Toelich ting resultaaton twikkeling Vooruitblik Inhoudsopgave Voorwoord Bestuursverslag Corporate governance Consolidated Financial Statements Company Financial Statements Pillar 3 Baten daalden met 2% De totale baten van het binnenlands retailbankbedrijf van de Rabobank daalden in 2016 tot 6.859 (7.000) miljoen euro. Marges op nieuwe kredietverlening verbeterden, terwijl de marges op betaalrekeningen daalden.Tegelijkertijd zagen we een toename van het aantal renteherzieningen in onze hypo theekportefeuille. Deze voortijdige herzieningen omvatten ook rentemiddeling, dat we onze klanten sinds de tweede helft van 2016 aanbieden. In combinatie met de daling van de kredietverlening stonden de rentebaten onder druk en daalde de rentewinst tot 5.467 (5.661) miljoen euro. De opbrengsten uit boeterente, die zijn verantwoord onder de rentebaten, zijn gebruikt voor de recouponing van swaps. Door recouponing van een swap is de historische rentecoupon die wordt betaald verlaagd, waardoor de toekomstige totale renterisicokosten lager zijn. Hogere provisies op betalingsverkeer droegen bij aan een stijging van de provisiewinst tot 1.334(1.321) miljoen euro. De verkoop van hypotheken droeg bij aan een stijging van overige resultaten tot 58 (18) miljoen euro. Bedrijfslasten stegen met 7% De totale bedrijfslasten van het binnenlands retailbankbedrijf stegen tot 5.028 (4.720) miljoen euro. Exclusief reorganisatie kosten (325 (183) miljoen euro) en de aanvullende voorziening als gevolg van de aansluiting van de Rabobank bij het herstel kader voor de MKB-rentederivaten (514(150) miljoen euro), bedroegen de bedrijfslasten 4.189 (4.325) miljoen euro. De personeelskosten daalden tot 1.798 (2.134) miljoen euro, omdat de digitalisering en centralisering gevolgen hadden voor de personele bezetting. Het aantal in- en externe medewerkers daalde in 2016 tot 17.455 (24.341fte's. Deze afname is deels toe te schrijven aan de overplaatsing van medewerkers van lokale Rabobanken naar de centrale organisatie. De andere beheers kosten stegen tot 3.113 (2.470) miljoen euro, grotendeels vanwege de aanvullende voorziening van 514 miljoen euro voor het herstelkader voor de MKB-rentederivaten, die in de eerste helft van 2016 door de Rabobank is genomen. Bovendien stegen de reorganisatiekosten ook vanwege het grote aantal boventallige medewerkers ten opzichte van 2015. Onder invloed van hogere afschrijvingen op immateriële vaste activa stegen de afschrijvingen tot 117 (116) miljoen euro. Kosten kredietverliezen bleven laag In Nederland was het verdere herstel van de economie duidelijk terug te zien in het beperkte aantal nieuwe defaults en de hoge vrijval in de voorziening voor kredietverliezen. Ook de voor zieningen voor kredieten waarvoor al eerder een voorziening was getroffen, bleek toereikend. De kosten kredietverliezen waren laag en daalden tot slechts 25 (343) miljoen euro in 2016. Dit laat zich vertalen in 1 (12) basispunt van de gemiddelde kredietportefeuille - ver onder het langjarig gemiddelde van 23 basispunten. De lage kosten kredietverliezen waren merkbaar in bijna alle sectoren, met uitzondering van de scheepvaart, waar de structurele problemen aanhouden. Hoewel de kosten kredietverliezen in de glastuinbouw vanwege vrijval voor het tweedejaar op rij negatief waren, heeft de sector nog steeds te maken met kwetsbare marktomstandigheden. Ook voor de zuivelsector waren de kosten kredietverliezen laag, maar de sector heeft liquiditeitstekorten en er zijn onzekerheden over het fosfaatbeleid, waardoor de veestapel in de komende jaren fors zal worden teruggebracht. De positieve economische ontwikkelingen van de afgelopen jaren zullen zich waarschijnlijk voortzetten in 2017. Ondanks onzekere factoren in de wereldwijde politiek zal de Nederlandse economie, volgens RaboResearch, naar verwachting met 1,8% groeien in 2017, na een groei van 2,1% in 2016. We verwachten dat de bestedingen in Nederland zullen stijgen en dat het werk loosheidspercentage verder zal dalen. Het hoge consumenten vertrouwen in combinatie met een stijging van het besteedbare inkomen van huishoudens zal de consumptie in 2017 doen toenemen. De kosten kredietverliezen zullen naar verwachting relatief laag blijven. In dat opzicht is de internationale situatie een reden tot zorg: er zijn momenteel veel neerwaartse risico's met betrekking tot de groei van de wereldhandel die een negatief effect zouden kunnen hebben op de Nederlandse exportgroei in 2017 en daarna. In 2017 blijft de Rabobank zich richten op haar klanten, optimalisatie van de balans en verdere resultaatverbete ring. We verwachten dat de hypotheekrentes in 2017 laag zullen blijven, maar niet verder zullen dalen. Als gevolg van de historisch lage spaarrente is de verwachting dat de extra hypotheekaflossingen relatief hoog zullen blijven in 2017, resulterend in een lichte daling van de kredietportefeuille van het binnenlands retailbankbedrijf. De daling van het balanstotaal sluit aan op onze inspanningen om de balans te flexibiliseren en reduceren. 38 Rabobank Jaarverslag 2016

Rabobank Bronnenarchief

Jaarverslagen Rabobank | 2016 | | pagina 39