Risicomanagement
Organisatiebesturing en risicomanagement
Organisatie risicobeheer
Economisch kapitaal
De nieuwe BIS II regelgeving
60 Rabobank Groep jaarverslag 2004
bevoegdheden, zoals het vaststellen van de jaarrekening, het wijzigen
van de statuten, het benoemen van commissarissen en het verlenen
van decharge. Bovendien wordt aan de leden verantwoording afgelegd
over het gevoerde bestuur en het gehouden toezicht.
Partnershipmodel
In het partnershipmodel hebben de lokale Rabobanken een bestuur,
bestaande uit door en uit de leden gekozen personen én een algemeen
directeur die door de raad van commissarissen (voorheen raad van
toezicht) wordt benoemd. De algemeen directeur houdt zich primair
bezig met de dagelijkse leiding van het bankbedrijf. De raad van com
missarissen oefent toezicht uit op het bestuur. Dit model is in 2004 aan
gescherpt. Rollen en taken van de benoemde en gekozen bestuurders
zijn opnieuw beschreven, de informatievoorziening is verbeterd en de
toezichthoudende rol van de raad van commissarissen is steviger ver
ankerd. Ook banken met een partnershipmodel kunnen een ledenraad
instellen.
Directiemodel
In het directiemodel hebben de lokale Rabobanken een door de raad
van commissarissen benoemde meerhoofdige directie, die functioneert
onder toezicht van de raad van commissarissen. Er zijn geen door en
uit de leden gekozen bestuurders meer, zoals in het partnershipmodel.
Om de ledenzeggenschap en -invloed stevig en structureel te veran
keren, stellen banken met het directiemodel een ledenraad in. Dit is
een afvaardiging van het totale ledenbestand die door en uit de leden
wordt gekozen. De ledenraad neemt de bevoegdheden van de alge
mene vergadering van leden grotendeels over en zorgt daarnaast voor
het bevorderen en structureren van de ledeninvloed en ledenbetrok
kenheid. De algemene vergadering blijft bestaan, maar beslist alleen
nog over majeure kwesties.
Transparantie
Een belangrijke voorwaarde voor een goede corporate governance
van de Rabobank Groep is de aanwezigheid van een open cultuur met
een duidelijk kenbare verantwoording over het gevoerde bestuur en
het gehouden toezicht. Zonder transparantie is verantwoording door
Rabobank Nederland aan de lokale Rabobanken over het gevoerde
bestuur en toezicht en een beoordeling daarvan niet mogelijk.
Investor relations
Rabobank Nederland hecht behalve aan goede communicatie met haar
leden ook aan goede communicatie met haar overige stakeholders.
Zo worden institutionele beleggers uitgenodigd voor telefonische
conferenties op de dag van publicatie van de (halfjaarcijfers. De een
heid investor relations informeert beleggers via een speciaal voor hen
ingerichte website en via een elektronische nieuwsbrief over de ont
wikkelingen bij de Rabobank Groep en staat tevens opgesteld om alle
door beleggers gevraagde relevante informatie te verstrekken en toe te
lichten.
Communicatie met de lokale Rabobanken
Voor de lokale Rabobanken is een gesloten internetverbinding gecre-
eerd, die voor snelle en goede informatievoorziening zorgt voor de
lokale Rabobanken en tot een grote betrokkenheid bij Rabobank
Nederland leidt.
Informatie corporate governance op internet
Op haar voor iedereen toegankelijke internetsite geeft de Rabobank
Groep informatie over haar corporate governance en haar activiteiten.
Daar is ook een volledige toelichting op de afwijkingen van de Code-
Tabaksblat te vinden.
Hoewel de Rabobank Groep de uitgangpunten van de code onder
schrijft en er, waar mogelijk, ook uitvoering aan geeft, kan een aantal
principes en 'best practice'-bepalingen geen toepassing vinden op de
Rabobank Groep, vanwege haar coöperatieve structuur.
Risicobeheersing
De besturing van de Rabobank Groep is gebaseerd op haar strategische
uitgangspunten en in het verlengde daarvan op de samenhang tus
sen risico, rendement en kapitaal. Over de organisatie en beheersing
van de Rabobank zijn eisen geformuleerd door zowel de bank als De
Nederlandsche Bank. De eisen van De Nederlandsche Bank zijn onder
meer vastgelegd in de Regeling Organisatie en Beheersing (ROB), die
het kader vormt voor de organisatie en beheersing van de activiteiten
van de Rabobank Groep. Voor een verdere toelichting zij verwezen naar
de desbetreffende passages in dit jaarverslag, waaronder in het bijzon
der het hoofdstuk Risicomanagement. In het licht van het voorgaande
is de raad van bestuur van mening dat de interne risicobeheersings- en
controlesystemen van de Rabobank Groep voldoen aan de daaraan
gestelde eisen en adequaat en effectief zijn.
Voor meer informatie over dit hoofdstuk verwijzen wij u naar
www.rabobankgroep.nl
Organisatiebesturing en risicomanagement 61
Bankieren is het bewust aangaan van verant
woorde risico's. De Rabobank Groep voert een
prudent risicobeleid waaruit een bescheiden
risicoprofiel voortvloeit. De eerste becijferingen
op basis van de nieuwe kapitaalvereisten, zoals
geformuleerd in het zogenoemde BIS ll-akkoord,
tonen dit ook aan. Naast de externe vermogens-
vereisten is voor het risicobeheer en kapitaalallo
catie de interne vermogenseis, het zogenaamde
economisch kapitaal, leidend. In 2004 zijn grote
stappen voorwaarts gezet om een volledig eco
nomischkapitaalframework binnen de Rabobank
Groep te implementeren.
Risicobeheer vindt plaats op diverse niveaus binnen de organisatie. De
raad van bestuur stelt, onder toezicht van de raad van commissarissen
en op advies van de Balans en Risico Management Commissie (BRMC),
de te volgen risicostrategie, beleidsuitgangspunten en limieten vast. De
raad van commissarissen evalueert regelmatig de risico's die verbonden
zijn aan de activiteiten en de portefeuille van de Rabobank Groep.
De CFO, lid van de raad van bestuur, is verantwoordelijk voor de imple
mentatie van het risicobeleid binnen de Rabobank Groep; tevens is hij
voorzitter van de BRMC. Risicobeheer binnen de Rabobank Groep vindt
met name plaats binnen Groep Risico Management en Krediet Risico
Management. Groep Risico Management is verantwoordelijk voor het
beleid met betrekking tot rente-, liquiditeits-, markt-, valutarisico en
operationeel risico, alsmede voor de kredietrisico's op portefeuilleni-
veau. Krediet Risico Management is verantwoordelijk voor het beheer
van kredietrisico's op postniveau. Daarnaast worden binnen de groeps-
onderdelen door onafhankelijke risicocontrol afdelingen de risico's
gemonitord die voor het betreffende onderdeel relevant zijn.
Risicobeheer principes
De primaire doelstelling van risicomanagement is het beschermen van
de financiële soliditeit van de Rabobank Groep. De bank streeft een
beperkt risicoprofiel na, zodat de invloed van onverwachte gebeur
tenissen op zowel het kapitaal als het resultaat beperkt blijft. Binnen
de Rabobank Groep is een uitgebreid stelsel van limieten en controls
geïmplementeerd om de onderscheiden risico's te beheersen. Daarmee
wordt ook de reputatie van de bank beschermd. Het in kaart brengen
van alle risico's is van groot belang om goed inzicht te hebben in de
posities van de bank. Om de juiste commerciële afwegingen te kunnen
maken moeten de risico's volledig worden meegewogen. De bedrijfs
onderdelen van de Rabobank Groep zijn ieder voor zich verantwoor
delijk voor zowel de commerciële resultaten als de risico's die daarmee
samenhangen. Risico en rendement dienen in evenwicht te zijn, uiter
aard binnen de daarvoor vanuit de groep opgestelde risicolimieten.
Het nieuwe Bazelse kapitaalakkoord ('Bazel II') vormt een integraal raam
werk voor het toezicht op banken en bestaat uit drie pijlers. Er gelden
minimumvermogenseisen voor kredietrisico, marktrisico en operatio
neel risico. De regels uit pijler 1 gelden voor elke bank. Binnen elke
risico-categorie kunnen banken kiezen uit een menu van benaderingen,
variërend van eenvoudig tot geavanceerd. Daarnaast kunnen regelgevers
aanvullende vermogenseisen en kwalitatieve eisen stellen voor andere
risicocategorieën. In pijler 2 verzekert de toezichthouder zich ervan dat
de bank alle relevante risico's identificeert, kwantificeert en beheerst. De
derde pijler is gericht op marktdiscipline. Banken dienen risico-informatie
openbaar te maken aan investeerders om marktwerking te stimuleren.
Het BIS-II akkoord wordt door de Europese Commissie gebruikt als basis
