Inhoudsopgave Bestuursverslag Corporate governance Jaarrekening Rabobank Groep Jaarrekening Rabobank Pillar 3
Risico Onze controleaanpak
Overige voorzieningen (zie noot 4.10,23 en 24)
Op 31 december 2015 was het saldo overige voorzieningen EUR 993 miljoen.
Overige voorzieningen zijn gevormd met betrekking tot reorganisaties en
onzekerheden in verband met juridische, fiscale en compliance risico's. IFRS
onderkent specifieke criteria voor het bepalen van het tijdstip wanneer een
voorziening wordt verantwoord. Afwegingen zijn gemaakt met betrekking
tot zowel waarschijnlijkheid van bepaalde risico's als ten aanzien van de
inschatbaarheid van de gerelateerde bedragen. Vooral de uitkomst van
juridische procedures zijn heel moeilijk voorspelbaar. Interne procedures
zijn hiervoor ontwikkeld, met inbegrip van de betrokkenheid van interne
en externe experts. Niettemin blijft oordelen over overige voorzieningen
inherent (sterk) onzeker en de beste inschattingen met betrekking tot de
overige voorzieningen kunnen veranderen in de tijd.
Gegeven de onzekerheid van voorzieningen en de onvoorspelbaarheid van
de definitieve resultaten hebben wij dit als een kernpunt voor onze controle
onderkend.
Betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking
Wij hebben de opzet en werking van de interne beheersmaatregelen ten aanzien van de
tijdige herkenning en waardering van overige voorzieningen beoordeeld. Wij hebben
(belasting)deskundigen in ons team opgenomen om risico's te beoordelen en de juiste
toepassing van IFRS te controleren. Oordeelsvorming is besproken met management
en getoetst op basis van interne en/of externe beschikbare informatie. Wij hebben
de opzet en werking van de beheersmaatregelen met betrekking tot gerelateerde
toelichtingen onderzocht.Tot slot hebben wij de volledigheid en accuraatheid
beoordeeld van de toelichtingen met betrekking tot de overige voorzieningen om de
naleving van de toelichtingsvereisten zoals opgenomen in EU-IFRS te beoordelen.
Rabobank Groep is in belangrijke mate afhankelijk van de IT-infrastructuur
voor de continuïteit van de bedrijfsactiviteiten. In de afgelopen jaren
heeft Rabobank Groep geïnvesteerd in de verbetering van de IT-hardware,
-systemen en -processen, gericht op het vergroten van de effectiviteit
van de IT-infrastructuur en de betrouwbaarheid en continuïteit van de
geautomatiseerde gegevensverwerking.
Wij hebben de interne beheersmaatregelen getoetst met betrekking tot IT-security,
change management en applicaties die zijn ingebed in Rabobank's belangrijkste
processen. Wij hebben de betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde
gegevensverwerking beoordeeld, uitsluitend voor zover noodzakelijk binnen de
reikwijdte van de controle van de jaarrekening. Onze werkzaamheden bestonden uit
de beoordeling van de ontwikkelingen in de IT-infrastructuur en het beoordelen van
de invloed op de interne controlestructuur. Daarnaast hebben wij de opzet en werking
van de voor onze controle relevante interne beheersmaatregelen met betrekking tot
IT-systemen en -processen getoetst.
Geconsolideerde jaarrekening als onderdeel van
de (volledige) jaarrekening
De 'Geconsolideerde jaarrekening 2015 Rabobank Groep'en
de 'Jaarrekening 2015 Rabobank' vormen samen de (volledige)
jaarrekening 2015 van Rabobank. Voor een goed inzicht in het
vermogen en resultaat dient deze geconsolideerde jaarrekening
in samenhang te worden gezien met de enkelvoudige jaar
rekening. Bij de enkelvoudige jaarrekening hebben wij op
17 februari 2016 een afzonderlijke controleverklaring afgegeven.
Verantwoordelijkheden van de raad van bestuur en de raad
van commissarissen voor de geconsolideerde jaarrekening
De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en
het getrouw weergeven van de geconsolideerde jaarrekening
in overeenstemming met EU-IFRS en met Titel 9 Boek 2 BW,
alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstem
ming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is de raad van bestuur
verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die de
raad van bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de
geconsolideerde jaarrekening mogelijk te maken zonder afwij
kingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.
Bij het opmaken van de geconsolideerde jaarrekening moet de
raad van bestuur afwegen of de onderneming in staat is om
haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond
van genoemde verslaggevingsstelsels moet de raad van
bestuur de geconsolideerde jaarrekening opmaken op basis
van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de raad van bestuur
het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de
bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige
realistische alternatief is. De raad van bestuur moet gebeur
tenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou
kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in
continuïteit kan voortzetten, toelichten in de geconsolideerde
jaarrekening.
De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het
uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslag
geving van Rabobank.
Onze verantwoordelijkheden voorde controle van de
geconsolideerde jaarrekening
Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren
van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en
geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te
geven oordeel.
Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen
absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij
tijdens onze controle niet alle fouten en fraude ontdekken.
Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten
en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat
deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op
de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze
jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing
en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie
van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.
252 Rabobank Jaarverslag 2015