Renterisico
Liquiditeitsrisico en funding
verzekeraars, omdat de waarde van credit default swaps met deze tegenpartijen toeneemt,
hetzij omdat de fair value van de onderliggende beleggingen is gedaald, hetzij omdat andere
verzekerde beleggingen tot een betalingsclaim bij deze verzekeraars kunnen leiden. Bij de
bepaling van het economisch tegenpartijrisico is rekening gehouden met tijdsaspecten en
met de kredietkwaliteit van de beleggingen. Per 31 december 2010 bedraagt dit totale tegen
partijrisico voor waardeaanpassingen 1.330 miljoen euro. De totale voorziening heeft een
omvang van 1.114 miljoen euro, hierdoor bedraagt het resterende tegenpartijrisico 216 miljoen
euro. Aangezien het tegenpartijrisico reeds voor het overgrote deel is voorzien, hebben verdere
downgrades slechts een beperkte impact.
Onder renterisico wordt het risico verstaan dat het financiële resultaat en/of de economische
waarde van de bank, gegeven de balanssamenstelling, negatief wordt beïnvloed door ont
wikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt. Het renterisico van de Rabobank Groep vloeit voor
namelijk voort uit het verschil in rentetypische looptijd tussen uitzettingen en aangetrokken
middelen. Bij renteschommelingen zal het tarief van bepaalde passiva, bijvoorbeeld spaar-
middelen, direct kunnen worden aangepast. Veel activa, zoals hypotheken, hebben daarentegen
een langere rentevastperiode, waardoor het tarief pas op de eerstvolgende renteherzienings-
datum kan worden aangepast. Daarnaast heeft ook klantgedrag invloed op de renterisico-
positie. Zo kunnen leningen vervroegd worden afgelost en kan spaargeld eerder dan verwacht
worden opgenomen. Een belangrijke component in het renterisicobeheer is de behandeling
van de variabele spaargelden. Het gedrag van deze middelen wijkt af van de contractuele
kenmerken, waardoor aanvullende modellering noodzakelijk is.
De renterisicopositie wordt met behulp van afdektransacties bijgestuurd. De mate waarin
en het moment waarop wordt overgegaan tot afdekking, zijn onder andere afhankelijk van de
rentevisie en de verwachte balansontwikkeling.
Indicatoren
Bij het beheer, de sturing en de limitering van het renterisico gebruikt de Rabobank Groep drie
indicatoren. Dit zijn de basispuntgevoeligheid (BPV), de Equity at Risk (EatR) en de Income at
Risk (latR). Deze indicatoren geven het potentiële verlies door renteveranderingen aan. De BPV
is het absolute verlies aan marktwaarde van het eigen vermogen bij een parallelle stijging van
de gehele rentecurve met 1 basispunt. De BPV is in 2010 niet hoger geweest dan 28 miljoen
euro. De EatR geeft aan met welk percentage de marktwaarde van het eigen vermogen zal
dalen wanneer de rentecurve met 1 procentpunt (parallel) stijgt. De EatR is in het verslagjaar
niet hoger geweest dan 5,6%. De latR geeft met een bepaalde betrouwbaarheid aan wat het
maximale verlies aan rentewinst is door een sterke stijging of daling van de geld- en kapitaal
marktrente in de eerstkomende twaalf maanden. De latR is in 2010 niet hoger geweest dan
118 miljoen euro. De maximale waarden van deze indicatoren zijn daarmee gedurende het
verslagjaar ruimschoots onder de gestelde normen gebleven. Als gevolg van de lage rente
omgeving is de onderlimiet voor de EatR tijdelijk verlaagd. Tevens wordt voor renterisico's
economie capital berekend en aangehouden.
Maandelijks voert de Rabobank Groep aanvullende scenarioanalyses uit, waarbij onder
andere de gevoeligheid voor zowel sterk stijgende als dalende rentes wordt bepaald.
Liquiditeitsrisico is het risico dat een bank niet tijdig aan al haar (terug)betalingsverplichtingen
kan voldoen, maar ook het risico dat de bank de groei van de activa op enig moment niet, of
niet tegen een redelijke prijs, kan financieren. Deze situatie kan zich voordoen als klanten of
professionele partijen plotseling meer geld opvragen dan verwacht, terwijl aflopende funding
niet wordt geherfinancierd, de bank niet genoeg geld in kas heeft en ook het verkopen of
belenen van activa of het lenen van geld van derden geen uitkomst biedt. Een ruimer liquiditeit
en het behoud van vertrouwen van zowel de professionele marktpartijen als de particuliere
klanten is cruciaal gebleken.
64
Jaarverslag 2010 Rabobank Groep
