hem volop mogelijkheden.
Keerzijde van de medaille zijn
de risico's. De Hoo: 'Teder be
drijf dat onvoldoende aandacht
besteedt aan het milieu, aan pro
ductieprocessen en producten,
loopt de kans dat zijn reputatie
wordt aangetast. Of, sterker nog,
de kans op financiële problemen
en juridische claims. Dat geldt
evengoed voor de Rabobank."
Ecologische duurzaamheid heeft
dan ook een prominente plaats
gekregen in het concept-ambitie-
statement van de bank. Gezien de
wereldwijde verschuiving van
economische naar beheersbare
groei, een belangrijke kernwaar
de, vindt De Hoo.
De grote discussie
over duurzame versus
economische ontwik
keling moet echter nog
beginnen. Rabobank
International heeft daar
om het internationale bedrijfs
leven en ontwikkelingsorga
nisaties, waaronder de
Verenigde Naties en de
Wereldbank, uitgenodigd
voor de conferentie
Sustainability in Zeist,
van 27 tot en met 29 mei.
International wil hier
mee de discussie over
duurzame ontwikkeling
een flinke impuls geven.
Dat doet ze niet alleen in
Nederland, maar later dit jaar
ook in Shanghai en Parijs.
Het boek Sustainability moet
de deelnemers en anderen aanzet
ten tot het verder ontwikkelen
van een duurzame samenleving.
In de landbouw
heersen turbulen
te tijden. BSE-
koeien, salmonel
la-kippen en pest
varkens hebben
diepe groeven ge
trokken in het
imago van de
agrarische sector,
Brussel draaide
de subsidiekraan
nog een stukje
verder dicht en de
consument mort
steeds vaker over
het welzijn van
zijn dagelijkse lap vlees wanneer
die nog in de wei wandelt of op
stal staat. De boer zit kortom in
het verdomhoekje en daar moet
hij uit, vindt Van der Spek. "De
hele sector innoveert als een gek."
Ogenschijnlijk produceren veel
agrariërs nog op de oude manier,
terwijl ze een heel scala aan ver
nieuwingen hebben doorgevoerd.
"Geen mens ziet aan de buiten
kant dat een varkenshouder een
groenlabelstal heeft en in een kas
geen chemische bestrijdingsmid
delen worden ingezet maar beest
jes", aldus Van der Spek, die ervan
overtuigd is dat duurzaamheid
normaal wordt en de boeren
steeds vaker zelf het heft in han
den zullen nemen.
"Duurzaamheid is een trend, en
geen modeverschijnsel. Kijk maar
Zonder bemoeienis van de overheid zijn melkvee
houders bezig een certificaat in het leven te roe
pen.
eens naar de melkveehouderij."
Zonder bemoeienis van de over
heid zijn melkveehouders bezig
een certificaat in het leven te roe
pen waaruit blijkt dat ze zich hou
den aan bepaalde regels voor kwa
liteit en duurzaamheid, zonder
direct ecologisch of biologisch
dynamisch te produceren. Ook de
glastuinbouw werkt aan een ver
gelijkbare kwaliteitsaanduiding.
En daar is volgens Van der Spek
zeker een markt voor. "Het is hele
maal niet interessant welk etiket je
erop plakt: biologisch-dynamisch,
EKO of duurzaam. Als de consu
ment maar kan zien dat de pro
ducten die hij koopt op een ver
antwoorde wijze tot stand zijn
gekomen. Voor de ondernemer die
hieraan niet wil meedoen voorzie
ik straks geen plaats meer."
"Ook dc boerenstand is bekeerd tot duurzame landbouw. Tweederde
heeft het kwantiteitsdenken inmiddels verbannen naar het onderbe
wuste, slechts een enkeling lapt de trend aan zijn laars." Kom bij agra
risch manager Arie van der Spek van Rabobank Nederland niet aan
'zijn' boeren. Die zijn inmiddels en masse doordrongen van de nood
zaak tot verandering. Alleen de discussie over het tempo waarin woedt
nog volop.
