Verantwoorde omgang met agrarische grondstofderivaten
Landgerelateerde conflicten
Misstanden champignonteelt
Ethische dilemma's
Het bijdragen aan wereldwijde voedselzekerheid behoort tot de kernthema's van het duur-
zaamheidsbeleid van de Rabobank. Op het gebied van verduurzaming van waardeketens
in de food- en agrisector neemt de Rabobank actief deel aan verschillende 'round tables',
multistakeholderinitiatieven voor verschillende commodities zoals palmolie (RSPO), soja
(RTRS), katoen (BCI), en rundvlees (GRSB, GTPS). Daarnaast werkt de Rabobank samen met
intergouvernementele organisaties, het bedrijfsleven, en maatschappelijke organisaties.
Voorbeelden hiervan zijn het programma met betrekking tot duurzame landbouw van het
Global Compact van de Verenigde Naties. Daarnaast wordt samengewerkt met onder andere
IDH, Solidaridad en het Wereld Natuur Fonds.
Aansluitend op de maatschappelijke discussie over grondstofderivaten heeft de Rabobank in
2012 haar visie op de effecten van financiële speculatie in grondstofderivaten geactualiseerd.
De Rabobank speculeert niet voor eigen rekening en risico in agrarische grondstofderivaten
en kan derivatenproducten inzetten om risico's van klanten in de reële economie af te dekken.
Tot nu toe levert internationaal toonaangevend onderzoek geen uitsluitsel dat er een verband
is tussen derivatenmarkten en prijsopdrijvende effecten op voedselgrondstoffen en voedsel
producten.
In het verslagjaar sprak de Rabobank met maatschappelijke organisaties Oxfam Novib, Trans
national Institute, FIAN, Banktrack over haar beleid ten aanzien van het verwerven van land
door grote internationale ondernemingen in de food- en agribusiness in ontwikkelingslanden,
het zogeheten, 'land grabbing'. De organisaties zijn bezorgd over de negatieve effecten van
deze landverwerving op lokale gemeenschappen en het milieu. Voor de Rabobank was dit
aanleiding voor een uitgebreid onderzoek naar het onderwerp en interne discussies, bijvoor
beeld in de Commissie Ethiek.
Geconcludeerd werd dat landverwerving in de food- en agrisector een fenomeen is dat al
sinds jaar en dag bestaat en niet op voorhand afgewezen kan of moet worden. De Rabobank
heeft beleid geformuleerd om te voorkomen dat ze betrokken is bij oneigenlijke vormen van
landverwerving en om waar passend bij haar rol positief bij te dragen aan deze processen,
vanuit de gedachte dat lokale gemeenschappen voldoende invloed moeten kunnen uitoefenen
op ontwikkelingen die deze gemeenschappen zwaar raken. De landgerelateerde conflicten
die zich kunnen voordoen bij veranderingen in eigenaarschap of gebruik van land vormen de
kern van het probleem, vooral daar waar adequate regelgeving en handhaving door de over
heid ontbreken. Ten slotte benadrukt de Rabobank de cruciale rol van lokale overheden bij
het voorwaarden scheppen of handhaven. Naar aanleiding van de dialogen en het interne
onderzoek past de Rabobank haar zogeheten supply chain policies aan door meer aandacht
te geven aan de positie en rechten van zwakkere groepen en gemeenschappen. Daarnaast
ontwikkelde ze themabeleid dat zich richt op het voorkomen en oplossen van landgerelateerde
conflicten. Besluitvorming en implementatie zijn voorzien in 2013.
De Rabobank vindt arbeidsconstructies die opgezet worden om wet- en regelgeving te
omzeilen, niet acceptabel. In het verslagjaar scherpte de Rabobank haar beleid aan met
betrekking tot arbeidsomstandigheden in de champignonteelt. De aanscherping heeft
betrekking op het voorkomen dan wel beëindigen van arbeidsconstructies en -omstandig
heden die kunnen leiden tot overtreding van regelgeving en schending van mensenrechten
en arbeidsrechten. De Rabobank screende haar portfolio in deze sector, mede op basis van
het geactualiseerde mensenrechtenbeleid, en is waar nodig met ondernemers in deze sector
in gesprek om bij te dragen aan verbetering van de bedrijfsvoering. Indien ondernemers
daaraan geen gehoor geven, neemt de Rabobank nadere maatregelen.
De Rabobank is als grootste financier van de champignonteelt nauw betrokken geweest
bij de ontwikkeling van een keurmerk voor deze sector en stimuleert ondernemers in de
sector actief om hieraan deel te nemen. Ook de Nederlandse overheid heeft de misstanden
in de champignonteelt onderkend en heeft onder andere de controles van de Inspectie SZW
geïntensiveerd.
Iedere medewerker binnen de Rabobank Groep die vooreen ethisch dilemma staat, kan
het bureau ethiek inschakelen. Het bevorderen van de dialoog vormt het speerpunt van
bureau ethiek.
24 Jaarverslag 2012 Rabobank Groep
