Toelich ting resultaaton twikkeling
Vooruitblik
Inhoudsopgave Voorwoord Bestuursverslag Corporate governance
Consolidated Financial Statements Company Financial Statements Pillar 3
Baten daalden met 2%
De totale baten van het binnenlands retailbankbedrijf van
de Rabobank daalden in 2016 tot 6.859 (7.000) miljoen euro.
Marges op nieuwe kredietverlening verbeterden, terwijl de
marges op betaalrekeningen daalden.Tegelijkertijd zagen we
een toename van het aantal renteherzieningen in onze hypo
theekportefeuille. Deze voortijdige herzieningen omvatten
ook rentemiddeling, dat we onze klanten sinds de tweede
helft van 2016 aanbieden. In combinatie met de daling van de
kredietverlening stonden de rentebaten onder druk en daalde
de rentewinst tot 5.467 (5.661) miljoen euro. De opbrengsten
uit boeterente, die zijn verantwoord onder de rentebaten, zijn
gebruikt voor de recouponing van swaps. Door recouponing
van een swap is de historische rentecoupon die wordt betaald
verlaagd, waardoor de toekomstige totale renterisicokosten
lager zijn. Hogere provisies op betalingsverkeer droegen bij aan
een stijging van de provisiewinst tot 1.334(1.321) miljoen euro.
De verkoop van hypotheken droeg bij aan een stijging van
overige resultaten tot 58 (18) miljoen euro.
Bedrijfslasten stegen met 7%
De totale bedrijfslasten van het binnenlands retailbankbedrijf
stegen tot 5.028 (4.720) miljoen euro. Exclusief reorganisatie
kosten (325 (183) miljoen euro) en de aanvullende voorziening
als gevolg van de aansluiting van de Rabobank bij het herstel
kader voor de MKB-rentederivaten (514(150) miljoen euro),
bedroegen de bedrijfslasten 4.189 (4.325) miljoen euro.
De personeelskosten daalden tot 1.798 (2.134) miljoen euro,
omdat de digitalisering en centralisering gevolgen hadden voor
de personele bezetting. Het aantal in- en externe medewerkers
daalde in 2016 tot 17.455 (24.341fte's. Deze afname is deels toe
te schrijven aan de overplaatsing van medewerkers van lokale
Rabobanken naar de centrale organisatie. De andere beheers
kosten stegen tot 3.113 (2.470) miljoen euro, grotendeels
vanwege de aanvullende voorziening van 514 miljoen euro
voor het herstelkader voor de MKB-rentederivaten, die in de
eerste helft van 2016 door de Rabobank is genomen. Bovendien
stegen de reorganisatiekosten ook vanwege het grote aantal
boventallige medewerkers ten opzichte van 2015. Onder invloed
van hogere afschrijvingen op immateriële vaste activa stegen
de afschrijvingen tot 117 (116) miljoen euro.
Kosten kredietverliezen bleven laag
In Nederland was het verdere herstel van de economie duidelijk
terug te zien in het beperkte aantal nieuwe defaults en de hoge
vrijval in de voorziening voor kredietverliezen. Ook de voor
zieningen voor kredieten waarvoor al eerder een voorziening
was getroffen, bleek toereikend. De kosten kredietverliezen
waren laag en daalden tot slechts 25 (343) miljoen euro in 2016.
Dit laat zich vertalen in 1 (12) basispunt van de gemiddelde
kredietportefeuille - ver onder het langjarig gemiddelde van
23 basispunten. De lage kosten kredietverliezen waren merkbaar
in bijna alle sectoren, met uitzondering van de scheepvaart,
waar de structurele problemen aanhouden. Hoewel de kosten
kredietverliezen in de glastuinbouw vanwege vrijval voor het
tweedejaar op rij negatief waren, heeft de sector nog steeds
te maken met kwetsbare marktomstandigheden. Ook voor de
zuivelsector waren de kosten kredietverliezen laag, maar de
sector heeft liquiditeitstekorten en er zijn onzekerheden over
het fosfaatbeleid, waardoor de veestapel in de komende jaren
fors zal worden teruggebracht.
De positieve economische ontwikkelingen van de afgelopen
jaren zullen zich waarschijnlijk voortzetten in 2017. Ondanks
onzekere factoren in de wereldwijde politiek zal de Nederlandse
economie, volgens RaboResearch, naar verwachting met 1,8%
groeien in 2017, na een groei van 2,1% in 2016. We verwachten
dat de bestedingen in Nederland zullen stijgen en dat het werk
loosheidspercentage verder zal dalen. Het hoge consumenten
vertrouwen in combinatie met een stijging van het besteedbare
inkomen van huishoudens zal de consumptie in 2017 doen
toenemen. De kosten kredietverliezen zullen naar verwachting
relatief laag blijven. In dat opzicht is de internationale situatie
een reden tot zorg: er zijn momenteel veel neerwaartse risico's
met betrekking tot de groei van de wereldhandel die een
negatief effect zouden kunnen hebben op de Nederlandse
exportgroei in 2017 en daarna.
In 2017 blijft de Rabobank zich richten op haar klanten,
optimalisatie van de balans en verdere resultaatverbete
ring. We verwachten dat de hypotheekrentes in 2017 laag
zullen blijven, maar niet verder zullen dalen. Als gevolg van
de historisch lage spaarrente is de verwachting dat de extra
hypotheekaflossingen relatief hoog zullen blijven in 2017,
resulterend in een lichte daling van de kredietportefeuille
van het binnenlands retailbankbedrijf. De daling van het
balanstotaal sluit aan op onze inspanningen om de balans te
flexibiliseren en reduceren.
38 Rabobank Jaarverslag 2016