'2003 buitengewoon interessant' 52 Rabobank Groep Jaarverslag 2003 Marktrisicio Het marktrisico betreft de waardeveranderingen van de handelsporte feuille als gevolg van wijzigingen in de rente en in de valuta- en aande lenkoersen. De Rabobank Groep berekent en consolideert het risico dagelijks en limiteert dit via een verfijnd stelsel. Op geconsolideerd niveau wordt het risico weergegeven door de zogenaamde Value at Risk. Deze maatstaf geeft, op basis van historische gegevens, het maximaal mogelijke verlies bij een gegeven betrouwbaarheidsniveau onder 'normale'marktomstandigheden. In 2003 is een zogenoemd 'component Value at Risk-systeem'ingevoerd. Dit maakt het mogelijk om de bijdrage van een bepaalde entiteit aan de totale Value at Risk te bepalen. Event- riskscenario's meten de uitwerking van forse trendbreuken in de markt ontwikkelingen. Bovendien worden nog andere uit statistische modellen afgeleide maatstaven door handelaren en de afdeling Risicomanagement gebruikt om op elk moment van de dag de posities te kennen. De Value at Risk schommelde in 2003 tussen EUR 11 (10) miljoen en EUR 18 (15) miljoen, met een gemiddelde van EUR 14 (13) miljoen. Renterisico Naast het marktrisico in de handelsomgeving loopt de Rabobank een structureel renterisico in haar balans. Dit renterisico vloeit voort uit het uiteenlopen van de looptijden van uitzettingen en middelen. De ont wikkeling van de korte rente is het afgelopen jaar stabiel geweest, op een laag niveau. Daarentegen heeft de lange rente een zeer grillig verloop laten zien. Door deze sterke schommelingen en het feit dat de lange rente het afgelopen jaar de laagterecords van 1999 benaderde, is het aantal vervroegde aflossingen in de laatste maanden van het jaar sterk gestegen. Het risico op langere termijn wordt gemeten en beheerst aan de hand van de Equity at Risk, de gevoeligheid van de marktwaarde van het vermogen voor veranderingen in de rente. De Income at Risk meet en beheerst het risico op korte termijn. Dat is het bedrag aan rentewinst dat met een betrouwbaarheidsgraad van 97,5% op jaarbasis maximaal 'in de waagschaal'wordt gesteld. In het verslag jaar bedroeg het'maximale risico'zo'n 3,5% van het renteresultaat. Liquiditeitsrisico De Rabobank Groep heeft de afgelopen jaren gewerkt aan een forse diversificatie van haar fundingbasis. Bij het aantrekken van middelen is het accent daartoe verlegd van andere commerciële banken naar centrale banken, geldmarktfondsen, pensioenfondsen en vermogens beheerders. Aan de actiefzijde van de balans is het accent verschoven naar snel liquide te maken activa. In 2003 is een groepsbrede wereldwijde liquiditeitsrapportage ingevoerd, waardoor het liquiditeitsrisico op groepsniveau nog beter kan worden gemonitord. Liquiditeitsrisico is een organisatiebrede aangelegenheid en wordt centraal gemanaged door Group Treasury. Operationeel risico Het operationele risico betreft directe of indirecte verliezen uit hoofde van onjuist gehanteerde of tekortschietende processen en systemen, foutief handelende mensen of externe gebeurtenissen. Medio 2003 is een groepsbreed operationeel risicobeleid geïntroduceerd. De invoering hiervan is in volle gang. Begonnen is met het realiseren van enerzijds decentrale databases bij alle entiteiten om operationele incidenten te registreren, en anderzijds met een rapportagestructuur om alle opera tionele verliezen in een centrale database te registreren. Daarnaast is 'Als het risico voor een gewone financiering we altijd een minderheidsbelang. Op dit participeren. Ze zijn relatief goedkoop te groot is, kunnen lokale banken bij ons moment hebben we EUR 130 miljoen te verkrijgen. In 2004 hopen we opnieuw aankloppen voor risicodragend vermogen. belegd vermogen in 30 bedrijven. Het jaar op een interessant investeringsjaar. Onze Dat doen we vooral bij bedrijfsoverdrachten, 2003 was succesvol voor ons. Juist in ambitie is een goede portfolio te bouwen management buy-outs, management buy- deze tijd, nu het economisch wat minder met mooie bedrijven. Op die manier ins en bedrijfsuitbreidingen. Daarbij nemen gaat, is het interessant om in bedrijven te willen we bijdragen aan de groei en de Ii Risico, rendement en vermogen gestart met het beschikbaar stellen van geavanceerde instrumenten om een solide operationeel risicobeheer binnen de entiteiten mogelijk te maken. Centraal uitgangspunt binnen het operationele risicobeleid blijft, dat het management van de onderscheiden eenheden binnen de Rabobank Groep verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van beleid, processen en procedures voor het beheersen van het operationele risico, passend binnen het groepsbeleid. Assurantierisico Bij Interpolis is het risicobeheer met name gericht op het assurantierisico. Door middel van de daarvoor geëigende technieken worden de risico's van (nieuwe) producten ingeschat en de ontwikkeling van de risico's gevolgd. Daarmee bewaakt de verzekeraar ook dat met voldoende zekerheid aan toekomstige verplichtingen kan worden voldaan en dat calamiteiten financieel kunnen worden opgevangen. Interpolis houdt in haar beleid sterk rekening met mogelijke rampscenario's. Aanpassingen in de BISII-regelgeving Het Bazelse Comité voor het toezicht op banken is momenteel in de afrondende fase beland van vergaande voorstellen tot herstructurering van de solvabiliteitsrichtlijnen. Deze voorstellen moeten uiteindelijk door de nationale toezichthouders, bij ons De Nederlandsche Bank, worden omgezet in nationale regelgeving. Doelstelling is te komen tot een flexibel raamwerk dat meer in lijn ligt met interne risicobeheersings maatregelen en dat in een meer genuanceerde weging van kredietrisico's resulteert. Naar verwachting zal dit leiden tot een definitief kapitaal akkoord (BIS II) halverwege 2004, in te voeren per eind 2006. Ook binnen het huidige kapitaalakkoord (BIS I) moeten banken ten minste voldoen aan de vermogenseisen van de toezichthouder. De Rabobank Groep doet daar een schep bovenop en kiest voor een ruime vermogensbuffer van de hoogste (tier 1) kwaliteit, tot uitdrukking komend in een tier 1-ratio van ten minste 10. In 2003 bedroeg de tier 1-ratio 10,8. Dat dit een comforta bele buffer is, blijkt uit de nieuwe vergaande voorstellen uit hoofde van BIS II. Gegeven het traditioneel lage (krediet)risicoprofiel komen de nieuwe kapitaalseisen voor de Rabobank duidelijk lager uit dan de huidige. Economisch kapitaal Het kapitaalakkoord bepaalt dat banken kapitaal dienen aan te houden voor alle risico's die ze lopen. De Rabobank Groep bepaalt de omvang van dit aan te houden economisch kapitaal aan de hand van de meest geavanceerde statistische methoden. Deze brengen de onverwachte verliezen (waarvoor economisch vermogen moet worden aangehouden) in kaart, onder de veronderstelling van een bepaalde graad van waar schijnlijkheid waarmee deze verliezen zich zouden kunnen voordoen. De Rabobank Groep wil de hoogste (AAA) rating behouden. Deze rating impliceert dat ratinginstituten de kans dat de bank failleert vrijwel uitge sloten achten. Daarom legt de Rabobank de lat hoog bij de bepaling van het economische kapitaal, want voor een hoge rating is een hoger economische kapitaal nodig. Bij de berekening van dat kapitaal speelt ook de spreiding van de risico's een belangrijke rol. Bij een betere professionaliteit van het wholesalebedrijf. en begeleiding van directeurengrootaan- Gelukkig weten ook externe partijen en adviseurs ons te vinden. Wat dat betreft is de overname van Rembrandt Fusies Overnames gunstig voor ons. Zij zijn gespecialiseerd in maatwerkadvisering deelhouder bij bedrijfsoverdracht en bedrijfsuitbreiding. Zij adviseren, wij participeren. Een prima combinatie.' Cilian Jansen Verplanke, directeur Rabo Participaties

Rabobank Bronnenarchief

Jaarverslagen Rabobank | 2003 | | pagina 29