75 Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen
Inhoudsopgave Bestuursverslag Corporate governance
Goodwill wordt getoetst op bijzondere waardevermindering
door de boekwaarde van de kasstroomgenererende eenheid
(met inbegrip van goodwill) te vergelijken met de beste schat
ting van de bedrijfswaarde van de kasstroomgenererende
eenheid. Daartoe wordt allereerst de beste schatting van de
bed rijfs waarde bepaald op basis van kasstroomprognoses, die
worden ontleend aan jaarlijkse middellangetermijnplannen
voor de jaarlijkse planningscyclus. Daarin komen de beste
schattingen door het management van de economische
omstandigheden en beperkingen in de markten, disconterings-
voeten (vóór belasting), bedrijfsgroei, etcetera tot uitdrukking.
Als de uitkomst van deze waardering aangeeft dat er geen
significant verschil is tussen de reële waarde en de boekwaarde,
wordt een diepgaandere analyse van de reële waarde uitge
voerd. Daarbij wordt voor beursgenoteerde ondernemingen
de betreffende beurskoers gehanteerd. Bij de diepgaandere
analyse wordt gebruikgemaakt van waarderingsmodellen die
soortgelijk zijn aan de oorspronkelijke waardering van een
acquisitie, peer reviews, etcetera. De waarderingsmodellen
worden getoetst en omvatten de ontwikkeling van de activi
teiten sinds de acquisitie, de meest recente prognoses door het
management van inkomsten en uitgaven en actualiseringen
van toekomstprognoses, de beoordeling van disconterings-
voeten en eindwaarden van groeivoeten, etcetera. Bij peer
reviews gaat het onder meer om een analyse van de koers/
winstverhouding en de koers/boekwaardeverhouding van ver
gelijkbare beursgenoteerde ondernemingen c.q. vergelijkbare
markttransacties. Veronderstellingen zijn doorgaans gebaseerd
op eerdere ervaringen, de beste schatting door het manage
ment van toekomstige ontwikkelingen en wanneer beschikbaar,
externe gegevens.
De bijzondere waardevermindering van de goodwill van
623 (2014: 32) heeft met name betrekking op RNA en is verant
woord in het segment Wholesale bankbedrijf en internationaal
retail bankbed rijf. De vooruitzichten voor de toekomstige
winstgevendheid van RNA zijn gedurende het eerste halfjaar
van 2015 verslechterd. De leningenportefeuille binnen RNA ont
wikkelde zich minder gunstig dan verwacht. Ook de kostenont
wikkeling en de hogere kapitaalsvereisten door toegenomen
regeldruk maakt dat de vooruitzichten voor RNA gedurende
het eerste halfjaar van 2015 zijn verslechterd. Deze elementen,
gecombineerd met recente sluitingen van enkele onder
delen vormden een indicatie voor een mogelijke bijzondere
waardevermindering van de goodwill. Het onderzoek naar deze
mogelijke bijzondere waardevermindering resulteerde in een
lagere goodwill (met 604 miljoen euro) met name als gevolg
van de daling van de groeiparameter van gemiddeld 10,9% naar
7,5% voor de komende vijfjaren, een daling van de multiplier
(gebruikt voor berekening van de contante waarde van de
gedisconteerde kasstromen na de forecast periode) van 18 naar
Jaarrekening Rabobank Groep Jaarrekening Rabobank Pillar 3
16 en een stijging van de discount factor van 13% naar 14%.
De realiseerbare waarde van circa $1,6 miljard is gebaseerd op
de geschatte reële waarde verminderd met de verkoopkosten
en betreft een categorie 3-waardering volgens de reëlewaar-
dehiërarchie omdat enkele inputs voor de bepaling van de
realiseerbare waarde uit niet-waarneembare marktgegevens
bestaat. Op 31 december 2015 bedraagt de resterende goodwill
met betrekking tot RNA 131. Eind 2014 lag de bed rijfs waarde
boven de boekwaarde. Er was derhalve geen reden voor het
opstellen van een berekening van de reële waarde verminderd
met de verkoopkosten.
De bijzondere waardeverminderingen op zelfontwikkelde
software en de overige immateriële vaste activa zijn individueel
niet materieel. De totale bijzondere waardeverminderingen op
zelfontwikkelde software voor een bedrag van 30 (2014:29)
worden voornamelijk veroorzaakt door het (gedeeltelijk) niet
meer in gebruik zijn van zelfontwikkelde software.
in miljoenen euro's
Terreinen en
gebouwen
Bedrijfs
middelen
Totaal
Jaar eindigend op 31 december 2015
Beginsaldo
1.969
5.179
7.148
Valutakoersverschillen
14
105
119
Aankopen
109
2.400
2.509
Afstotingen
-47
-722
-769
Bijzondere waardeverminderingen -
Afschrijvingslast
-109
-141
-250
Afschrijving bedrijfsmiddelen
operational lease
-1.002
-1.002
Overige
9
1
10
Eindsaldo
1.945
5.820
7.765
Kostprijs
3.292
9.285
12.577
Geaccumuleerde afschrijvingen en
bijzondere waardeverminderingen
-1.347
-3.465
-4.812
Nettoboekwaarde
1.945
5.820
7.765
in miljoenen euro's
Terreinen en
gebouwen
Bedrijfs
middelen
Totaal
Jaar eindigend op 31 december 2014
Beginsaldo
2.101
4.800
6.901
Valutakoersverschillen
13
108
121
Aankopen
121
1.630
1.751
Afstotingen
-74
-484
-558
Bijzondere waardeverminderingen
-11
-1
-12
Afschrijvingslast
-109
-131
-240
Afschrijving bedrijfsmiddelen
operational lease
-914
-914
Overige
-72
171
99
Eindsaldo
1.969
5.179
7.148
Kostprijs
3.314
8.207
11.521
Geaccumuleerde afschrijvingen en
bijzondere waardeverminderingen
-1.345
-3.028
-4.373
Nettoboekwaarde
1.969
5.179
7.148
228 Rabobank Jaarverslag 2015
