De balans tussen risico, rendement en kapitaal Rabobank Groep Jaarverslag 2002 Het vermogen of kapitaal dat de Rabobank Groep aanhoudt is een buffer voor onverwachte verliezen. Vermogen is per definitie schaars, dus het is van groot belang het optimaal in te zetten. In dat kader is mede de nieuwe regelgeving van de toezichthouders van belang. Die sluit aan op de wijze waarop de groep haar risico's beheerst en in het verlengde daarvan haar vermogen alloceert. Aanpassingen in de Bazel-ll regelgeving Het Bazelse Comité voor het toezicht op banken* is momenteel in de afrondende fase van vergaande voorstellen tot herstructurering van de solvabiliteitsrichtlijnen. Deze voorstellen moeten uiteindelijk door de nationale toezichthouders, bij ons De Nederlandsche Bank, worden omgezet in nationale regelgeving. Doelstelling is te komen tot een flexibel raamwerk dat meer in lijn ligt met de interne risico beheersing en dat in een meer genuanceerde weging van krediet risico's resulteert. De huidige rigide bepaling van kapitaaleisen wordt vervangen door een systematiek waarbij de werkelijke kredietrisico's ertoe doen. In het rapportagejaar heeft de Rabobank Groep mee gewerkt aan een wereldwijde exercitie op initiatief van het Bazelse Comité, gericht op het vaststellen van de gevolgen van de voorlopige voorstellen. Gegeven het traditioneel lage (krediet)risicoprofiel was het geen verrassing dat de nieuwe kapitaaleisen voor de Rabobank Groep duidelijk lager uitkomen dan de huidige. Naar verwachting zal het definitieve kapitaalakkoord (Bazel II) in het najaar van 2003 wor den vastgesteld. Inmiddels is de groep begonnen met de invoering van de verwachte voorstellen. Economisch kapitaal Het kapitaalakkoord beperkt zich tot specifieke regelgeving voor kredietrisico, marktrisico en operationeel risico. Daarnaast bepaalt het akkoord dat banken kapitaal moeten aanhouden voor alle risico's die ze lopen. De Rabobank Groep bepaalt de omvang van dit aan te houden economische kapitaal met de meest geavanceerde statistische methoden. Deze brengen de onverwachte verliezen in kaart, onder de veronderstelling van een bepaalde graad van waar schijnlijkheid waarmee deze verliezen zich zouden kunnen voordoen. Omdat de Rabobank Groep de hoogste rating (AAA) wil houden, legt ze voor zichzelf de lat hoog bij de bepaling van het economi sche kapitaal. Want voor een hoge rating is een hoger economisch kapitaal nodig. In 2001 is begonnen met een top-downbenadering om het economische kapitaal te bepalen. In het verslagjaar is begonnen met de bottom-upuitwerking van deze methode. Vermogenspositie ruim voldoende Behalve voor krediet- en marktrisico en operationeel risico houdt de Rabobank Groep vermogen aan voor renterisico, landenrisico, bedrijfsrisico en verzekeringsrisico. Het totale economische kapitaal voor deze risico's blijft onder het feitelijk aanwezige vermogen van de Rabobank Groep. Het kredietrisico beslaat ongeveer één derde van het totale economische kapitaal. Hiervoor is een systematiek opgebouwd die de vermogensbehoefte in kaart brengt, een betere en efficiëntere risicobeoordeling mogelijk maakt, de mate van risico diversificatie in beeld brengt en een instrument vormt voor de prijs bepaling van verleende kredieten. Nog meer dan voorheen zal de risicograad van de debiteur worden vertaald in het door te bereke nen tarief. Dit tarief kan rechtstreeks worden afgeleid van het door de bank minimaal nodig geachte rendement op het economische kapitaal dat voor de debiteur opzij gezet moet worden. RAROC Als de winst van een bepaalde activiteit wordt gerelateerd aan het daarvoor benodigde kapitaal, resulteert de RAROC: risk adjusted return on capital. Daarmee is het instrument voorhanden om een goede balans te vinden tussen risico, rendement en kapitaal voor zowel de groep als haar onderdelen. Deze benadering stimuleert de groepsonderdelen om de risico's waar mogelijk te beperken en om zorg te dragen voor een adequate vergoeding die in de juiste verhouding staat tot het feitelijke risico. Daarom is het ook een onmisbaar instrument om producten tegen de juiste prijs in de markt te zetten. Bij de allocatie van het vermogen over de verschillende groeps onderdelen en de onderscheiden risicocategorieën speelt naast de geformuleerde strategie en de te behalen synergie de RAROC van de desbetreffende activiteiten ook een rol van betekenis. Als de becijferde RAROC achterblijft bij de geformuleerde minimaal te behalen uitkomst, die een reflectie vormt van de kosten van het ingezette kapitaal, wordt economische waarde vernietigd. Een betere RAROC impliceert de creatie van economische waarde. RAROC is een betere maatstaf voor de prestaties van de Rabobank Groep en haar onderdelen dan het rendement op vermogen. Het voornemen is hierover in het verslag over 2003 gegevens te publiceren. Voor de Rabobank Groep ligt het prudent omgaan met het schaarse kapitaal in het verlengde van haar coöperatieve missie.

Rabobank Bronnenarchief

Jaarverslagen Rabobank | 2002 | | pagina 31