7 0 Derivaten en overige handels
verplichtingen
Inhoudsopgave Bestuursverslag Corporate governance
Binnen de Rabobank worden derivaten ingezet voor het
(gedeeltelijk) mitigeren van de structurele risico's die voort
komen uit de verschillende activiteiten van de bank.Te denken
valt aan renteswaps die worden gebruikt voor het afdekken van
renterisico dat voortkomt uit het verschil in duration tussen
de activa en passiva. Een ander voorbeeld zijn cross currency
swaps die worden gebruikt voor het afdekken van het valuta
risico dat de bank loopt als gevolg van het uitgeven van schuld
instrumenten in vreemde valuta. Het afdekkingsbeleid is er op
gericht de inkomsten van de bankte optimaliseren binnen de
vastgestelde risk appetite. Naast het gebruik van derivaten voor
hedging-doeleinden worden derivaten afgesloten ten behoeve
van klanten van de bank.
10.1 Door de Rabobank gebruikte derivaattypen
Valuta- en rentetermijncontracten zijn contractuele verplich
tingen tot ontvangst dan wel betaling van een nettobedrag
op basis van veranderingen in valutakoersen of rentetarieven
oftot (ver)koop van vreemde valuta of een financieel instru
ment op een datum in de toekomst tegen een gespecificeerde,
in een georganiseerde financiële markt vastgestelde prijs.
Aangezien de termijncontracten door liquide middelen of
courante effecten van zakelijke zekerheid worden voorzien en
waardeveranderingen van termijncontracten dagelijks worden
vereffend, voornamelijk via een centrale tegenpartij clearing
instelling, is het kredietrisico laag. Het kredietrisico voorde
Rabobank vertegenwoordigt de potentiële vervangingskosten
van de swapcontracten als tegenpartijen hun verplichtingen
niet nakomen. Dit risico wordt voortdurend bewaakt aan de
hand van de actuele reële waarde, een deel van de nominale
waarde van de contracten en de liquiditeit in de markt. Bij de
beheersing van het kredietrisiconiveau hanteert de Rabobank
dezelfde technieken voor het beoordelen van tegenpartijen
als voor het beoordelen van haar eigen kredietverlenings
activiteiten.
Forward rate agreements zijn individueel afgesproken rente
termijncontracten, waarbij het verschil tussen een contractueel
vastgelegd rentetarief en het actuele markttarief op een datum
in de toekomst in contanten moet worden vereffend op basis
van een fictieve hoofdsom.
Valuta- en renteswaps zijn verplichtingen om een groep kas
stromen te ruilen tegen een andere. Swaps resulteren in een
economische ruil van valuta's of rentetarieven (bijvoorbeeld,
vaste rente tegen variabele rente) of een combinatie daarvan
(dat wil zeggen cross-currency renteswaps). Behalve bij
bepaalde valutaswaps vindt geen uitwisseling van de hoofdsom
plaats.
Jaarrekening Rabobank Groep Jaarrekening Rabobank Pillar 3
Valuta-en renteopties zijn contractovereenkomsten waarbij
de verkoper (writer) de koper (holder) het recht geeft, maar
niet de plicht, om uiterlijk op een vastgestelde datum of in een
vastgestelde periode een specifiek, in vreemde valuta luidend
bedrag of een financieel instrument tegen een van tevoren
bepaalde koers te kopen (calloptie) ofte verkopen (putoptie).
Ter vergoeding voor het op zich nemen van het valuta- of
renterisico ontvangt de verkoper een premie van de koper.
Opties kunnen op de beurs of tussen de Rabobank en een klant
worden verhandeld (OTC). De Rabobank loopt alleen krediet
risico bij gekochte opties en dan alleen voor de boekwaarde
ervan, die tevens de reële waarde is.
Credit default swaps (CDS) zijn instrumenten waarbij de
verkoper van de CDS verplicht is de koper een bedrag te
betalen. Dat bedrag is gelijk aan het verlies dat als gevolg
van een specifiek omschreven 'credit event' (het al dan niet
optreden van een risico) zou worden geleden bij aanhouding
van een onderliggend referentieactief. De koper is niet verplicht
om het onderliggende referentieactief aan te houden. De koper
betaalt de verkoper een kredietbeschermingsvergoeding die
wordt uitgedrukt in basispunten en waarvan het bedrag afhan
kelijk is van de kredietspreiding van het referentieactief.
10.2 Voor handelsdoeleinden aangehouden of
uitgegeven derivaten
De voor handelsdoeleinden aangehouden of uitgegeven deri
vaten betreffen derivaten die als afdekking van economische
risico's dienen die geen hedge-accountingverantwoording
krijgen en derivaten die corporate klanten afsluiten met de
Rabobank voor het afdekken van bijvoorbeeld rente- en
valutarisico's. De exposures die hieruit voortvloeien worden
grotendeels gemitigeerd door het aangaan van tegengestelde
posities met andere professionele tegenpartijen, binnen de
vastgestelde handelslimieten.
10.3 Voor afdekkingsdoeleinden aangehouden
derivaten
De Rabobank gaat verschillende financiële derivaten aan die als
afdekking van economische risico's dienen, waaronder rente
risico en valutarisico, die kwalificeren als een reëlewaardehedge,
kasstroomhedge of netto-investeringshedge.
Reëlewaardehedge
De reëlewaardehedge van de Rabobank bestaat in hoofdzaak
uit rente- en cross-currency renteswaps die dienen ter bescher
ming tegen een potentiële mutatie van de reële waarde van
vastrentende financiële activa en passiva in zowel lokale als
vreemde valuta's. De netto reële waarde van de renteswaps
per 31 december 2015 is -9.374 (2014: -12.869). De netto reële
waarde van de cross-currency swaps per 31 december 2015 is
2.190 (2014: 3.900).
221 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening